Adenosine là một trong những hoạt chất quan trọng, có tác dụng kiểm soát giấc ngủ và rất tốt với hệ tim mạch, tuần hoàn của con người.
Tuy vậy, hoạt chất adenosine cũng có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn như mệt mỏi và suy nhược.
Bạn đang xem: Adenosine là gì? 8 tác dụng của adenosine với sức khỏe
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu adenosine là gì và những giá trị của hoạt chất này với sức khỏe.
1. Adenosine là chất gì?
Adenosine là một nucleoside nội sinh được tìm thấy trong mọi tế bào của cơ thể. Vai trò chính của hoạt chất này là điều hòa nhịp tim, kiểm soát chu kỳ giấc ngủ.
Ngoài ra, adenosine có một số chức năng sinh lý khác, bao gồm cải thiện lưu lượng máu, bảo vệ tim, dây thần kinh và các bộ phận khác của cơ thể khỏi bị tổn thương, cũng như điều hòa chức năng miễn dịch.
Cấu trúc hóa học của Adenosine
Adenosine có công thức hóa học là C10H13N5O4. Cấu trúc của adenosine là một cặp adenine và ribose nối với nhau bằng một liên kết glycosidic.
Trong đó Adenine là một amino acid và ribose là một monosaccharide (đơn axit).
Các loại Adenosine
Adenosine có nhiều loại khác nhau, bao gồm:
- Adenosine triphosphate (ATP): là một hợp chất quan trọng trong cơ thể người, đóng vai trò như một nguồn năng lượng cho các hoạt động của tế bào. Khi ATP (năng lượng) giảm, adenosine tăng lên và báo cho cơ thể bắt đầu tiết kiệm năng lượng. Nói cách khác, adenosine tích tụ khi cơ thể sử dụng hết năng lượng dự trữ.
- Adenosine diphosphate (ADP): là một hợp chất tạo ra khi ATP bị phân hủy, và có thể được chuyển hóa lại thành ATP bằng cách tiêu thụ năng lượng.
- Adenosine monophosphate (AMP): là một hợp chất tạo ra khi ATP bị phân hủy và có thể được chuyển hóa thành ATP hoặc ADP.
- Adenosine deaminase (ADA): là một enzyme có tác dụng loại bỏ adenine từ các hợp chất khác.
Điều làm cho các loại adenosine khác biệt với nhau là số lượng nhóm phosphat mà mỗi hợp chất có. Mỗi hợp chất bao gồm một bazơ nucleotide gọi là adenine, được liên kết với một phân tử đường gọi là ribose, được liên kết với một, hai hoặc ba phosphat.
8 Tác dụng của adenosine đối với sức khỏe
Adenosine và loại hợp chất của nó tham gia vào nhiều chức năng khác nhau của cơ thể. Dưới đây là chi tiết các tác dụng của adenosine với sức khỏe.
1. Giúp thư giãn và ngủ ngon
Một trong những chức năng quan trọng nhất của adenosine là điều hòa giấc ngủ. Adenosine được sản xuất cả trong quá trình hoạt động thể chất và công việc trí óc cường độ cao.
Hoạt chất này sẽ tích tụ trong cơ thể suốt cả ngày, sau đó thúc đẩy sự thư giãn và mệt mỏi của cơ bắp. Đây là lý do tại sao bạn bắt đầu cảm thấy mệt mỏi vào cuối ngày.
Tiếp theo, sau khi bạn chìm vào giấc ngủ, các phân tử adenosine bắt đầu bị phá vỡ để đưa bạn vào trạng thái phục hồi và ngủ sâu hơn. Mức độ của hoạt chất sẽ giảm dần khi gần sáng, và cuối cùng sẽ đánh thức bạn dậy.
Hầu hết các tác động của adenosine gây ra đối với chu kỳ đánh thức giấc ngủ là do sự thay đổi nồng độ adenosine ở não trước, đây là vùng não liên quan đến nhận thức, niềm vui và động lực .
Bạn thức càng lâu, bạn càng cảm thấy mệt mỏi và giấc ngủ tiếp theo sẽ càng dài và sâu hơn – điều này được kiểm soát bởi adenosine.
Theo một số nhà nghiên cứu, những người không phân hủy được adenosine một cách hiệu quả có thể sẽ cảm thấy uể oải hơn vào buổi sáng sau khi thức dậy.
Và khi cơ thể uể oải buổi sáng thì chúng ta thường tìm đến caffeine.
Caffeine và adenosine có tác dụng đối nghịch nhau, cụ thể như sau:
Adenosine khiến bạn cảm thấy mệt mỏi còn caffeine lại khiến bạn tỉnh táo hơn. Caffeine thực hiện điều này bằng cách ngăn chặn adenosine liên kết với một số thụ thể trong não.
2. Adenosine giúp tăng cường năng lượng và hỗ trợ quá trình trao đổi chất
Xem thêm : Công dụng thuốc Kagasdine
Adenosine Triphosphate hay ATP có tác dụng giúp dự trữ năng lượng trong tế bào và giải phóng khi cần thiết, đặc biệt trong thời gian cơ thể cần hoạt động ở cường độ cao.
Cùng với đó, adenosine cũng có nhiệm vụ giúp chuyển đổi thực phẩm thành năng lượng để phục vụ cho cơ bắp, các cơ quan và tế bào.
3. Tăng cường sức khỏe tim và mạch máu
Adenosine có tác dụng rất tốt đối với tim và mạch máu. Hoạt chất này giúp làm giãn nở các mạch cung cấp máu cho tim (động mạch vành), do vậy giúp tăng cường lượng máu nuôi dưỡng tới tim.
Nhìn chung, các mạch máu trong khắp cơ thể có thể được giãn ra khi sử dụng adenosine. Do vậy hoạt chất này cũng có tác dụng làm giảm huyết áp rất tốt.
Đối với tim, adenosine có tác dụng làm giảm nhịp tim và chống ngưng tập tiểu cầu từ đó ngăn ngừa tình trạng thiếu máu cơ tim.
4. Bảo vệ cơ thể khỏi những tổn thương
Adenosine luôn hiện diện trong cơ thể chúng ta, nhưng mức độ của nó tăng lên khi các mô bị tổn thương.
Khi cơ thể bị tổn thương, hoạt chất adenosine sẽ được giải phóng để bảo vệ não hoặc tim khỏi những tổn thương nặng hơn sau khi mất một lưu lượng máu đáng kể do cơn đột quỵ hoặc đau tim.
Trong các nghiên cứu về adenosine trên động vật cho thấy hoạt chất này tăng gấp ba lần trong vòng một phút sau cơn đột quỵ và mức độ của nó tiếp tục tăng sau đó.
Tóm lại, cơ thể sẽ sản xuất ra adenosine để đối phó với chấn thương, viêm nhiễm, cung cấp máu không đủ cho một cơ quan (thiếu máu cục bộ) và ung thư.
Tăng cường chức năng não bộ
Đối với não bộ adenosine có tác dụng giúp chúng ta ngủ ngon và hưng phấn, tăng cường nhận thức và trí nhớ, đồng thời ngăn ngừa tổn thương và thoái hóa thần kinh.
Với những tác dụng tuyệt vời này, adenosine hiện nay đang trở thành một phương pháp điều trị quan trọng đối với các bệnh thoái hóa thần kinh, bao gồm bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer, bệnh động kinh và bệnh đa xơ cứng.
Adenosine có tác dụng làm đẹp da
Adenosine có một số ứng dụng trong làm đẹp và chăm sóc da. Hoạt chất có thể được sử dụng trong các sản phẩm dưỡng da và mỹ phẩm.
Tác dụng của adenosine với da là khả năng chống viêm, làm mờ các vết thâm và giúp làn da trở nên sáng, mịn màng hơn.
Tác dụng của adenosine trong làm đẹp cụ thể như sau:
Làm sáng da
Adenosine giúp làn da sáng mịn hơn thông qua cơ chế thúc đẩy nhanh quá trình đào thải các tế bào có chứa melanin, đây là tác nhân gây nên hiện tượng nám, tàn nhang, sạm da ở con người.
Làm chậm quá trình lão hóa
Adenosine còn có tác dụng giúp tăng cường sự tổng hợp collagen trong da, giúp giảm nhăn và làm giảm các dấu hiệu lão hóa trên da.
Chống kích ứng, kháng viêm
Hoạt chất bảo vệ cơ thể khỏi các phản ứng miễn dịch quá mức bằng cách hạn chế mức độ và thời gian viêm. Điều này sẽ ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm vượt khỏi tầm kiểm soát.
Giảm đau
Xem thêm : Chào mừng bạn đến với HelloChao
Adenosine có thể giúp giảm đau, đó là lý do tại sao hoạt chất này thường được dùng làm thuốc giảm đau sau phẫu thuật hoặc khi bệnh nhân bị đau dây thần kinh nghiêm trọng.
Trong một nghiên cứu cho thấy những con chuột thiếu thụ thể adenosine A1 bị đau và lo lắng nhiều hơn.
Duy trì cân nặng một cách khỏe mạnh
Mối liên hệ giữa adenosine và bệnh béo phì vẫn chưa được hiểu đầy đủ vì adenosine có liên quan đến rất nhiều chức năng khác nhau gắn liền với bệnh béo phì.
Tuy nhiên, adenosine có thể ngăn ngừa bệnh béo phì bằng cách duy trì mức glucose khỏe mạnh, ức chế dự trữ chất béo (quá trình tạo mỡ), giảm viêm và ngăn ngừa tình trạng kháng insulin.
Ứng dụng của adenosine trong y học
Một trong những ứng dụng chính trong y học của adenosine là việc điều trị các bệnh lý về tim, bao gồm bệnh lý tĩnh mạch và bệnh lý mạch động.
Trong điều trị bệnh, hoạt chất này được sử dụng để làm giảm nhịp tim trong một thời gian ngắn. Từ đó làm giảm áp lực lên tim và giúp điều trị một số loại bệnh về tim mạch.
Các yếu tố làm tăng Adenosine
1. Tập thể dục
Adenosine tăng lên trong quá trình tập luyện vì ATP được tiêu thụ để tạo năng lượng. Điều này có thể góp phần gây ra cảm giác buồn ngủ sau khi tập thể dục.
Vì vậy, nếu bạn khó ngủ và muốn tăng adenosine, các nhà khoa học khuyên bạn nên vận động, tập thể dục.
2. Ăn kiêng theo chế độ keto
Keto là chế độ ăn ít carbohydrate (carb) và nhiều chất béo tốt có thể làm tăng mức adenosine. Chế độ ăn ketogenic làm thay đổi quá trình chuyển hóa năng lượng và tăng cả ATP và adenosine.
3. Sử dụng các loại thực phẩm giàu hoạt chất Adenosine
Cách tốt nhất để hỗ trợ khả năng tạo ATP của cơ thể bạn là tiêu thụ thực phẩm có chứa:
- Đồng — Đồng tham gia vào hàng chục quá trình trao đổi chất và rất cần thiết cho quá trình tổng hợp adenosine triphosphate, do đó thiếu đồng có thể dẫn đến quá trình trao đổi chất chậm chạp, năng lượng thấp và các dấu hiệu khác của sức khỏe trao đổi chất kém
- Protein (cung cấp axit amin thiết yếu)
- CoQ10
- L-Carnitine
- D-ribose
- Axit béo omega-3
- L methionine (hỗ trợ sản xuất SAMe)
Thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng này bao gồm:
- Thịt đỏ, thịt gia cầm, nội tạng động vật chẳng hạn như gan, thận
- Cá và các loại hải sản đánh bắt tự nhiên
- Các loại hạt dinh dưỡng
- Ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu
- Nhiều loại rau và trái cây, bao gồm cả rau biển như tảo và tảo xoắn
- Các loại thảo dược bảo gồm: đông trùng hạ thảo, nấm linh chi
Hoạt chất adenosine trong đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo chứa rất nhiều những hợp chất có tác dụng sinh học đặc biệt, trong đó có thể kể đến adenosine.
Hàm lượng adenosine trong đông trùng hạ thảo rất dồi dào, vào khoảng 100 – 120 mg/100g đối với đông trùng trong tự nhiên và thậm chí còn nhiều hơn đối với đông trùng hạ thảo nuôi nhân tạo.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, sử dụng hạt kê làm giá thể nuôi cấy giúp tối ưu hàm lượng adenosine, trong khi nguồn cacbon từ đậu tương giúp tối ưu hàm lượng cordycepin trong nấm.
Điều này có nghĩa hàm lượng adenosine và các chất khác trong đông trùng hạ thảo có thể được tối ưu ngay trong quá trình nuôi trồng Trùng thảo.
Tác dụng phụ của Adenosine
Các tác dụng phụ của Adenosine thường gặp bao gồm:
- Đỏ bừng mặt
- Khó chịu ở ngực
- Thắt chặt đường thở
- Nhức đầu, tụt huyết áp…
Lưu ý khi sử dụng
Adenosine chống chỉ định đối với những đối tượng hoặc bệnh nhân sau:
- Bị hội chứng suy nút xoang nhưng không sử dụng máy tạo nhịp nhân tạo.
- Bị loạn nhịp tim độ hai hoặc độ ba nhưng không sử dụng máy tạo nhịp nhân tạo.
- Bị hen suyễn hoặc hen phế quản.
- Bị mẫn cảm hoặc dị ứng với bất kỳ thành phần nào của Adenosine.
Bài viết liên quan:
Nguồn: https://thcshongthaiad.edu.vn
Danh mục: Tra Cứu
