Chất chỉ điểm ung thư (tumor markers) là những chất được tạo thành bởi các tế bào ung thư hoặc phản ứng của cơ thể (mô bình thường) đáp ứng trước sự hiện diện của khối u. Các chất chỉ điểm ung thư ngày càng được sử dụng rộng rãi trên lâm sàng và chứng minh được vai trò thực sự của chúng trong việc góp phần chẩn đoán bệnh, theo dõi đáp ứng điều trị và chẩn đoán ung thư tái phát.
Chất chỉ điểm ung thư thường có đặc điểm:
Bạn đang xem: Kết quả xét nghiệm chỉ số marker ung thư tăng cao nói lên điều gì?
- Có nhiều loại chất chỉ điểm khối u khác nhau và chúng được dùng để đánh giá sự có mặt của một hay nhiều loại ung thư. (Ví dụ: CEA tăng trong ung thư đại trực tràng lẫn ung thư vú, ung thư phổi…).
- Thường tìm thấy trong dịch cơ thể người như trong máu, nước tiểu, phân, biểu mô khối u, dịch màng phổi, dịch ổ bụng… tuy nhiên mẫu bệnh phẩm thường được sử dụng nhiều nhất là máu.
- Có một số loại chỉ điểm khối u đặc hiệu cho ung thư (vị trí khu trú), có khả năng cao phát hiện được từ giai đoạn sớm của bệnh, nồng độ chất chỉ điểm khối u thường tỷ lệ với thể tích khối u, và được các phòng xét nghiệm xác định được chính xác nồng độ dựa trên các kỹ thuật khác nhau (miễn dịch enzyme, miễn dịch huỳnh quang, điện hóa phát quang ..), tuy nhiên nhìn chung chúng không được dùng để chẩn đoán xác định và theo dõi bệnh ung thư mà cần kết hợp với nhau và với các xét nghiệm khác.
Xem thêm : Performance appraisal là gì? Mục tiêu và vai trò cụ thể
Các trường hợp ung thư lần đầu đa phần sẽ được chẩn đoán dựa vào các triệu chứng xuất hiện hoặc nhờ vào sự kết hợp giữa thăm khám lâm sàng và kết quả của các xét nghiệm chỉ dấu ung thư. Tuy nhiên theo nhiều chuyên gia nghiên cứu về chỉ dấu ung thư thì không một xét nghiệm máu nào cho kết quả chắc chắn 100% trong tầm soát ung thư để phát hiện bệnh sớm do một số tình trạng bệnh lý lành tính hoặc trên một số người bình thường cũng có thể xuất hiện nồng độ chất chỉ điểm ung thư cao hơn mức bình thường. Một số loại ung thư không sản sinh ra các chất chỉ điểm ung thư trong máu (không có dấu hiệu nhận biết bằng tumor marker).
Nguồn: https://thcshongthaiad.edu.vn
Danh mục: Tra Cứu
