Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12 hay nhất (27 Mẫu)

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12 ngắn gọn, chi tiết bao gồm dàn ý chi tiết, sơ đồ tư duy cùng 27 bài văn mẫu hay nhất được thầy cô chọn lọc từ các bài văn đạt điểm cao của các em học sinh giỏi trên toàn quốc sẽ là tư liệu hữu ích giúp các em có thêm nhiều ý tưởng mới để có thể viết bài phân tích bài Sóng theo văn phong riêng của mình.

Bạn đang xem: Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12 hay nhất (27 Mẫu)

Đề bài: Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh

Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh đã cho chúng ta thấy rõ những cung bậc cảm xúc thầm kín trong tình yêu. Đó là tiếng lòng, là nhịp chảy của những trái tim đang khao khát, rạo rực niềm yêu thương. Qua đó cũng thể hiện nét đẹp của người phụ nữ thuỷ chung, son sắc trong tình yêu. Để làm tốt bài phân tích của mình, các em hãy tham khảo ngày 30 bài văn mẫu phân tích bài Sóng lớp 12 hay nhất dưới đây.

Dàn ý Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12

Dàn ý phân tích bài Sóng – Mẫu 1

I. Mở bài

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm:

+ Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ cứu nước, là thi sĩ của tình thương, lòng trắc ẩn và hồn thơ nữ tính.

+ Bài thơ Sóng sáng tác năm 1967, in trong tập Hoa dọc chiến hào, là bài thơ viết về tình yêu tiêu biểu cho hồn thơ giàu chất nữ tính của Xuân Quỳnh.

II. Thân bài

* Luận điểm 1: Bản chất, quy luật của “sóng” và “em” (khổ 1,2)

– Mở đầu bài thơ là trạng thái tâm lý đặc biệt của một tâm hồn khao khát yêu đương đang tìm đến một tình yêu rộng lớn hơn.

+ “dữ dội – dịu êm, ồn ào – lặng lẽ”: nghệ thuật tương phản.

-> Hai trạng thái tâm lí đối nghịch lại được diễn tả trong một ngữ cảnh cụ thể làm hiện lên vẻ đẹp của những con sóng biển ngàn đời đối cực, gợi liên tưởng đến tâm lí của người phụ nữ khi yêu (khi mãnh liệt khi lại dịu dàng).

=> Xuân Quỳnh đã diễn tả thật cụ thể trạng thái khác thường, vừa phong phú vừa phức tạp trong một trái tim đang cồn cào, khao khát tình yêu.

+ Ba hình ảnh “sông”, “sóng”, “bể” bổ sung cho nhau: Sông và bể làm nên đời sóng, sóng chỉ thực sự có đời sống riêng khi ra với biển khơi mênh mang thăm thẳm.

=> Hành trình của sóng là hành trình khám phá chính bản thân mình, khát khao vươn tới giá trị tuyệt đích trong tình yêu của người phụ nữ, bứt phá không gian chật hẹp để khát khao một không gian lớn lao.

+ “Ôi con sóng… và ngày sau vẫn thế”

• Thán từ “ôi” thể hiện nét nồng nàn trong giọng thơ Xuân Quỳnh, là tiếng lòng thốt lên từ nỗi thổn thức của trái tim yêu.
• Nghệ thuật đối lập “ngày xưa” – “ngày sau” càng làm tôn thêm nét đáng yêu của sóng

-> Dù trong quá khứ hay hiện tại sóng luôn dạt dào, sôi nổi, luôn khát vọng. Đó cũng là khát vọng và bản tính của người phụ nữ muôn đời, mãi trường tồn, vĩnh hằng với thời gian.

+ “Nỗi khát vọng tình yêu… ngực trẻ”

• “bồi hồi” là trạng thái tâm hồn bất định, khắc họa thật rõ ràng những nét cảm xúc: có cái nôn nao, xao xuyến; có nỗi khắc khoải, da diết của tình yêu muôn đời vĩnh hằng trong “ngực trẻ”.

=> Liên hệ tình yêu của tuổi trẻ với con sóng của đại dương, khát vọng tình yêu là khát vọng đặc trưng muôn đời của tuổi trẻ.

* Luận điểm 2: Những suy nghĩ trăn trở về cội nguồn tình yêu (khổ 3,4)

– Từ “Không hiểu nổi mình” nhà thơ liên tiếp đặt ra những băn khoăn, thắc mắc về biển cả, về tình yêu

• Điệp ngữ “em nghĩ về”
• Câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên”

=> Nhấn mạnh niềm khát khao, nhu cầu tự nhận thức bản thân, người mình yêu và nhu cầu nhận thức, lí giải nhưng lại không thể cắt nghĩa nổi của tình yêu.

+ “Em cũng không biết nữa – Khi nào ta yêu nhau”

=> Người phụ nữ băn khoăn về khởi nguồn của tình yêu và bộc bạch một cách hồn nhiên, chân thành, cách cắt nghĩa rất nữ tính, rất trực cảm của Xuân Quỳnh.

– Xuân Quỳnh dựa vào quy luật tự nhiên để tìm khởi nguồn của sóng, của tình yêu, gợi lên sự trăn trở trước bí ẩn của tình yêu, thời điểm bắt đầu tình tình yêu.

• Lý giải được ngọn nguồn của sóng: “Sóng bắt đầu từ gió”
• “Gió bắt đầu từ đâu?”: “Em cũng không biết nữa”

=> Tình yêu đến rất bất ngờ và tự nhiên không báo động trước.

=> Câu thơ “Em cũng không biết nữa” như một cái lắc đầu nhè nhẹ, phân vân.

+ Câu hỏi tu từ “Khi nào ta yêu nhau” -> nữ sĩ đang bâng khuâng và băn khoăn về câu hỏi muôn đời không ai lí giải nổi.

* Luận điểm 3: Nỗi nhớ, lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu (khổ 5,6)

– Nghệ thuật tương phản:

+ “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước” -> gợi những phạm vi không gian khác nhau

+ “ngày” – “đêm” -> phạm vi thời gian khác nhau

– “ngày đêm không ngủ được”: nhân hóa

=> Diễn tả nỗi nhớ dạt dào, triền miên của sóng với bờ cũng là nỗi nhớ của người phụ nữ khi yêu.

– Người phụ nữ bày tỏ nỗi nhớ một cách trực tiếp, mạnh dạn, chân thành:

+ “Lòng em nhớ đến anh”

+ Cách nói thậm xưng: “Cả trong mơ còn thức”

-> Nỗi nhớ mãnh liệt của một trái tim đang yêu, nỗi nhớ thường trực cả khi thức, khi ngủ, bao trùm cả không gian và thời gian.

+ Nghệ thuật tương phản “xuôi – ngược”, “bắc – nam”

+ Điệp ngữ “dẫu”, “vẫn”, “về”

-> Hành trình của sóng ngoài biển lớn cũng như hành trình tình yêu của người phụ nữ giữa cuộc đời

=> Tình cảm thủy chung của người con gái: dù đi đâu, dù xuôi ngược bốn phương, thì em cũng chỉ hướng về một phương của anh, có anh, cho anh.

* Luận điểm 4: Khát vọng tình yêu vĩnh cửu (khổ 7,8,9)

– “Con nào chẳng tới bờ… Dù muôn vời cách trở”

-> Quy luật vĩnh cửu của thiên nhiên, cũng giống như “em” muốn được gần bên anh, được hòa nhịp vào trong tình yêu với anh, dù khó khăn, thử thách vẫn luôn hướng đến “anh”.

=> Người phụ nữ hồn nhiên, tha thiết yêu đời ấp ủ biết bao hi vọng, niềm tin vào hạnh phúc tương lai, vào cái đích cuối cùng của một tình yêu lớn như con sóng nhất định sẽ “tới bờ”, “dù muôn vời cách trở”.

– “Cuộc đời tuy dài thế / Năm tháng vẫn đi qua”: cảm giác cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước thời gian vô tận.

– “Như biển kia… bay về xa”: cảm giác bất an trước cái dễ đổi thay của lòng người giữa “muôn vời cách trở”. Nhưng đây còn là vượt lên sự lo âu phấp phỏng đặt niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh của tình yêu như mây có thể vượt qua biển rộng.

– “Làm sao” gọi sự băn khoăn, khắc khoải, ước ao được hóa thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vỗ mãi vào bờ.

=> Đó là khát khao của người phụ nữ được sống trong “biển lớn tình yêu” bằng tình yêu và cùng tình yêu, khát khao hòa nhập tình yêu riêng tư trong tình yêu chung rộng lớn.

III. Kết bài

Bạn đang xem: Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12 hay nhất (27 Mẫu)

– Giá trị nội dung của bài Sóng: Bài thơ là sự cảm nhận về tình yêu từ hình tượng sóng với tất cả những sắc thái, cung bậc (nỗi nhớ, sự thủy chung, trắc trở) và cả khát vọng vĩnh cửu hóa tình yêu của một tâm hồn phụ nữ luôn chân thành, khát khao hạnh phúc.

– Đặc sắc nghệ thuật

• Thể thơ ngũ ngôn liền mạch
• Xây dựng thành công hình tượng “sóng”
• Biện pháp nhân hóa, ẩn dụ, đối lập – tương phản,…
• Ngôn từ, hình ảnh trong sáng bình dị
• Cách ngắt nhịp linh hoạt, phóng khoáng
• Cách gieo vần, phối âm độc đáo, giàu sức liên tưởng
• Giọng thơ phong phú, vừa thiết tha, đằm thắm, vừa mãnh liệt sôi nổi, vừa hồn nhiên, nữ tính

– Nêu cảm nhận của em về bài thơ.

Dàn ý phân tích bài Sóng – Mẫu 2

I. Mở bài

– Giới thiệu tác giả: Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ cứu nước. Chị là thi sĩ của tình thương, lòng trắc ẩn và hồn thơ nữ tính.

– Giới thiệu bài thơ Sóng: Bài thơ được sáng tác năm 1967, in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, là bài thơ viết về tình yêu tiêu biểu cho hồn thơ giàu chất nữ tính của Xuân Quỳnh.

II. Thân bài

1. Nhận thức về tình yêu qua hình tượng sóng

a. Khổ 1:

– Sử dụng nghệ thuật tương phản: “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”, từ đó khái quát trạng thái đối lập của sóng, gợi liên tưởng đến tâm lý của người phụ nữ khi yêu (khi mãnh liệt khi lại dịu dàng).

– Nghệ thuật nhân hóa: “sông không hiểu” được mình, nên “sóng” muốn tìm đến không gian rộng lớn, hành trình của sóng là hành trình khám phá chính bản thân mình, khát khao vươn tới giá trị tuyệt đích trong tình yêu của người phụ nữ.

b. Khổ 2:

– “Ôi con sóng… và ngày sau vẫn thế”: Dù trong quá khứ hay hiện tại sóng luôn dạt dào, sôi nổi, luôn khát vọng. Đó cũng là khát vọng và bản tính của người phụ nữ muôn đời.

– “Nỗi khát vọng tình yêu… ngực trẻ”: Liên hệ tình yêu của tuổi trẻ với con sóng của đại dương, khát vọng tình yêu là khát vọng đặc trưng muôn đời của tuổi trẻ.

2. Suy nghĩ nguồn gốc của tình yêu

a. Khổ 3: Điệp ngữ “em nghĩ về” và câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên” nhấn mạnh niềm khát khao nhận thức bản thân, người mình yêu và nhận thức về tình yêu muôn đời.

b. Khổ 4: Xuân Quỳnh dựa vào quy luật tự nhiên để tìm khởi nguồn của sóng, của tình yêu, gợi lên sự trăn trở trước bí ẩn của tình yêu, thời điểm bắt đầu tình tình yêu.

3. Nỗi nhớ, lòng thủy chung của người con gái trong tình yêu

a. Khổ 5:

– Nghệ thuật tương phản để gợi ra những phạm vi không gian khác nhau “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, phạm vi thời gian khác nhau: “ngày” – “đêm”, nghệ thuật nhân hóa: “ngày đêm không ngủ được”, diễn tả nỗi nhớ dạt dào, triền miên của sóng với bờ cũng là nỗi nhớ của người phụ nữ khi yêu.

– Người phụ nữ bày tỏ nỗi nhớ một cách trực tiếp, mạnh dạn, chân thành “Lòng em nhớ đến anh”, cách nói thậm xưng “Cả trong mơ còn thức” thể hiện nỗi nhớ ăn sâu vào tiềm thức, thường trực trong suy nghĩ.

b. Khổ 6:

– Nghệ thuật tương phản “xuôi – ngược”, điệp ngữ “dẫu”, “vẫn”, “về” gợi hành trình của sóng ngoài biển lớn cũng như hành trình tình yêu của người phụ nữ giữa cuộc đời.

– Lời thề thủy chung của người phụ nữ, niềm tin chờ đợi trong tình yêu, dù ở đâu cũng “hướng về anh một phương”, nghĩ về người mình yêu bằng cả trái tim.

4. Khát vọng tình yêu vĩnh cửu

a. Khổ 7: Khẳng định quy luật vĩnh cửu của thiên nhiên “Con nào chẳng tới bờ/Dù muôn vời cách trở”, cũng giống như “em”, dù khó khăn, thử thách vẫn luôn hướng đến “anh”.

b. Khổ 8:

– “Cuộc đời tuy dài thế/Năm tháng vẫn đi qua”: Cảm giác cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước thời gian vô tận.

– “Như biển kia dẫu rộng/Mây vẫn bay về xa”: Cảm giác bất an trước cái dễ đổi thay của lòng người giữa “muôn vời cách trở”. Nhưng đây còn là vượt lên sự lo âu phấp phỏng đặt niềm tin mãnh liệt vào sức mạnh của tình yêu như mây có thể vượt qua biển rộng.

c. Khổ 9:

– “Làm sao” gọi sự băn khoăn, khắc khoải, ước ao được hóa thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vỗ mãi vào bờ.

– Đó là khát khao của người phụ nữ được sống trong “biển lớn tình yêu” bằng tình yêu và cùng tình yêu, khát khao hòa nhập tình yêu riêng tư trong tình yêu chung rộng lớn.

III. Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

– Cảm nhận chung về bài thơ Sóng.

Sơ đồ tư duy phân bài Sóng lớp 12

27 Bài văn mẫu Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12 hay nhất

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 1

Ta từng biết đến những vần thơ yêu đương vội vàng, hối hả của ông hoàng thơ tình Xuân Diệu: “Đã hôn rồi hôn lại/ Cho đến mãi muôn đời/ Đến tan cả đất trời/ Anh mới thôi dào dạt”. Nhưng cũng không thể không nhắc đến một Xuân Quỳnh với tình yêu dịu dàng, nhưng đậm sâu, khắc khoải, điển tình của người con gái. Tình yêu ấy đã được thể hiện đầy đủ và trọn vẹn nhất trong bài: “Sóng”.

Bài thơ được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, viết khi bà đứng trước biển Diêm Điền. Lúc này Xuân Quỳnh đang ở độ tuổi 25, vừa trải qua những đổ vỡ trong tình yêu. Người phụ nữ ở độ tuổi này có suy nghĩ rất chín về tình yêu; mặt khác cũng thấy được ý thức của cái “tôi” bên cạnh cái ta chung. Tác giả cũng không đặt tình yêu trong quan hệ cảm tính một chiều mà thể hiện khát vọng tình yêu như một nhu cầu tự nhận thức, khám phá.

Mở đầu bài thơ với hai câu thơ cùng cấu trúc tạo nên những làn sóng vừa nhẹ nhàng vừa mạnh mẽ: “Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ”. Câu thơ tạo thành hai cặp đối lập: “dữ dội/ồn ào” và “dịu êm/lặng lẽ”, chỉ với bốn tính từ nhưng Xuân Quỳnh đã diễn tả đầy đủ những cung bậc khác nhau của sóng. Đây đồng thời cũng chính là cung bậc cảm xúc của người con gái khi yêu. Xuân Quỳnh ngắt nhịp 2/3 cho câu thơ, đồng thời với sự luân phiên nhịp nhàng bằng trắc đã có thấy sự đối nghịch trong những trạng thái của sóng, cũng là trạng thái của em, với liên từ “và” đã khẳng định dù chúng là những xúc cảm đối nghịch nhưng luôn song song tồn tại với nhau, không mâu thuẫn mà đan xen, vận động và có sự chuyển hóa. Đây chính là những cung bậc cảm xúc phức tạp trong tâm hồn người con gái đang yêu.

Chuyện tình yêu mấy ai có thể hiểu sâu sắc và tường tận, nhưng người con gái ở đây không chịu những yếu tố mập mờ như thế, cô quyết tâm từ bỏ không gian nhỏ hẹp, đến với không gian rộng lớn:

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Đây quả thực là một quyết định hết sức táo bạo, quyết liệt của người con gái. Nó khác hẳn người con gái trong xã hội cũ luôn bẽn lẹn, thẹn thùng, không dám quyết định cuộc đời mình. Còn người con gái chủ động tìm kiếm câu trả lời, tìm kiếm hạnh phúc.

Khát khao được yêu thương là nỗi khát khao muôn đời, đặc biệt là tuổi trẻ. Xuân Diệu đã từng viết rằng: “Làm sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một người nào”. Yêu đương như một lẽ tất yếu của con người, và người con gái trong bài thơ cũng vậy, nỗi khát khao tình yêu bồi hồi trong lồng ngực trẻ, luôn thổn thức, rực cháy. Các từ “ngày xưa” “ngày sau” khẳng định sự trường tồn vĩnh cửu của sóng cũng như sự trường tồn vĩnh cửu, bất diệt của tình yêu:

“Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Trong bất cứ vấn đề nào của cuộc sống, con người luôn có nhu cầu giải mã, lí giải chúng và trong tình yêu của không phải là một ngoại lệ: “Trước muôn trùng sóng bể/ …/ Khi nào ta yêu nhau”. Hình tượng sóng được Xuân Quỳnh sử dụng để diễn tả bản chất của tình yêu đó là sự bí ẩn không thể lí giải được. Giữa em và muôn trùng sóng bể có sự đối lập rất rõ nét, em nhỏ bé, mong manh, hữu hạn trước cái vô biên, rộng lớn của vũ trụ, chính điều đó đã làm thức dậy những suy tư, trăn trở trong lòng cô gái đang yêu. Từ “em nghĩ” được lặp lại hai lần, nhấn mạnh vào nhu cầu khám phá, cắt nghĩa. Em nghĩa về biển lớn “Từ nơi nào sóng lên?” và câu trả lời là “Sóng bắt đầu từ gió”; em nghĩ về anh và em, là câu hỏi muôn đời: “Khi nào ta yêu nhau?”, và câu trả lời thật chính xác: “Em cũng không biết nữa”. Quả đúng tình yêu chẳng thể đong đếm, cân đo chính xác từng giây phút, từng thời điểm, tình yêu như một cơn mưa rào, bất chợt đến khiến ta ngỡ ngàng, hạnh phúc. Hai câu hỏi của nhân vật trữ tình đan cài, hòa quyện vào nhau, chúng dường như nhập vào làm một. Nếu như nguồn gốc của sống, ta có thể cắt nghĩa được, thì nguồn cội của tình yêu ta lại không thể cắt nghĩa nổi. Đó là một điều lạ lùng, bí ẩn, đây cũng chính là yếu tố tạo nên sự hấp dẫn cho tình yêu.

Những nhịp sóng khi êm đềm, khi dâng lên cuộn trào cũng như chính cung bậc cảm xúc trong tình yêu: Con sóng dưới lòng sâu/ …/ Dù muôn vời cách trở. Nỗi nhớ là cảm xúc chủ đạo của đoạn thơ này, nỗi nhớ ấy gắn với không gian “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, với “bờ”; nó bao trùm cả thời gian “ngày đêm không ngủ được”, và xâm chiếm tâm hồn con người, ngay cả trong vô thức “Lòng em nhớ đến anh/ Cả trong mơ còn thức”. Một tiếng “nhớ” thôi mà đã diễn tả đầy đủ được tình yêu em dành cho anh .Đồng thời đây là khổ duy nhất trong bài có đến 6 câu thơ, sự phá cách ấy đã góp phần diễn tả trào dâng mãnh liệt của nỗi nhớ trong tình yêu.

Nỗi nhơ da diết, khắc khoải đi cùng với sự thủy chung, son sắt trong tình yêu của nhân vật trữ tình: “Dẫu xuôi về phương Bắc/…/ Hướng về anh – một phương”. Phương Bắc và phương Nam là hai địa danh cách xa nhau hàng ngàn cây số, sử dụng hai danh từ này nói lên sự xa xôi, cách trở. Đặc biệt trong cách dùng từ xuôi về Bắc, ngược về Nam dường như đã hàm chứa sự cách trở, éo le, những biến động trong cuộc đời. Nhưng đối lập với cái thường biến ấy là sự bất biến “Nơi nào em cũng nghĩ/ Hướng về anh – một phương”. Đó là biểu hiện của tấm lòng thủy chung, son sắt.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Trong khổ thơ, Xuân Quỳnh sử dụng rất sáng tạo cặp hình ảnh ẩn dụ “sóng – bờ” ở đây được sử dụng rất mới mẻ dù đã được nói đến nhiều trong ca dao, thơ cũ. Nếu trong ca dao, sóng/ thuyền/đò là ẩn dụ cho người con trai, bờ/bến ẩn dụ cho người con gái; thì ở đây “sóng” lại là hình ảnh của người con gái, “bờ” là niềm hạnh phúc sum vầy. Như vậy, trong khổ thơ, ta không chỉ thấy vẻ đẹp của một tình yêu mãnh liệt, thủy chung mà còn thấy được sự chủ động đầy mạnh mẽ của người con gái khi yêu.

Từ bỏ cái chật chội, bé nhỏ Xuân Quỳnh hướng đến cái lớn lao hơn, đẹp đẽ hơn đó là khát vọng dâng hiến và bất tử hóa tình yêu: Cuộc đời tuy dài thế/…/ Để ngàn năm còn vỗ. Khổ thơ thứ tám vừa là suy tư về không gian, thời gian nhưng đồng thời cũng thể hiện những nhận thức trong tình yêu và đi đến ước nguyện được tan ra, được dâng hiến trọn vẹn trong tình yêu. Nhà thơ khao khát tình yêu của mình hoà trong tình yêu của mọi người. “Tan ra” không phải mất đi mà hoà giữa cái chung và cái riêng. Tình yêu như thế không bao giờ cô đơn.

Bài thơ sáng tạo hình tượng sóng đặc sắc, giàu ý nghĩa biểu tượng. Kết hợp với kết cấu song hành giữa “sóng” và “em” khi đan cài, hòa quyện làm một khi tách rời, độc lập để nhìn ngắm, nhận thức và soi chiếu nhau. Thể thơ ngũ ngôn, giàu nhịp điệu, ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc đã góp phần tạo nên sự thành công của tác phẩm.

Với hình tượng “sóng” giàu sức biểu cảm và trên cơ sở khám phá sự tương đồng “sóng” và “em” , Xuân Quỳnh đã diễn tả một cách chân thực và đầy đủ nhất tình yêu của một người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên thử thách, bão giông của cuộc đời và sự hữu hạn của đời người để sống trọn vẹn trong tình yêu. Tình yêu ấy vừa mang vẻ đẹp truyền thống vừa có những nét hiện đại.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 2

Xuân Quỳnh là nữ nhà thơ nổi tiếng với rất nhiều tác phẩm xuất sắc đóng góp cho nền văn học nước nhà. Thơ Xuân Quỳnh hồn nhiên, chân thật, vừa nồng nhiệt, chân thành, vừa thể hiện sự sâu lắng, suy tư. Một tác phẩm thành công tiêu biểu của Xuân Quỳnh là Sóng với những khát vọng cao đẹp của người phụ nữ về tình yêu.

Sóng được nhà thơ chắp bút tại vùng biển Diêm Điền, Thái Bình vào năm 1967 và được in trong tập thơ Hoa dọc chiến hào. Ở thời kỳ này, những tác phẩm thơ văn thường hướng đến những cuộc chia ly trước cuộc kháng chiến chống thực dân, vậy mà Xuân Quỳnh lại viết về tình yêu với khát vọng được hòa quyện, sống hết mình vì tình yêu.

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”

Những câu thơ đầu tiên là lời tự tình của nhà thơ về những quy luật bất biến của sóng và tâm trạng người con gái đang yêu. Sóng được tạo ra với những trạng thái trái ngược: dữ dội và dịu êm, ồn ào và lặng lẽ. Nhà thơ dường như đang tả thực những con sóng ngoài biển khơi xa xăm: lúc biển động sóng dữ dội, ồn ào; lúc trời yên ả, sóng trở nên bình yên, lặng lẽ. Những trạng thái ấy thật rõ ràng, đôi khi có thể dự báo trước nhưng đôi khi lại rất khó đoán, bất ngờ. Tâm hồn người con gái khi yêu cũng có những trạng thái như sóng: dữ dội rồi lại hóa dịu êm.

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể.”

Sóng vượt qua mọi giới hạn để tìm về vùng đất biển cả bao la, tìm lại môi trường của nó. Nếu sóng không hiểu mình nó sẽ tìm đến tận bể, từ bỏ sự chật hẹp, tìm đến một nơi mới. Chỉ ở giữa đại dương, sóng mới tìm thấy chính mình, nhận thức khát khao lớn lao của nó.

Xuân Quỳnh hiểu rõ sự bất biến, bất diệt của sóng:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế.

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Trải qua một thời gian dài trăm triệu năm, sóng vẫn cất lên những bài ca trường tồn về tình yêu, những bản tình ca lay động lòng người. Sóng vỗ về, nuôi dưỡng khát vọng tìm thấy chân lý của cuộc đời.

Xuân Quỳnh đã tự hỏi về nguồn gốc của con sóng:

“Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên?

 ……….

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”

Xuân Quỳnh không thể đưa ra câu trả lời cho câu hỏi của chính mình. Chị thú nhận rất dễ thương . Trong chính sự thất bại của tác giả, độc giả nhận ra một định nghĩa về tình yêu: Tình yêu giống như sóng biển không thể hiểu hết được. Sóng rộng lớn và chứa nhiều sự bất ngờ như thiên nhiên.

Ở đoạn thơ tiếp theo là nỗi nhớ và sự chung thủy của người con gái khi yêu:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Nỗi nhớ không thoáng qua rồi mất đi mà là nỗi nhớ rất mãnh liệt ẩn sau dưới ngàn lớp sóng và bao bọc cả không gian lẫn thời gian. Nỗi nhớ rung động tâm trí của người con gái khi ngủ lẫn khi còn tỉnh thức. Đó là nỗi nhớ cuồn cuộn, dạt dào như ngàn con sóng ngoài kia. Xuân Quỳnh làm cho khổ thơ đối hai câu diễn tả sự nhớ mong sâu đậm và nhịp thơ  chính là nhịp sóng, nhịp của trái tim yêu. Từ đó nhà thơ nghĩ về người con gái khi yêu và khám phá ra bản thân mình:

“Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Lòng chung thủy một lòng hướng về tình yêu được thể hiện qua đoạn thơ:

“Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh – một phương”

Tác giả là một người nhạy cảm luôn lo lắng về sự bền vững của tình yêu. Chị sử dụng cách nói ngược: Dẫu xuôi về phương Bắc, dẫu ngược về phương Nam nhằm khẳng định: dù có thế nào thì em cũng vẫn chỉ hướng về một phương anh.

Xuân Quỳnh đã gợi đến một định nghĩa mới: phương anh. Chính là sự chung thủy, không đổi thay và vẻ đẹp, tấm lòng thủy chung, sâu sắc của người phụ nữ.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm nghìn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Tác giả nhấn mạnh hình ảnh sóng khát khao đến bờ, vượt qua mọi thử thách để tìm tình yêu cho mình. Xuân Quỳnh  là người nhạy cảm với sự chảy trôi của thời gian. Lúc này thời gian còn ở phía trước, cuộc đời còn rộng dài nhưng chị đã lo lắng về sự sự mong manh của hạnh phúc:

“Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa.”

Đằng sau sự tồn tại vĩnh hằng của thiên nhiên là hiện thực đối lập: sự hữu hạn sự ngắn ngủi, mong manh. Những lo âu không làm chị bi quan Xuân Quỳnh chọn cách ứng xử thật đẹp:

“Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.”

Chị không tuyệt vọng bỏ cuộc mà càng khao khát được sống hết mình hơn nữa cho tình yêu. Chị muốn thành trăm con sóng để vĩnh cửu tình yêu của mình. Đó là cuộc hành trình từ bỏ cái nhỏ hẹp, tìm đến tình yêu bao la, rộng lớn và sống hết mình vì tình yêu.

Bài thơ sử dụng thể thơ năm chữ, nhịp điệu nhanh cùng với hình ảnh ẩn dụ bày tỏ khát vọng của người phụ nữ, muốn được sống mãi với tình yêu, sống hết mình cho một tình yêu vĩnh cửu.

Bài thơ đem đến hàng loạt triết lý sâu sắc về tình yêu. Tình yêu là nguồn cảm xúc bất tận, vĩnh cửu luôn chảy trôi trong tâm hồn của mỗi người như nét đẹp của tâm hồn người con gái trong bài thơ Sóng.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 3

Trong những sáng tác viết về tình yêu thì bài thơ Sóng của nhà thơ Xuân Quỳnh để lại nhiều ấn tượng ngay từ khi mới xuất hiện trên văn đàn. Bài thơ như một lời bộc bạch chân thành của người con gái trong tình yêu với nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.

Nhan đề Sóng đã cho chúng ta thấy được hình tượng trung tâm của bài thơ chính là những con sóng. Mở đầu bài thơ nhà thơ đã cho thấy trạng thái đặc biệt của những cũng bậc tình yêu qua hình tượng con sóng:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Bài thơ năm chữ ngắn ngủi ấy vậy mà ngay trong hai câu thơ đầu nhà thơ đã sử dụng hai cặp trạng thái đối lập đó chính là “dữ dội” – “dịu êm” và “ồn ào” – “lặng lẽ”. Con sóng tự nhiên mang nhiều trạng thái khác nhau, có khi dữ dội, có lúc lại yên ả, lặng lẽ. Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh con sóng ấy để nói về những cung bậc cảm xúc của người con gái trong tình yêu. Khi yêu, người con gái có khi dịu dàng, có khi hờn giận vô cớ cũng có lúc lại yêu nồng nhiệt, vui vẻ. Con sóng giống như tâm hồn của người thiếu nữ yêu chân thành, đam mê và khát khao được yêu hết mình. Tuy nhiên tình yêu lại có sự ngăn cách có giới hạn đó là “sông” và “bể”. Xuân Quỳnh không giống những người con gái yếu đuối, chỉ biết mòn mỏi đợi chờ mà nhà thơ đã mạnh dạn đi tìm kiếm tình yêu đích thực của mình, mạnh dạn đi tìm câu câu trả lời cho lòng mình.

Ở khổ thơ tiếp theo, tình yêu được thi sĩ bộc bạch rất chân thực và sống động:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Thời gian kéo dài mãi, có quá khứ, hiện tại và tương lai nhưng dù có bao lâu chăng nữa thì tình yêu ấy vẫn luôn nguyên vẹn, không bao giờ thay đổi. Đặc biệt là những cảm xúc, những tình cảm mới mẻ lúc ban đầu đương còn tha thiết, bồi hồi. Nhắc đến tình yêu, chính là nỗi khát vọng của tuổi trẻ. Nhà thơ mượn hình ảnh con sóng để lý giải về tình yêu, nhưng càng tìm hiểu thì càng có nhiều bất ngờ và càng không thể nào lý giải nổi:

“Trước muôn trùng sóng bể

Em vẫn nghĩ về anh

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên”

Khi yêu thì người con gái luôn có nhu cầu tìm hiểu, lý giải về tình yêu. Nó là một diễn biến tâm lý khác thường khi muốn biết xuất phát điểm bắt đầu một tình yêu. Nhưng tình yêu vốn giống như biển, như sóng mặc dù có khi có quy luật nhưng cũng chứa vô vàn những bí ẩn mà khó có thể lý giải được. Chính điều ấy khiến cho “em” thao thức, băn khoăn:

“Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu?

Em cũng không biết nữa

Bao giờ ta yêu nhau”

Nếu con sóng tự mình tìm ra tận bể để có thể hiểu được mình thì “em” cũng tìm đến anh, đến tình yêu để hiểu sâu hơn về con người của em về tình yêu nam nữ. Tuy nhiên, giữa đại dương mênh mông, rộng lớn ấy đâu biết được nơi nào sóng bắt đầu nổi lên. Mặc dù biết được quy luật rằng có gió thì mới có sóng nhưng bầu trời còn rộng lớn hơn cả biển thì em sao có thể biết được gió bắt đầu từ đâu. Chính vì chẳng thể hiểu nổi nên người con gái mới tìm đến tình yêu để hiểu. Khổ thơ còn thể hiện sự hồn nhiên của người con gái trong tình yêu, đó là sự phân vân, không nắm chắc “Em cũng không biết nữa”.

Nhắc đến tình yêu thì không thể nào bỏ qua được nỗi nhớ. Nỗi nhớ nhung là thứ gia vị làm tăng thêm sự hấp dẫn, đáng chờ mong của tình yêu. Bên cạnh đó điều thiêng liêng nhất, tuyệt vời nhất trong tình yêu chính là sự đồng cảm, sẻ chia, sự hài hòa, thấu hiểu giữa hai người:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”

Khổ thơ tiếp tục dùng hình tượng con sóng để khắc họa nỗi nhớ. Có nỗi nhớ âm thầm, lặng lẽ, được giữ ở trong lòng. Nhưng cũng có nỗi nhớ không sao có thể kìm nén được mà bộc lộ một cách dữ dội, biểu hiện ra bên ngoài. Nỗi nhớ trong tình yêu giống như con sóng, có lúc ẩn dưới mặt nước, có khi lại nổi lên trên một cách dữ dội. Không chỉ dùng hình tượng con sóng mà Xuân Quỳnh đã trực tiếp bộc bạch nỗi nhớ của mình:

“Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

Thông thường thứ mà nhớ tới anh là chuyện bình thường nhưng nỗi nhớ ấy lại ám ảnh, lại ảnh hưởng tới cả trong cơn mơ. Mơ là trạng thái vô thức của con người mà không sao có thể điểu khiển được, ấy vậy mà trong mơ vẫn còn thức, vẫn còn nhớ tới anh. Qua đó có thể thấy đó là một nỗi nhớ da diết, nỗi khát khao tình yêu cháy bỏng. Con sóng thì khát khao, muốn được tới bờ còn em thì muốn có anh. Đó chính là tình yêu chân thành, tha thiết của người con gái, hay của chính nhà thơ Xuân Quỳnh.

Không chỉ nhớ nhung khi tạm thời cách xa nhau mà nhà thơ còn khẳng định nỗi nhớ về anh sẽ vượt qua cả khoảng cách về không gian:

“Dẫu xuôi về phương bắc

Dẫu ngược về phương nam

Nơi nào em cũng nhớ

Hướng về anh – một phương”

Khoảng cách về thời gian về địa lý khiến cho nỗi nhớ được dâng trào. Nỗi nhớ không chỉ còn là nhớ ngày đêm mà còn là cả không gian khi xa cách. Thường người ta nói ngược về phương bắc, xuôi về phương nam nhưng Xuân Quỳnh lại cố ý nói ngược đi qua đó khiến ta thấy được nỗi nhớ trong tình yêu chẳng theo quy luật nào của tự nhiên, nó có thể tự bộc phát, có thể đi ngược lại với quy luật tự nhiên thông thường. Trong không gian địa lý có bốn phương tám hướng, nhưng trong tình yêu, đối với “em” thì chỉ có một hướng duy nhất đó chính là hướng vè “phương anh”. Những người đang yêu nhau thì họ luôn nhớ về nhau, hướng về nhau bởi họ phải cùng nhau vượt qua mọi thử thách của cuộc đời:

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Lời thơ khẳng định sự thủy chung, son sắt một lòng của người con gái trong tình yêu. Đứng giữa trăm ngàn con sóng, giữa muôn vàn cách trở nhưng em vẫn chỉ nghĩ về anh. Khi đã yêu thương nhau thật lòng, cùng hướng về nhau và có nghị lực thì dù cho thế gian này có muôn vàn cách trở thì cả hai vẫn sẽ vượt qua được, vẫn sẽ đến được với nhau. Tất cả mọi chuyện, mọi khó khăn rồi sẽ qua đi giống như những năm tháng đang dần trôi qua. Tuy vậy, nhà thơ cũng nhạy cảm nhận thấy rằng tình yêu của con người không phải mãi mãi bởi cái hữu hạn của đời người. Chính vì thế Xuân Quỳnh luôn trăn trở:

“Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ”

Khát vọng tình yêu ngọn lửa như bùng cháy, con người trong tình yêu như muốn được “tan ra” được hòa quyện vào với đại dương mênh mông, để có thể trường tồn mãi mãi.

Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là một bài thơ tình vừa duyên dáng lại vừa mãnh liệt, sôi nổi, vừa trong sáng lại vừa ý vị, sâu xa. Bài thơ chính là bài tiêu biểu cho phong cách thơ Xuân Quỳnh, tiêu biểu cho phong cách thơ của thế hệ những nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 4

Tình yêu là một đề tài quen thuộc trong thơ ca. Nhưng không phải vì thế mà thành đơn điệu và nhàm chán. Mỗi bài thơ, mỗi nhà nhơ là một thế giới riêng, một nhu cầu, một khao khát riêng không ai giống ai. Chẳng thế mà ta gặp Xuân Diệu trong thi đàn Việt Nam với chất men say tình yêu nồng nàn, mãnh liệt người tự cho mình là “kẻ uống tình yêu dập cả môi”, ta gặp Nguyễn Bính “người nhà quê” chân thật, da diết… và thật bất ngờ khi gặp nữ sĩ với tâm hồn dạt dào và say đắm trong tình yêu – Xuân Quỳnh. Thơ tình yêu của Xuân Quỳnh chân thành nhưng không kém phần cháy bỏng nồng say. Điều đó thể hiện không ít trong bài Sóng.

Bài thơ ra đời vào năm 1967. Vào thời kỳ này, có thể nói rất ít những bài thơ tình yêu kiểu này nhất là với các nhà thơ nữ. Nếu có, phần lớn đều gắn bó với nhiệm vụ cách mạng, gắn với sứ mệnh thiêng liêng cao cả của dân tộc. Rất ít các nhà thơ tự bứt mình ra khỏi không khí chung để tìm vào cái gọi là riêng tư, sâu kín trong tâm linh mình. Dường như mọi người tránh và cố tình tránh… Nói như vậy để thấy rằng Sóng của Xuân Quỳnh là một bài thơ có nhiều điều đáng quý.

Viết về sóng, biển và thuyền để nói lên tình yêu trai gái ta đã gặp trong thơ Xuân Diệu với bài Biển… Ngay trong Xuân Quỳnh cũng có Thuyền và Biển… nhưng tìm một bài nói lên nỗi băn khoăn day dứt như Sóng có lẽ là gặp con người yêu tha thiết và cháy bỏng, luôn luôn muốn bứt mình ra để tìm đến một cái gì đó rõ ràng, cụ thể. Trong cuộc sống, Xuân Quỳnh thể hiện rõ cái phong cách này. Đã yêu ai thì yêu hết mình, đã ghét ai thì ghét cay ghét đắng. Chính lẽ đó mà trong thơ Xuân Quỳnh vẫn giữ được vẻ tận tụy, dứt khoát, rõ ràng. Song điều này cũng thể hiện:

Lòng em nhớ đến anh.

Cả trong mơ còn thức!

Có lẽ là sức mạnh của tình yêu, niềm say mê và nỗi lòng cuồng nhiệt, đã mang con người vào thế giới thần tiên, thơ mộng. Tất cả những lo toan, tính toán, những phức tạp, rắc rối trên cõi đời để nhường chỗ cho ước mơ, cho khát vọng đắm say trong lòng người tất cả những gì tồn tại bên ngoài đều cho hết, xua hết ra ngoài ý tưởng. Khẳng định nỗi lòng, nhà thơ đã đưa ra trạng thái “trong mơ còn thức” để thuyết phục. Tôi còn nhớ, có một nhà thơ khi bày tỏ nỗi lòng của mình với người yêu cũng nói:

Anh yêu em chỉ nhớ em thôi

Lúc đứng lúc ngồi lúc nào cũng nhớ

Trạng thái bồn chồn, xao xuyến, bứt rứt như cắn xé, cào cấu như giục giã người. Người con trai đứng ngồi không yên thì ở đây Xuân Quỳnh lại ngủ, thức không yên. Nào có kém gì đâu. Đã yêu nhau thường nhớ thường mong, thường đợi chờ nên không thể không có cái phút đứng ngồi không yên. Từ xa xưa, ông cha ta cũng có câu:

Nhớ ai bổi hổi bồi hồi

Như đứng đống lửa như ngồi đống than

Chính vì lẽ đó mà mở đầu bài thơ cũng nói lên cái tâm trạng băn khoăn, trạng thái không ổn định trong tâm hồn mình:

Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ

Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể

Hai trạng thái tâm lý ngược nhau lại được dồn trong một ngữ cảnh cụ thể trong một người, ở cùng một lúc. Dĩ nhiên nói “dữ dội”, “ồn ào”, “lặng lẽ” là nói về sóng trong bài thơ Sóng là em, và em là sóng, hai câu này hòa lẫn trong nhau, quyện vào nhau. Đọc hai câu thơ tưởng như đã là một sự khập khiễng, trái ngược vậy mà ngược lại rất có logic và hợp lý. Có được như vậy, hẳn phải nói đến nhà thơ và cái tài biểu hiện tâm lý. Đọc cả khổ thơ ta cũng như lắng mình trong đó, nghe được tiếng thổn thức của hồn người, cả khổ thơ là một trạng thái khá đọng của xúc cảm. Con người nhà thơ không bình lặng, không giản đơn mà có nét gì đó trăn trở, day dứt. Đọc câu thơ ta nghe như tiếng sóng vỗ, như thấy được từng đợt sóng dập dìu. Ngôn ngữ thơ mang đầy âm thanh nhưng cũng gợi hình. Tiếng sóng không bình lặng, không dập dìu, nhẹ nhàng hôn nhẹ lên bờ cát, không ôm ấp, vỗ về hay nũng nịu mà “dữ dội” mà “ồn ào” nhưng “dịu êm”. Nhà thơ phả vào dòng thơ một chúi hơi thở mà câu thơ sống động hẳn lên, nghe như có tiếng cựa quậy. Nhẽ ra trong trạng thái bình thường thì phải biết “dữ dội” và “ồn ào”, “dịu êm” và “lặng lẽ”. Song nếu như thế thì chẳng còn gì để sống “không hiểu nổi” để sóng phải “tìm ra tận bể”. Hai câu thơ dưới thể hiện nỗi khát vọng tìm tòi đến tột độ. Câu thơ tưởng chừng như bất chợt bật ra, vậy là thỏa mãn. Trong cuộc sống có gì bực dọc, đau khổ hơn khi chính mình lại không hiểu nổi mình, không lý giải được mình, mình là ai có lẽ cái sức mạnh lớn nhất muốn lật tung cái “sâu kín” đó là mình phải tìm được tận cùng nó. Cái ý nghĩa này, còn theo đuổi nhà thơ đến tận cùng của bài thơ. Khát vọng được hòa mình vào bể lớn của cuộc đời, bể lớn của tình yêu cứ thôi thúc, giục giã.

Từ “không hiểu nổi mình” nhà thơ liên tiếp đặt ra những băn khoăn, thắc mắc. Cuối cùng để tự dằn vặt mình, bởi lẽ hỏi cũng chỉ để hỏi mà thôi. Hỏi cho vơi nỗi lòng:

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Quy luật tự nhiên là sóng gió, nhưng còn tình cảm giải thích từ đâu… Đây là một điều cực khó, vẫn là nỗi băn khoăn dằn dỗi trong nỗi lòng mình. Vậy mà nỗi lo lắng, thảng thốt “không biết nữa”, ngây thơ xen chút bất lực. Mọi câu hỏi đặt ra đều tha thiết tìm được nơi khởi nguồn, nơi “bắt đầu” của sự vật. Có như vậy nỗi lòng người mới thỏa mãn.

Trăn trở với khổ thơ ta nghe thấy nỗi lòng nhà thơ trăn trở, nhịp thơ trong khổ thơ thay đổi lúc 3/2 lúc 2/3 linh hoạt nhưng không xuôi không thẳng, không bình thường nhưng cũng dằn vặt, cũng nghĩ suy tìm tòi.

Xưa, nay rất nhiều thi sĩ đặt câu hỏi về tình yêu. Nhưng tình yêu là tình cảm, là cảm xúc làm sao biết được nó như thế nào, đến từ đâu… và nhiều nữa, nhưng tất cả đều bất lực. Ngay đến Xuân Diệu – một nhà thơ tình nổi tiếng, một con người luôn có khát khao giao cảm với đời luôn yêu, say đắm trong tình yêu, người mà: Trong giây phút chót dâng trời đất:

Cũng vẫn say tình đến ngất ngư

Người “uống” tình yêu đến “dập cả môi” cũng bất lực:

Làm sao cắt nghĩa được tình yêu

Có nghĩa gì đâu một buổi chiều

Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt

Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu.

Có người phải thốt lên rằng “có gì lạ quá đi thôi” khó quá! Nhưng tình yêu là thế. Làm sao có thể cảnh giác được trong tình yêu. Nó đến lúc nào ta đâu có biết và chiếm ta lúc nào ta đâu có hay. Quay lại khổ thơ Xuân Quỳnh ta gặp câu thổ lộ:

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau

Xem thêm : 99+ Hình ảnh hot girl heavy alice, Ảnh hot girl streamer

Một câu hỏi rất con gái, nhẹ nhàng, bối rối lẫn chút đắm say, ngọt ngào, nũng nịu. Nói thế, không có nghĩa là khổ thơ chỉ đơn thuần và cảm xúc, con người chỉ đơn thuần là yêu say đắm bên tình yêu bên sự nồng nàn còn là sự nghĩ suy, tìm tòi đòi hỏi một câu trả lời dù ít thôi nhưng phải có… Nhưng cuối cùng câu hỏi vẫn để đó, nhà thơ bất lực… làm sao mà có thể đáp nổi… Một ánh mắt bâng quơ, một câu nói vô tình nhiều khi cũng làm cho người ta tương tư chứ huống chi lại có một khoảng thời gian dài nỗi khát vọng tình yêu cứ bồi hồi, cứ xao xuyến trong ngực trẻ.

Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không giản đơn. Yêu thương cháy bỏng, nồng cay nhưng không vì thế mà hời hợt:

Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh, em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào sóng lên

Điệp từ “em nghĩ” nhắc đi nhắc lại càng làm rõ hơn sự suy nghĩ trong lòng người. “Em nghĩ” có nghĩa là đã thao thức, đã lo lắng, đã đặt ra nhiều câu hỏi, chứ không phải em chỉ quen bồng bềnh, quen si mê, đến chỉ yêu và đơn thuần là yêu. Xưa nay không hiểu người “chỉ biết yêu thôi, chẳng biết gì” tình yêu đã làm họ mù quáng, quên đi tất cả. Họ nhìn vào cõi hư vô, mộng ước, chỉ quen hưởng thụ chứ không biết suy nghĩ.

Tình yêu thường đồng hành với nỗi nhớ, sự mong đợi, vì lẽ đó mà trong thơ Xuân Quỳnh điều đó cũng thể hiện khá rõ. Yêu cuồng nhiệt thì nhớ cũng nát tan. Nỗi nhớ cứ dồn lên tầng tầng, lớp lớp như từng đợt sóng:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Đọc khổ thơ, tìm thấy vị trí của con sóng và cũng thấy được nỗi nhớ trong lòng người. Con sóng nhớ bờ nhớ thao thức “Ngày đêm không ngủ được”. Nói “Con sóng dưới lòng sâu”, “Con sóng trên mặt nước” nhà thơ muốn nói đến sự toàn diện. Dù tận dưới đáy sông hay ngay trên bề mặt sóng vẫn chỉ nhớ bờ, thương bờ. Nỗi nhớ mong tưởng chừng đến tột độ, nhớ nhau nên trăn trở. Đến nỗi trong ca dao người xưa cũng từng nói “đèn thương nhớ ai mà đèn không tắt”.

Nỗi nhớ của con sóng chính là nỗi nhớ của con người, nỗi nhớ tầng tầng lớp lớp đan xen nhau, nối tiếp nhau, thôi thúc, giục giã. Nói sóng để nói đến nỗi lòng mình. Nhớ nhau, nên thời gian như dài hơn:

Tháng giêng ngày dài lắm

Biết mà làm sao em.

giấc ngủ cũng chập chờn:

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức!

Khổ thơ được viết theo thể tăng dần, cảm xúc trong thơ được đun nóng đến tận cùng dào dạt… nóng bỏng. Trong thơ mình, khi nói về nỗi nhớ Xuân Quỳnh cũng đã viết:

Những ngày không gặp nhau

Biển bạc đầu thương nhớ

Những ngày không gặp nhau

Lòng thuyền đau rạn vỡ

(Thuyền và Biển)

Phải nói rằng, trong tình yêu Xuân Quỳnh yêu hết mình, yêu cuồng nhiệt, đắm say, cháy bỏng, nồng nàn. Nhà thơ tha thiết tắm mình trong nguồn cảm hứng vô tận này. Yêu nồng nàn như vậy nhưng trong Xuân Quỳnh vẫn có nét dịu dàng của con gái, vẫn biết là yêu đến nát tan, nhưng không vồ vập, ồn ào như Xuân Diệu. Người muốn “riết”, “say” muốn “hôn” và cuối cùng muốn “cắn”: “Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào ngươi”. Trong thơ ông tình yêu không bằng lặng, Xuân Diệu mạnh mẽ táo bạo:

Đã hôn rồi hôn lại

Cho đến mãi muôn đời

Đến tan cả đất trời

Anh mới thôi dào dạt

(Biển)

Càng đến cuối bài thơ Xuân Quỳnh càng tỏ ra mình là một con người sâu sắc, thủy chung. Tình yêu của Xuân Quỳnh là tình yêu từ hai phía, ở đây, nhân vật trữ tình đã có đối tượng để hướng tới chứ không vu vơ. Hơn nữa, tình cảm, tâm hồn của nhân vật trữ tình không phải là bi quan, chán nản mà tràn đầy hy vọng. Đọc bài thơ, không hề gặp cái tư tưởng: “Tương tư thức mấy đêm rồi. Biết cho ai hỡi ai người biết cho”.

Khổ thơ tiếp khẳng định được điều đó:

Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương

Đến đây nhà thơ đã đưa ra khái niệm không gian để nói lên mức độ thủy chung. Hai từ “dẫu xuôi, “dẫu ngược”, “phương Bắc”, “phương Nam” là những từ cụ thể khẳng định sự thủy chung khoảng không gian, địa điểm đặt ra trong khổ thơ nói lên độ dài nỗi cách trở, gian lao của thực tế với con người. Phương hướng, khoảng cách đặt ra xa bao nhiêu thì lòng người lại thể hiện rõ sự thủy chung bấy nhiêu “một phương”. Câu thơ như một lời khẳng định rắn rỏi, mạnh mẽ, dứt khoát, rõ ràng. Khổ thơ đặt ra nhiều thử thách, nhiều cách trở nhưng cũng đưa ra được sự quyết tâm của con người. Tình yêu sẽ chiến thắng tất cả, nếu như đó là tình yêu chân thật, thủy chung. Lời thơ vang lên như một lời thề nguyện đọc lên cứ rưng rưng xúc động. Đã có bài hát khẳng định về điều này: “Dù thời gian xa xôi, dù đường dài xa xôi. Em vẫn như ngày xưa. Mến yêu anh trọn đời”. Thơ Xuân Quỳnh cũng hướng về điều đó tuy cách diễn đạt có khác.

Dường như để khẳng định thêm cho lời nói của mình nhà thơ đã đưa ra hàng loạt các dẫn chứng về thiên nhiên, tạo vật. Tất cả rồi sẽ chiến thắng nếu có sự kiên nhẫn, có sức mạnh. Mọi vật rồi sẽ bị chinh phục nếu con người có ý chí, quyết tâm:

Ở ngoài kia đại dương

Trăm nghìn con sóng đó

Con nào chẳng tới bờ

Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế

Năm tháng vẫn đi qua

Như biển kia dẫu rộng

Mây vẫn bay về xa

Hàng loạt các thử thách được đưa ra “sóng”, cuộc đời và “biển” rộng là thế, dài là thế nhưng đều bị chinh phục.

Con sóng được Xuân Quỳnh ví như tình yêu “bồi hồi trong ngực trẻ”. Nhân vật ước được tan ra thành trăm con sóng nhỏ để thể hiện một ước mong, khát vọng đến tha thiết:

Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ

Khổ thơ kết là một ước muôn khôn cùng. Không có tình yêu cuộc sống tha thiết, không có sự đam mê đến tột cùng không có sự thủy chung làm sao có được những câu thơ như vậy. Trong ước mong vẫn lẫn chút băn khoăn của “làm sao được tan ra”. Nhưng cũng phải thấy rằng chỉ có tình yêu thế nào đó thì mới có được ước mong như vậy. Mong muốn xé tan mình, hòa lẫn với bể đời rộng lớn, bứt mình ra khỏi nhọc nhằn, lo loan, tính toán để ngập mình trong tình yêu, tuổi trẻ, ngọt ngào và hạnh phúc.

Ước mong tồn tại vĩnh hằng trên cõi đời này thôi thúc, giục giã. Lời thơ, ý chí, nhịp thơ có phần nhanh hơn, mạnh hơn, gấp gáp hơn. Bài thơ kết thúc mà lời thơ còn vang vọng mãi, ào ạt của sóng, ước muốn tung mình vào bể tình yêu càng ngày nhiệt thành.

Cấu trúc bài thơ được xác lập theo cấu trúc đan xen hình tượng: sóng – bờ (khổ thứ 5), sau đó là anh – em (khổ 3,4) rồi lại sóng – bờ (khổ 7). Lớp lớp sóng đan xen nhau tới lui như vậy biển như lặng dần đi nhường chỗ cho những suy tư về cuộc đời.

Bài thơ viết theo thể 4 câu 5 chữ rất dễ thể hiện tình cảm chân thành của nhà thơ. Trong tình yêu sao không có phút trăn trở, giận hờn, thương nhớ. Nhưng xưa nay, trong thơ từ, nhất là thơ của các nữ sĩ người ta thường chỉ bắt gặp sự nhẹ nhàng yếu đuối, thầm kín chứ ít ai thấy sự mạnh mẽ, táo bạo. Phải chăng chính vì điều này mà phong cách thơ Xuân Quỳnh đã nổi rõ và khẳng định thêm sức mạnh của “phái yếu”. Xưa nay, ta thường gặp sự hậm hực trong bài thơ của phái “mày râu”.

Anh yêu em đến nay chừng có thể

Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai

Anh yêu em âm thầm không hy vọng

Lúc đứng ngồi hậm hực lòng ghen

(Tôi yêu em – Puskin)

Còn Xuân Quỳnh thể hiện sự mạnh mẽ, dứt khoát, chung thủy, nồng nàn và cũng thắc mắc, cũng có phút bực mình, trăn trở.

Sóng ra đời cách đây đã gần ba mươi năm nhưng độ nồng nàn, đắm say của nó vẫn không phai giảm trong lòng người. Có thể nói, trong phút giây này nhiều bạn trẻ vẫn đọc thơ giật mình thấy “sợ”. Yêu hết mình, hết lòng vì nhau, yêu thương gần gũi và thủy chung đó là một tình yêu đẹp song không dễ gì mà có được. Đọc thơ Xuân Quỳnh phần nào đó ta hiểu được con người nhà thơ. Trong cuộc sống thi sĩ vẫn tận tụy với con cái, yêu thương chúng rất mực, hết lòng vì chúng, với chồng cũng vậy, một người vợ thủy chung và đảm đang… Thơ Xuân Quỳnh là con người Xuân Quỳnh. Khi nhận xét về phong cách Xuân Quỳnh, Võ Văn Trực nói: “Điều đáng quý ở Xuân Quỳnh và thơ Xuân Quỳnh là sự thành đạt, thành thật trong quan hệ với bạn bè, với xã hội và trong cả tình yêu. Chị không quanh co, không giấu diếm một điều gì. Mỗi dòng thơ, mỗi trang thơ đều phơi bày một tình cảm và suy nghĩ của chị. Chỉ cần qua thơ, có thể biết được khá kỹ đời tư của chị. Thành thật, đây là cốt lõi của thơ Xuân Quỳnh”.

Phong cách Xuân Quỳnh về sau này vẫn thế. Qua “Thuyền và biển” càng khẳng định sự đồng nhất rõ hơn trong con người này. Đáng tiếc, cuộc đời đã cướp đi một cây bút đầy tài năng và hy vọng. Song dù không còn nữa nhưng thơ Xuân Quỳnh, những bài thơ tình cảm cho con trẻ “Lời ru trên mặt đất”, “Tiếng gà trưa”, “Chuyện cổ tích về loài người” đến cả những bài thơ tình yêu “Thuyền và Biển”, “Sóng”… đều để lại nhiều hấp dẫn trong lòng người. Thơ Xuân Quỳnh sẽ còn in đậm trong tâm trí nhiều độc giả hôm nay và ngày mai.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 5

Viết về đề tài tình yêu nếu như nền thi ca Nga thế kỷ XIX có Puskin với Tôi yêu em bất hủ, thì Việt Nam ta cũng có Xuân Diệu và Xuân Quỳnh hai nhà thơ tài năng với những bài thơ tình xuất sắc. Có lẽ bởi tên của cả hai đều mang một chữ “Xuân” nên họ đều có những cảm xúc đặc biệt với mùa xuân của cuộc đời, với mùa xuân tình yêu. Thế nhưng khác với hồn thơ cháy bỏng, nồng nàn và vội vã của Xuân Diệu, thì dáng thơ của Xuân Quỳnh lại nền nã, tế nhị, không có cái phần ngông cuồng, mãnh liệt như ông hoàng thơ tình. Xuân Quỳnh viết về nhiều đề tài, bà viết về tình yêu quê hương đất nước, viết về cách mạng, viết về cuộc đời. Nhưng chỉ khi viết về tình yêu đôi lứa thì ngòi bút của bà mới rực sáng hơn cả trong những tác phẩm với câu từ đơn giản, nhưng chứa đựng những quan điểm mới mẻ và vẻ đẹp trong sáng của tình yêu trong tâm hồn con người đặc biệt là ở người phụ nữ. Tiêu biểu nhất cho những sáng tác về tình yêu ấy của bà phải kể đến bài thơ Sóng.

Sóng được viết vào năm 1967, trong một chuyến công tác của Xuân Quỳnh tại biển Diêm Điền, Thái Bình, khi ấy Xuân Quỳnh mới chỉ vừa 25 tuổi đời, là lứa tuổi mặn mà và tươi đẹp nhất của người phụ nữ. Thế nhưng bà cũng đã phải nếm trải sự đổ vỡ trong tình yêu, Xuân Quỳnh cũng từng có một gia đình hạnh phúc, một người chồng thương yêu chiều chuộng hết lòng, nhưng có lẽ sự xa cách về tâm hồn, và sự chăm chút quá tỉ mỉ của người đàn ông ấy khiến bà cảm thấy ngột ngạt và chán nản. Hôn nhân đổ vỡ, Xuân Quỳnh không cảm thấy thất bại hay buồn rầu mà lại càng thấm thía và khao khát có được một tình yêu đích thực, sự thấu hiểu giữa những con người cùng chí hướng. Khi đứng trước biển Diêm Điền, với những cơn sóng dạt dào, bà nghĩ về bóng hình người đàn ông trong định mệnh, để viết ra những vần thơ về tình yêu thật sâu sắc và chân thành.

Trong Sóng người ta thấy quan điểm về tình yêu của Xuân Quỳnh rất hay và rất độc đáo vừa mang tính chất truyền thống đằm thắm, thủy chung, lại cũng mang vẻ hiện đại đầy khao khát và tự do.

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Xuân Quỳnh lấy hình tượng sóng làm hóa thân cho tình yêu và cũng là nhân vật trữ tình “em” trong tác phẩm, đó là một phép ẩn dụ rất tinh tế thể hiện được những nét cá tính của người phụ nữ trong tình yêu. Đứng trước tình yêu, nhân vật trữ tình thể hiện được bản năng cùng cá tính mạnh mẽ, chủ động và sự tự tin, để hòa mình vào với tình yêu bằng những cảm xúc thực tế “dữ dội”, “ồn ào” và sôi nổi vô cùng. Từ đó ta nhận ra cái tôi cá nhân mạnh mẽ, luôn cố gắng kiếm tìm hạnh phúc đích thực trong tình yêu một cách tích cực, chứ không bị động chờ đợi cái gọi là “duyên phận”. Nếu một dòng sông nhỏ nhoi chẳng thể cho ta một tình yêu ta cần, thì còn ngại ngần chi mà không sông pha biển lớn, tắm trong hàng ngàn cơn sóng tình yêu mạnh mẽ và đầy hy vọng? Tuy nhiên bên cạnh vẻ hiện đại, thì hình tượng sóng cũng gợi ra những vẻ đẹp rất truyền thống của người phụ nữ Việt Nam trong việc bộc lộ tình cảm ấy là sự “dịu êm” và “lặng lẽ”. Họ dùng chính sự dịu dàng, chính cái yên lặng ngại ngùng khi đứng trước tình nhân để bộc lộ thứ tình cảm nồng nàn, e ấp trong lòng bấy lâu. Khiến đối phương càng nhìn lại càng thấy lòng thêm xao xuyến, yêu thương cái vẻ đẹp đáng quý ấy ở người phụ nữ Á đông. Bên cạnh đó hình tượng “sóng” còn mang đến cho chúng ta những liên tưởng về những cung bậc cảm xúc trong tình yêu, đôi khi là sự nồng nhiệt, cháy bỏng, là sự rung động mạnh mẽ, nhưng tình yêu không phải là xúc nhất thời mà nó còn cần thêm sự lắng đọng, thấu hiểu giữa hai tâm hồn đồng điệu. Dẫu không nói thành lời, nhưng chỉ vài nét mặt, một nụ cười họ cũng biết được đối phương cần gì, và trở thành bến đỗ “dịu êm”, “lặng lẽ” trong cuộc đời của nhau.

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Ở những vần thơ tiếp người ta lại thấy một vẻ đẹp khác trong tình yêu của người phụ nữ mà muôn đời nay vẫn được ca ngợi ấy là đức tính thủy chung, son sắt trong tình yêu. Ngày xưa em dành trọn cho người thứ tình yêu vụng dại, thì khi ngày sau đến, thứ tình yêu ấy cũng lớn khôn, lại càng thêm tha thiết, chân thành, đằm thắm chứ chẳng một lần nhạt phai. Xuân Quỳnh đã đặt vào câu thơ hai dấu mốc thời gian, “ngày xưa” và “ngày sau”, tức là quá khứ và tương lai, vậy thì ở hiện tại dĩ nhiên cũng chẳng thoát khỏi sự chân thành, nhiệt huyết cùng với “Nỗi khát vọng tình yêu/vẫn bồi hồi trong ngực trẻ”. Dù là khi còn xuân sắc, trẻ dại, hay khi đã đứng tuổi, trung niên trải qua bao đắng cay trong cuộc đời, thì em muôn đời vẫn thế vẫn khao khát tình yêu, thứ bao đời khiến con người ta say mê níu giữ, thứ khiến cho trái tim “bồi hồi trong ngực trẻ”. Thứ khiến cho con người cảm thấy cuộc đời càng có thêm ý nghĩa, càng thêm yêu đời và muốn phấn đấu vì tương lai, muốn kiếm tìm cho mình một niềm hạnh phúc tốt đẹp.

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Có lẽ rằng khi yêu, ai cũng đều muốn lý giải rằng, tình yêu đôi ta bắt đầu từ đâu, từ khi nào, tại sao ta yêu nhau. Thế nhưng nếu tình yêu dễ lý giải như thế thì có lẽ nền thơ ca về đề tài này đã sớm lụi tàn ý tưởng, bởi lẽ chưa một ai có thể định nghĩa về tình yêu một cách toàn vẹn và chính xác. Nó là tổng hòa của nhiều cung bậc cảm xúc, là món quà kì diệu mà tạo hóa đã ban tặng cho con người, là thứ tình cảm với muôn vàn cung bậc cảm xúc khiến người ta bước vào thiên đường, nhưng cũng có khi giày vò khiến tâm can ta đau nhói. Xuân Quỳnh nghĩ về mình và người ấy, nghĩ về nguồn gốc của tình yêu đôi lứa, nghĩ về biển và bà chợt nhận ra rằng định nghĩa tình yêu bằng lý trí là một việc làm vô nghĩa. Thay vì mãi quẩn quanh trong câu hỏi “Khi nào ta yêu nhau”, tại sao con người lại không dành phần tâm sức ấy để cống hiến cho tình yêu của mình thêm nồng nàn sâu sắc, lắng nghe từng nhịp đập của đôi tim để cảm nhận thật rõ niềm hạnh phúc quý giá lúc còn có thể.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Sau những băn khoăn những trăn trở về tình yêu, thì Xuân Quỳnh bắt đầu bước vào những nỗi nhớ, vốn là cảm xúc kinh điển trong thứ tình cảm vốn nhiều rối ren phức tạp này. Dẫu là “dưới lòng sâu” hay “trên mặt nước”, dẫu có là nơi nào đi chăng nữa thì tình yêu vẫn luôn đong đầy và toàn vẹn với những nỗi nhớ tha thiết xuyên không gian và thời gian. Nhớ đến độ “ngày đêm không ngủ được”, nhớ đến độ cả khi đã bước vào giấc ngủ êm đềm, mà hình bóng của tình nhân vẫn còn in đậm trong những giấc mơ triền miên không dứt. Nỗi nhớ ấy lại càng làm nổi bật đức tính thủy chung, son sắt của người phụ nữ trong tình yêu, khi mà đi khắp phương trời, hình bóng của người thương vẫn không khi nào rời khỏi tâm trí, tấm lòng yêu, trái tim yêu vẫn chỉ nhắc nhở về một thân ảnh duy nhất. Mà đối với nữ sĩ ấy là người đàn ông nơi Hà Nội thân yêu!

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Sau những nỗi nhớ tha thiết, chân thành Xuân Quỳnh đã bộc lộ thêm những quan điểm khác trong tình yêu. Mà ở đây hình tượng sóng là đại diện cho con người trong công cuộc tìm kiếm tình yêu, nhưng có phải lúc nào người ta cũng thuận buồm xuôi gió, mà vẫn gặp phải nhiều trở ngại khó khăn để tìm được hạnh phúc đích thực cho riêng mình. Ví như Xuân Quỳnh chính là cuộc hôn nhân đầu thất bại, nhưng chỉ cần người ta có hy vọng, không mất niềm tin vào tình yêu và cuộc đời, sẵn sàng vượt qua mọi chông gai thách thức thì tin rằng sóng nào cũng tới bờ, người có tình ắt hẳn sẽ về với nhau. Và rồi Xuân Quỳnh cũng nhận thức được năm tháng đang dần trôi đi mà bản thân vẫn còn chơi vơi trên bước đường hạnh phúc, dù bà năm đó mới chỉ 25 tuổi xuân. Điều này đã thôi thúc trong tâm hồn nữ sĩ những khao khát mạnh mẽ về một tình yêu đích thực, khao khát được hòa tan vào biển lớn tình yêu vĩnh cửu, được sống hết mình một lần vì tình yêu cho khỏi uổng phí đời người.

Sóng là một bài thơ có cấu tứ đơn giản, câu từ mộc mạc nhưng đã bộc lộ được hết những tâm trạng của con người khi yêu, đặc biệt ấy là tâm trạng của người phụ nữ. Cho chúng ta thấy những quan điểm rất tiến bộ của Xuân Quỳnh trong tình yêu, khuyến khích người phụ nữ làm chủ cuộc đời mình, tự tin tìm kiếm hạnh phúc. Đồng thời cũng luôn tôn trọng và giữ gìn những phẩm chất truyền thống tốt đẹp, ấy là tấm lòng thủy chung, son sắt, sự dịu dàng, thấu hiểu trong tình yêu lứa đôi muôn đời.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 6

Xuân Quỳnh là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ thời kì chống Mỹ cứu nước. Thơ của nữ sĩ dễ đi vào lòng người với vẻ đẹp giản dị mà đằm thắm. Trong đó, Sóng là thi phẩm nổi bật của đời thơ Xuân Quỳnh.

Trong bài thơ có hai hình tượng trung tâm đó là hình tượng sóng và em. Sóng trước hết là một sự vật thiên nhiên, nhưng hình ảnh này không chỉ mang nghĩa thực mà còn mang ý nghĩa biểu tượng. Đó không chỉ là sóng biển mà còn là sóng tình yêu trong biển khơi tâm hồn người phụ nữ. Tác giả mượn sóng để nói lên những cung bậc cảm xúc trong lòng người con gái đang yêu. Hình tượng “em” là sự hóa thân của cái tôi Xuân Quỳnh. Nữ sĩ đã trải lòng mình trên những trang thơ, giãi bày những cảm xúc, suy tư trong tình yêu. Sóng và em vừa song song tồn tại vừa soi chiếu lẫn nhau và có lúc lại hòa nhập vào làm một.

Đoạn thơ “Dữ dội và dịu êm… Khi nào ta yêu nhau”. Đây là những câu thơ đầu trong bài thơ “Sóng” mà thi sĩ đã khắc họa hình tượng sóng và hình tượng em để nói lên những tiếng lòng của nhà thơ. Hai câu thơ đầu tác giả nêu lên những trạng thái cảm xúc đối lập của sóng: lúc thì dữ dội, mạnh mẽ xô bờ khi thì chảy trôi lững lờ, dịu êm. Đó cũng là những cảm xúc của người con gái khi yêu. Trong tình yêu, lúc thì người con gái cuồng nhiệt, đắm say nhưng cũng có khi e ấp, dè dặt. Những trạng thái đó mâu thuẫn nhưng lại thống nhất với nhau. Hai câu thơ trên được tổ chức theo phép đối tạo nên một cấu trúc cân xứng, hài hòa, làm nổi bật các thuộc tính đa dạng mà nhất quán của sóng. Tác giả đặt những tính từ “dịu êm”, “lặng lẽ” ở cuối câu thơ vì đây là con sóng nữ tính.

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Phép nhân hóa đã thổi hồn vào sóng để biến nó trở thành một con người. Sóng không chấp nhận giới hạn chật chội, khi không được sông hiểu, khi không tìm thấy được sự đồng điệu, nó tìm ra đại dương mênh mông. Trong tình yêu, người phụ nữ cũng không chấp nhận những gì tầm thường, chật hẹp mà thường hướng tới những điều cao cả, lớn lao, thường muốn vươn đến những khát vọng vô bờ.

Trong đoạn thơ tiếp theo, tác giả thông qua quy luật của sóng để nói về quy luật của tình yêu.

“Ôi con sóng ngày xưa

…

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Con sóng đã vỗ bờ từ ngàn xưa cho đến bây giờ và mãi mãi về sau này. Đó là quy luật bất biến của tự nhiên. Tình yêu cũng vậy, trước đây, hiện nay và mãi mãi về sau nó vẫn khơi lên những khát khao bồi hồi, rạo rực. Chừng nào còn con người trên cõi thế gian thì chừng ấy tình yêu còn tồn tại như món quà kì diệu mà thượng đế ban tặng cho nhân loại.

Nhân vật trữ tình đứng trước biển khơi với những nghĩ suy sâu lắng:

“Trước muôn trùng sóng bể

…

Từ nơi nào sóng lên”

Người con gái đang nghĩ về bản thân mình, nghĩ về người thương và cũng suy tư về sóng biển. Nhân vật trữ tình đang ở trong niềm khao khát lí giải nguồn gốc của sóng cũng như nguồn gốc của tình yêu.

“Sóng bắt đầu từ gió

…

Khi nào ta yêu nhau”

“Em” đã không phải truy tìm được căn nguyên của sóng cũng như nguồn gốc của tình yêu. Tình yêu diệu kì, bí ẩn như thế giới tự nhiên. Nó là những rung động của con tim có những khi lí trí không thể can thiệp và cũng chẳng giải thích được. Tình yêu vốn luôn là một câu hỏi, một ẩn số khó tìm thấy đáp án rõ ràng. Tác giả cũng phải thốt lên thổ lộ rằng “Em cũng không biết nữa. Khi nào ta yêu nhau”. Chính cái không biết ấy lại là một bằng chứng cho tình yêu chân thật, đắm say, không toan tính, người phụ nữ chỉ đi theo sự dẫn dắt của tâm hồn.

Đoạn thơ trên đã khắc họa lại hình tượng sinh động hình tượng sóng và hình tượng em. Qua hình tượng sóng tác giả muốn nói lên quy luật bất diệt tình yêu. Đoạn thơ trên rất thành công với thể thơ 5 chữ. Các câu thơ ngũ ngôn nối tiếp nhau như những con sóng miên man, dạt dào ngoài đại dương.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 7

Tình yêu lứa đôi, tình cảm vợ chồng… đó là đề tài vô tận được các thi sỹ, nhạc sỹ, nhà văn khai thác, thể hiện dưới nhiều góc độ khác nhau. Các nhà văn, nhà thơ thường thông qua những hiện tượng, qui luật tự nhiên trong cuộc sống hay những vật gần gũi, thân quen để ví von, ẩn dụ khi nói về tình yêu. Như nhà thơ Nguyễn Trung Kiên dùng hình tượng “Đôi dép” để triết lý sâu sắc về sự gắn bó, thủy chung, son sắt trong tình yêu. Nhà thơ Vũ Cao thì ví tình yêu đôi lứa như “Núi đôi” không thể chia lìa “núi chồng, núi vợ đứng song đôi”; nhà thơ Trần Hòa Bình vô tình nhìn thấy một chiếc lá rụng giữa mùa thu cũng có bài thơ hay “Thêm một” để chiêm nghiệm về cuộc đời, về tình yêu…

Nhưng có lẽ, hình tượng được nói đến khá nhiều và thể hiện được sự tinh tế, đằm thắm nhưng dữ dội, mãnh liệt của tình yêu đó là hình tượng Biển và Sóng. Và, một trong những nhà thơ có những bài thơ hay nói về tình yêu bằng sự liên tưởng đến khéo léo, tài tình có liên quan đến Biển và Sóng được nhiều người yêu thích đó là cố nữ thi sỹ Xuân Quỳnh (1942 – 1988). Xuân Diệu, nhà thơ tình nổi tiếng của phong trào thơ mới, với sự phóng khoáng đa tình cũng đã “mượn hình tượng sóng” để nói lên tình cảm nồng nàn, mãnh liệt của mình:

Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi
Đã hôn rồi, hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt…

Còn với Xuân Quỳnh, nữ thi sỹ với nhiều bài thơ tình nổi tiếng như “Thuyền và biển” thì con sóng trong thơ của chị vừa “Dữ dội’ lại vừa “dịu êm” vừa “Ồn ào” lại vừa “lặng lẽ” như chính tính cách của người phụ nữ vậy. Bên ngoài có khi họ thật lặng lẽ, đằm thắm, dịu dàng nhưng bên trong lại ẩn chứa một tâm hồn khao khát yêu thương, với tình yêu mãnh liệt, dữ dội biết bao. Xuân Quỳnh đã rất tài tình khi đưa cặp đôi phạm trù nội dung có tính đối nghịch đi liền nhau nhằm tạo ra sự so sánh giữa cái mạnh mẽ, ồn ào và cái dịu êm, lặng lẽ qua đó nhằm diễn tả tính cách đan xen, đa chiều của người phụ nữ, nhất là khi họ đang yêu.Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nỗi mình
Sóng tìm ra tận bể

Chúng ta còn cảm nhận, đằng sau ý nghĩa ấy là thể hiện của sự giằng xé về tâm trạng của người phụ nữ, vì khi yêu phụ nữ thường phải hy sinh, chịu đựng nhiều hơn. Mà tình yêu thường cũng gặp nhiều trắc trở, không bao giờ bình yên, phẳng lặng, đôi lúc còn ẩn chứa nhiều giông bão.

Ôi con sóng ngày xưa
và ngày sau cũng thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ

Tình yêu đối với Xuân Quỳnh vượt qua cả khuôn khổ của thời gian và không gian, điều đó nói lên rằng, nếu đích thực là tình yêu chân chính thì nó luôn vĩnh cữu, sống mãi với thời gian, khắc sâu vào tâm khảm, trí nhớ của con tim cho dù đó là quá khứ, hiện tại hay tương lai. Và tuy có nhiều cung bậc tình cảm khác nhau nhưng tình yêu thì muôn đời vẫn thế!

Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về Anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau

Đứng trước biển cả bao la, hùng vĩ nhà thơ thấy mình thật nhỏ bé và muốn được chiêm nghiệm lại cuộc sống, chiêm nghiệm về tình yêu. Từ những quy luật, hiện tượng tự nhiên của biển cả, nhà thơ đặt câu hỏi “Từ nơi nào sóng lên”, “gió bắt đầu từ đâu?” và lại liên tưởng “Em cũng không biết nữa, khi nào ta yêu nhau”. Như nhà thơ Xuân Diệu cũng đã nói: “Nào ai định nghĩa được tình yêu”, Xuân Quỳnh cũng không thể cắt nghĩa nổi tình yêu. Chỉ biết rằng, tình yêu đến như một lẽ tự nhiên, thường tình. Đó là cơ duyên, là sự giao hoà, cộng hưởng về rung động cùng nhịp đập của hai con tim, mà không ai có thể sắp đặt hoặc cưỡng lại được.

Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức

Có lẽ đây là khổ thơ mà tôi tâm đắc nhất trong cả bài thơ, tình yêu của người phụ nữ tuy mãnh liệt, mạnh mẽ là thế nhưng cũng rất e ấp, sâu kín, có khi được che giấu, ẩn chứa bên trong, như những con sóng ngầm dưới lòng đại dương, mà đã là sóng ngầm thì rất dữ dội, có thể gây nên giông bão!

Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức

Sức mạnh tình yêu đã vượt lên cả quy luật tự nhiên của con người, thường khi ngủ là lúc mà người ta quên đi tất cả. Nhưng, với Xuân Quỳnh vì nỗi nhớ người yêu quá lớn, quá mạnh mẽ, luôn thường trực trong lòng, nên ngay cả trong giấc ngủ, giấc mơ nhưng vẫn thức để nhớ về Anh! Cái hay, cái tài tình là ở chỗ đó. Nếu như Xuân Quỳnh nói trong giấc mơ Em gặp Anh thì đó lại là chuyện thường tình, vì bất cứ ai cũng có thể làm được điều đó. Bởi lẽ, khi trong lòng người ta nghĩ nhiều đến một ai đó, nghĩ nhiều về một điều gì đó thì lúc ngủ người ta thường mơ thấy nó. Nhưng có lẽ , “trong mơ” mà “còn thức” vì quá nhớ Anh thì chỉ có mỗi Xuân Quỳnh!

Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương.

Đất có bốn mùa: Xuân – Hạ – Thu – Đông; trời có bốn hướng: Bắc – Nam – Đông – Tây. Nhưng với người phụ nữ khi yêu thì chỉ có một hướng duy nhất, đó là: Anh! Dù làm gì, ở đâu, ở chân trời góc bể nào họ cũng luôn hướng về người mình yêu, sống tốt, sống đẹp cho nhau. Tình yêu của người phụ nữ thật cao thượng và bao dung, đó còn là sự hy sinh, thủy chung son sắt, đợi chờ khi xa người yêu.

Ở ngoài kia đại dương
Muôn vàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ

Tình yêu dù mãnh liệt, dữ dội đến mấy cũng không thể vượt qua quy luật khắc nghiệt của cuộc đời, cũng có lúc gặp phải trắc trở, chia ly, đó là lẽ tất nhiên. Nhưng không vì thế mà tình yêu mất đi vẻ đẹp vĩnh hằng, hay sớm bị lãng quên; mà qua năm tháng, càng nhiều thử thách tình yêu ấy càng lớn lên, thắm thiết, sâu sắc hơn. Dù có thể, tình yêu ấy, như những con sóng ngoài khơi xa không thể đến được bến bờ của hôn nhân, hạnh phúc nhưng đó cũng sẽ là một ký ức, kỷ niệm đẹp trong đời của mỗi con người, nếu chúng ta biết nâng niu, trân trọng, gìn giữ, như một món quà quý giá mà cuộc sống đã ban tặng cho ta!

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 8

Xuân Quỳnh là nữ thi sĩ tài hoa của nền văn học Việt Nam, với tư duy mới mẻ, phóng khoáng của mình, bà đã thổi 1 luồng gió mới vào kho tàng thơ văn. Nổi bật trong những sáng tác của của bà là bài thơ Sóng).

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Tính từ trái nghĩa “dữ dội – dịu êm, ồn ào – lặng lẽ” thể hiện những thái cực đối lập của con sóng. Đó cũng là những tâm trạng khác nhau của người con gái trong tình yêu.

Mượn hình ảnh dòng sông không hiểu chính mình nên tìm ra biển khơi rộng lớn tìm câu trả lời để bóng gió nói về tâm tư của người con gái trong tình yêu luôn trăn trở nhiều điều và có ước muốn lớn lao là khám phá được những băn khoăn đó.

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Con sóng: ngàn năm vẫn thế, vẫn tính chất, đặc điểm ấy không bao giờ thay đổi.

Người con gái: khát vọng tình yêu luôn thường trực, rạo rực; bao nhiêu năm vẫn hướng về tình yêu, về người yêu.

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”

Trước biển lớn, người con gái suy tư về tình yêu của mình. Câu hỏi tu từ: “Từ nơi nào sóng lên?” là suy nghĩ của cô gái về cội nguồn của tình yêu.

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Tự vấn về nguồn gốc của con sóng: sóng bắt đầu từ gió còn gió bắt đầu từ đâu thì không lí giải được. Sự lí giải, cắt nghĩa về cội nguồn của sóng dẫn đến cắt nghĩa cội nguồn của tình yêu. Tình yêu đầy bí ẩn không thể giải thích được cội nguồn của nó, thời điểm mà nó bắt đầu.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Tâm trạng nhớ nhung da diết, khắc khoải của con sóng, dù con sóng ở bất cứ nơi nào vẫn chỉ nhớ về bờ, hướng về ngày ngày đêm đêm cho đến khi vào được đến bờ.

Người con gái luôn một lòng một dạ hướng về người mình yêu thương, nhấn mạnh nỗi nhớ triền miên luôn thường trực. Nỗi nhớ ấy theo họ cả vào trong mộng, sống trong giấc mơ của họ. Đó không chỉ là tấm lòng thủy chung sâu sắc của người con gái mà còn là khao khát tình yêu, được thể hiện yêu thương với người yêu của mình.

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

“Dẫu…” lặp cấu trúc khẳng định dứt khoát nỗi nhớ và niềm tin tuyệt đối vào tình yêu. Dù cho đi đến bất cứ nơi nào thì trong lòng người con gái ấy cũng luôn hướng về người yêu vì trong tim cô người yêu là phương hướng duy nhất dẫn lối cho cô vượt qua mọi khoảng cách, mọi khó khăn.

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Con sóng dù ở ngoài khơi xa thế nào, dù khó khăn thế nào cũng vẫn tìm được đến bến bờ. Người con gái dù đa sầu đa cảm, suy tư trăn trở thế nào cuối cùng rồi cũng sẽ được hạnh phúc.

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Người con gái ấy còn nhiều lo lắng, trăn trở: năm tháng còn rất dài, biển kia bao la đến đâu nhưng liệu có đủ sức để giữ những đám mây ở lại bên mình mãi mãi?

Người con gái dù có yêu nhiều đến đâu, có khao khát nhiều đến đâu nhưng liệu có giữ được người yêu, được tình yêu này ở lại cùng mình và vẫn vẹn nguyên như lúc đầu?

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Khi con sóng tan ra thành những bọt nước nhỏ sẽ được ở lại với biển khơi mãi mãi, sẽ không còn những đau khổ, những lo lắng. Đó cũng là ước muốn của người con gái, khao khát được sống với tình yêu, với người mình yêu thương trọn đời trọn kiếp. Mượn nét tương đồng của con sóng để diễn tả nội tâm của người con gái trong tình yêu giúp bạn đọc dễ hình dung ra và có những liên tưởng thú vị.

Sóng là bài thơ tiêu biểu của Xuân Quỳnh và của thơ ca Việt Nam hiện đại viết về đề tài tình yêu. Nhiều năm tháng qua đi nhưng bài thơ vẫn giữ nguyên giá trị ban đầu và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 9

“Làm sao sống được mà không yêu
Không nhớ không thương một kẻ nào”

(Bài thơ tuổi nhỏ, Xuân Diệu)

Đó cũng là lý do tình yêu được đưa rất nhiều vào trong thơ ca và nghệ thuật, trở thành nguồn cảm hứng bất tận với nhiều thi nhân. Có rất nhiều những nhà thơ, nhà văn từng viết về tình yêu trong đó không thể không kể đến cây bút thơ tình xuất sắc của nền văn học Việt Nam – Xuân Quỳnh – nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thể hiện tình cảm người con gái qua bài thơ “Sóng”.

Khi nhắc đến tên tuổi của Xuân Quỳnh, từ trong tiềm thức của mỗi người yêu văn chương đều biết tiếng thơ bà là tiếng nói nhân hậu, thủy chung, giàu trực cảm, tha thiết khát vọng hạnh phúc đời thường và Sóng là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho phong cách văn chương đặc trưng đó. Năm 1967, nhân một một chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền (Thái Bình), khi đứng trước biển khơi rộng lớn, những tâm tư tình cảm của bà được bộc bạch qua những vần thơ và đó là cơ sở để Sóng ra đời. Bài thơ được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Bài thơ là sự đan xen giữa hình ảnh Sóng và hình ảnh “em” – người con gái trong tình yêu. Mở đầu bài thơ tác giả mang đến cho bạn đọc những trạng thái khác nhau của con sóng:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

“Dữ dội – dịu êm, ồn ào – lặng lẽ” là những tính từ trái nghĩa thể hiện những thái cực đối lập của con sóng: có lúc hiền lành dịu dàng nhưng cũng có lúc vô cùng dữ dội. Đó cũng là những tâm trạng khác nhau của người con gái trong tình yêu, họ luôn dịu dàng, nhỏ nhẹ với tình yêu, với người yêu của mình nhưng cũng có lúc họ trở nên mạnh mẽ, cương trực trước tình yêu ấy. Hình ảnh dòng sông không hiểu chính mình nên tìm ra biển khơi rộng lớn tìm câu trả lời cũng chính là tâm tư của người con gái luôn trăn trở, suy tư nhiều điều và có ước muốn là khám phá được những điều lớn lao hơn trong tình yêu.

Bốn câu thơ tiếp theo nỗi khát vọng của người con gái:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Con sóng từ ngàn năm vẫn thế, vẫn tính chất, đặc điểm ấy không bao giờ thay đổi. Và người con gái cũng vậy khát vọng tình yêu luôn thường trực, rạo rực trong trái tim, bao nhiêu năm vẫn hướng về tình yêu, về người yêu.

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”

Khi đứng trước biển lớn, người con gái mang những suy tư về tình yêu của mình. Câu hỏi tu từ: “Từ nơi nào sóng lên?” không chỉ là thắc mắc về cội nguồn của con sóng, về nơi con sóng bắt đầu mà đó còn là thắc mắc về cội nguồn của tình yêu, về nơi tình yêu bắt đầu.

Sau những thắc mắc đó là lời lí giải của tác giả:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Lý giải được ngọn nguồn của sóng thì dễ bởi “Sóng bắt đầu từ gió”nhưng để hiểu “Gió bắt đầu từ đâu” thì thi sĩ lại ấp úng “Em cũng không biết nữa”. Cũng như tình yêu của anh và em nó đến rất bất ngờ và tự nhiên bởi “Tình yêu đến trong đời không báo động”. Câu thơ “Em cũng không biết nữa” như một cái lắc đầu nhè nhẹ, bâng khuâng và phân vân. Em và anh yêu nhau bao giờ? Câu hỏi này muôn đời không ai lý giải nổi nhất là những bạn trẻ đang yêu và đắm say trong men tình ái. Tình yêu là vậy, khó lý giải, khó định nghĩa.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Con sóng dù ở bất cứ nơi nào, dù ở ngoài khơi xa hay ở trên mặt nước thì vẫn luôn mang tâm trạng nhớ nhung da diết, khắc khoải bến bờ của nó, hướng về bờ ngày ngày đêm đêm cho đến khi gặp được bến bờ. Người con gái cũng vậy, họ luôn một lòng một dạ hướng về người mình yêu thương dù ở bất cứ nơi nào, bất kể ngày hay đêm. Nỗi nhớ ấy theo họ cả vào trong mộng, sống trong giấc mơ của họ. Đó không chỉ là tấm lòng thủy chung sâu sắc của người con gái mà còn là khao khát tình yêu, được thể hiện yêu thương với người yêu của mình.

Khổ thơ tiếp theo như một lời khẳng định chắc nịch về tấm lòng của người con gái:

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Thế giới của Anh và Em không giới hạn chiều dài Bắc – Nam, không khoanh vùng địa bàn mà nơi nào cũng có nỗi nhớ thường trực của tình yêu vĩnh viễn. Dù cho đi đến bất cứ đâu thì trong lòng người con gái ấy cũng luôn hướng về người yêu vì trong tim cô người yêu là phương hướng duy nhất dẫn lối cho cô vượt qua mọi khoảng cách, mọi khó khăn.

Tiếp theo lời khẳng định là nguyên lí chắc nịch của con sóng:

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Ở ngoài khơi xa nơi trăm ngàn con sóng ngày đêm không biết mỏi đang vượt qua giới hạn không gian thăm thẳm muôn vời cách trở để hướng vào bờ ôm ấp nỗi yêu thương. Cũng như em muốn được gần bên anh, được hòa nhịp vào trong tình yêu với anh. Tình yêu của người con gái thật mãnh liệt, nồng nàn. Sóng xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ như tìm về nguồn cội yêu thương, cũng như anh và em sẽ vượt qua mọi khó khăn để đến với nhau, để sống trong hạnh phúc trọn vẹn của lứa đôi.

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Những từ “tuy dài thế – vẫn đi qua – dẫu rộng” như chứa đựng ở trong nó ít nhiều nỗi âu lo: Biển kia bao la đến đâu nhưng liệu có đủ sức để giữ những đám mây ở lại bên mình mãi mãi? Người con gái dù có yêu nhiều đến đâu, có khao khát nhiều đến đâu nhưng liệu có giữ được người yêu, được tình yêu này ở lại cùng mình và vẫn vẹn nguyên như lúc đầu? Tuy thế nhà thơ vẫn tin tưởng ở tấm lòng nhân hậu và tình yêu chân thành của mình sẽ vượt qua tất cả như áng mây kia như năm tháng kia. Có thể nói Xuân Quỳnh yêu thương tha thiết, mãnh liệt nhưng cũng tỉnh táo nhận thức dự cảm những trắc trở, thử thách trong tình yêu; đồng thời cũng tin tưởng vào sức mạnh tình yêu sẽ giúp người phụ nữ vượt qua thử thách đến với bến bờ hạnh phúc.

Cuối cùng là ước muốn được sống trọn với tình yêu của người con gái:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Khi con sóng tan ra thành những bọt nước nhỏ sẽ được ở lại với biển khơi mãi mãi, sẽ không còn những đau khổ, những lo lắng. Đó cũng là ước muốn của người con gái, khao khát được sống với tình yêu, với người mình yêu thương trọn đời trọn kiếp.

Xuân Quỳnh đã tìm được một cách nói riêng để bộc lộ tình yêu, những dung động của lòng mình với một giọng thơ kể lể, tâm tình vừa êm ái, nhẹ nhàng vừa thiết tha. Âm hưởng, nhịp điệu bài thơ ngân nga do sự phối âm, phối vần tài tình như những con sóng cứ nối nhau không dứt. Bài thơ vì thế có cả âm vang của sóng, gió thiên nhiên và sóng của tâm hồn.

Sóng là bài thơ tiêu biểu của Xuân Quỳnh và của thơ ca Việt Nam hiện đại viết về đề tài tình yêu. Nhiều năm tháng qua đi nhưng bài thơ vẫn giữ nguyên giá trị ban đầu và để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 10

“Sóng” được in trong tập “Hoa dọc chiến hào”, xuất bản năm 1968 của nữ nhà thơ tình nổi tiếng Xuân Quỳnh. Bài thơ nói về tâm trạng, tình yêu mãnh liệt của người con gái khi yêu. Hãy đến với bài thơ bằng nhạc điệu, bài thơ là âm điệu của một cõi lòng bị sóng khuấy động, đang rung lên đồng điệu đồng nhịp với sóng biển. Rạo rực đến xôn xao, khát khao đến khắc khoải, có một hình tượng sóng được vẽ lên bằng âm điệu, một âm điệu dập dồn, chìm nổi, miên man như hơi thở chạy suốt cả bài.

Sắc điệu trữ tình của bài thơ được gợi lên từ hình tượng sóng. Cả bài thơ là những con sóng tâm tình xôn xao trong lòng người con gái đang yêu khi đứng trước biển ngắm nhìn những con sóng vô hồi, bất tận. Sóng là một hình tượng ẩn dụ, đó là sự hoá thân của cái tôi trữ tình của nữ sĩ, lúc thì hoà nhập, lúc sự phân thân của “em” – người con gái đang yêu một cách say đắm. Sóng đã khơi gợi một hồn thơ phong phú, hồn nhiên, sôi nổi. Thông qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã có một cách nói rất hay để diễn tả tâm trạng của người con gái.

Sóng biến hoá, sóng vỗ liên hồi, triền miên và bất tận:

“Dữ dội và dịu êm

Ồn ào và lặng lẽ”

Trạng thái của sóng cũng là tâm trạng khi yêu, là khát vọng to lớn, mạnh mẽ về một tình yêu chân thành. Hành trình của sóng từ sông ra đại dương:

“Sông không hiểu nổi mình

Sóng tìm ra tận bể”

Nơi mênh mông dạt dào, có đến nơi biển rộng trời cao sóng mới được vẫy vùng, mới thực sự tìm thấy mình trong sức sống mạnh mẽ với những khát khao to lớn. Sóng được làm biểu tượng của tình yêu. Miêu tả sóng biến hoá là cũng để nói lên cái phức tạp, đa dạng, khó hiểu của tình yêu. Cũng giống như sóng biển, tình yêu là một hiện tượng kỳ diệu của con người. Con sóng “ngày xưa” và con sóng “ngày sau” vẫn thế – triền miên, bất tận. Cũng như tình yêu mãi mãi là khát vọng của tuổi trẻ, của đôi lứa, của anh và em:

“Ôi con sóng ngày xưa

Và ngày sau vẫn thế

Nỗi khát vọng tình yêu

Bồi hồi trong ngực trẻ”

Con sóng tìm đến biển, đến đại dương là để tự hiểu mình. Cũng như em “khát” được đến bên anh, đến với một tình yêu đẹp để hiểu rõ hơn về tâm hồn em về con người đích thực của em. Người con gái hỏi sóng hay đang tự hỏi chính mình:

“Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau”

Cái giây phút giao duyên của đôi lứa. “Khi nào ta yêu nhau” tìm được một câu trả lời thật khó, bởi tình yêu là một hiện tượng, một thứ tình cảm khó có thể cắt nghĩa được. Bởi vậy trong bài thơ tình số 21 của thi hào Tagor đã viết rằng :

“Trái tim anh cũng ở gần em như chính đời em vậy

Nhưng chẳng bao giờ em biết trọn nó đâu”

Câu thơ “khi nào ta yêu nhau” đã diễn tả đúng nỗi niềm điển hình của những trai gái đang sống trong tình yêu đẹp. Sóng vỗ “dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”, sóng “dưới lòng sâu” “sóng” trên mặt nước”, sóng nhớ bờ, đó là biểu hiện của tình yêu và nỗi nhớ. Yêu chân thành tha thiết, nhớ bồi hồi triền miên. Nỗi nhớ ấy day dứt, dày vò, choán đầy cả không gian, thấm trong chiều sâu, bề rộng, trải trong chiều dài thời gian:

“Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”

Thật tự nhiên và thơ mộng, con sóng nhớ bờ nên ngày đêm sóng vỗ, sóng thao thức với thời gian và đại dương. Cũng giống như bên đợi thuyền, thuyền nhớ bến, lúc nào lòng người con gái cũng bồi hồi nhớ thương:

“Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức”

“Còn thức” tức là lúc nào em cũng nhìn thấy rõ hình bóng anh, ánh mắt anh… Một tình yêu cuồng nhiệt, say mê. Con sóng khao khát được đến bờ để được vỗ về, ve vuốt:

“Hôn thật khẽ thật êm

Hôn êm đềm mãi mãi”

(Xuân Diệu)

Cũng như “em” muốn được gần bên anh, được hoà nhịp vào trong tình yêu với anh. Tình yêu của người con gái thật mãnh liệt, nồng nàn. Sóng xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ, cũng như anh và em sẽ vượt qua mọi khó khăn để đến với nhau, để sống trong hạnh phúc trọn vẹn của lứa đôi.

“Ở ngoài kia đại dương

Trăm ngàn con sóng nhỏ

Con nào cũng tới bờ

Dù muôn vời cách trở”

Người con gái đã bày tỏ lòng mình một cách chân thành, say đắm, thắm thiết. Chân thật và thuỷ chung là đặc tính của tình yêu:

“Dẫu xuôi về phương Bắc…

Hướng về anh một phương”.

Sóng đã bày tỏ nỗi lòng của người con gái, khát vọng được sống hết mình trong một tình yêu đẹp, sắt son thuỷ chung. Người ta thường nói xuôi vào Nam, ngược ra Bắc; nhưng ở đây, trong nỗi nhớ chất đầy nhà thơ lại dùng ngược lại. Từ đó nhà thơ đã nói đến nỗi nhớ bất chấp vạn vật, khoảng cách, tình yêu là sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn không có giới hạn.

Cuối cùng sóng đã nói hộ nhà thơ nỗi khát vọng được sống trọn vẹn trong tình yêu. Tình yêu lứa đôi đẹp đẽ, nồng nàn như trăm ngàn con sóng nhỏ giữa đại dương mênh mông, muốn được hoà nhịp vào biển lớn của tình yêu cộng đồng:

“Làm sao được tan ra

Thành trăm con sóng nhỏ

Giữa biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ”.

Cả bài thơ, nếu kể đến nhan đề, thì tác giả đã mười một lần nhắc đến từ “sóng”. Sóng vỗ như tâm tình xôn xao. Sóng cho ta nhiều ấn tượng về âm điệu của sóng, cũng như giọng điệu tâm tình, nhịp điệu của bài thơ. Thơ hồn nhiên, liền mạch về cảm xúc, trong sáng trong cách diễn đạt của tác giả. Sóng vỗ trên đại dương mênh mông cũng chính là sóng vỗ trong lòng người con gái.

Từ hình tượng “sóng” Xuân Quỳnh cho ta thấy rõ vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu. Với tình yêu chân thành, thắm thiết, người phụ nữ muốn sống hết mình, sống trọn vẹn trong tình yêu đẹp. Yêu là nhớ ngày mong đêm, người phụ nữ khát khao được hoà nhập gần gũi trong tình yêu ấy. Họ yêu thật nồng nàn, say đắm, thủy chung!

Xuân Quỳnh viết bài thơ này vào những năm 1967, khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam ở vào giai đoạn ác liệt, khi thanh niên trai gái ào ào ra trận “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, khi sân ga, bến nước, gốc đa, sân trường diễn ra những cuộc chia ly màu đỏ. Cho nên có đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh ấy ta mới càng thấy rõ nỗi khát khao của người con gái trong tình yêu.

“Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được”.

Đọc xong bài thơ “Sóng” ta càng ngưỡng mộ hơn những con người phụ nữ Việt Nam, những con người luôn thuỷ chung, luôn sống hết mình vì một tình yêu. Xuân Quỳnh xứng đáng là một nhà thơ nữ của tình yêu lứa đôi, bà đã làm phong phú hơn cho nền thơ nước nhà.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 11

Mười bảy, cảm nhận được chút man mác và làm du dương tâm hồn, chút bồi hồi xao xuyến và khát vọng về những điều xa xôi dường như vô hình, trái tim trẻ trong ta không thôi đập những nhịp thổn thức vì cảm giác khó hiểu, lúc dâng lên mãnh liệt, lúc lắng xuống dịu dàng nhưng vẫn âm thầm chảy mãi như những con sóng miệt mài đi tìm lí lẽ của trái tim trước biển đời mênh mông. Và khi những lời thơ của Xuân Quỳnh chợt ngân lên bằng tất cả sự tinh tế, nhạy cảm, Sóng làm ta có cảm giác như trong đó là một phần tâm sự tình yêu của chính mình.

Tình yêu là đề tài muôn thuở của thi ca Việt Nam. Đã có nhiều nhà thơ viết về đề tài này với những cảm xúc và phong cách nghệ thuật riêng của mình, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc. Xuân Diệu đã từng làm người đọc nhớ mãi khi đặt tất cả dấu ấn tình yêu mãnh liệt của mình với “Biển”, còn Xuân Quỳnh- một nhà thơ nữ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ đã thể hiện tình yêu của mình qua hình ảnh “Sóng”, một sự tiếp nối và sáng tạo độc đáo trong định nghĩa về tình yêu. Lúc nhịp nhàng trầm lắng, khi sôi nổi ngân nga đầy mãnh liệt, Sóng – dòng chảy xuyên suốt của bài thơ đã thể hiện tình cảm chân thành và sâu sắc của người phụ nữ đang yêu

Mở đầu bài thơ là một trạng thái đặc biệt của trái tim khao khát tình yêu, tìm đến những cảm xúc lạ lẫm và mới mẻ trong tâm hồn:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Trong lòng mỗi người luôn hiện hữu một con sóng tình cảm ngập tràn, nhưng chỉ đến khi nó được dâng lên và lan tỏa ta mới có thể cảm nhận được những thay đổi trong suy nghĩ và nhận thức về tình yêu. Không gấp gáp, vồ vập, Xuân Quỳnh đã thay lời tất cả những trái tim trẻ bộc lộ nỗi lòng mình bằng những trạng thái tình cảm khác nhau thông qua những con sóng. Khi dữ dội mãnh liệt, khi dịu êm trầm lắng, khi ồn ào nhấp nhô, có lúc lại âm thầm lặng lẽ, những tình cảm tưởng chừng như mâu thuẫn, đối lập nhau trong trái tim của người phụ nữ nhưng lại mang theo tất cả những đặc điểm và trạng thái tâm lí đang khao khát tình yêu. Nhiều khi chính bản thân họ không thể định nghĩa và gọi tên cảm xúc của chính mình, muốn tìm đến những định nghĩa riêng, tìm sự đồng điệu, hòa nhập vào bể lớn tình yêu. Chính vì thế từ dòng sông bình lặng nhỏ bé trong tâm hồn, con sóng tình đã đi đến những miền bể xa. Nơi ấy có tình yêu và nỗi khát vọng không khi nào ngừng tắt:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Tình yêu luôn hiện hữu trong cuộc sống của mỗi người, giúp cho tâm hồn thêm nhạy cảm, tinh tế và biết tin vào những điều tốt đẹp. Với Xuân Quỳnh, tình cảm ấy- những con sóng lòng từ ngàn xưa đến nay và đến tận mai sau vẫn không bao giờ ngừng chảy. Quá khứ của ngày xưa, tương lai của ngày sau mãi vẹn nguyên một nỗi khát vọng bồi hồi về tình yêu trong trái tim của người phụ nữ trẻ khao khát xa xôi. Giờ đây, đứng trước bể lớn mênh mông, cảm nhận mình nhỏ bé và lọt thỏm trong cảm giác tình yêu mênh mông, người con gái ấy nghĩ về bản thân mình, về người yêu, về biển lớn và tự hỏi chính bản thân mình: “Từ nơi nào sóng lên?”. Tình cảm ấy xuất phát từ nơi nào, từ chính bên trong mỗi người hay từ cuộc sống muôn màu muôn vẻ bên ngoài? Khi yêu, ai cũng như ai, đều muốn phân tích và định nghĩa từng trạng thái tâm lí, từng biểu hiện cụ thể để đi đến định nghĩa và giải thích về nó. Sáng tạo trong cách thể hiện, trong cách định nghĩa, nhà thơ nữ trẻ đã giải thích những điều khó hiểu ấy bằng những hình ảnh quen thuộc, nhẹ nhàng:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Nỗi nhớ là biểu hiện của tình yêu khi xa cách. Nỗi nhớ ấy được Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt, thường trực cả mọi lúc, khi thức cũng như khi ngủ. Những tình cảm chôn chặt trong lòng, tình cảm tràn ngập trong tim muốn bộc lộ nhưng không thể nói lên thành lời, chỉ biết tìm đến trong nỗi nhớ mãnh liệt, cồn cào và da diết. Như những con sóng cuồn cuộn, triền miên, vô tận, nỗi nhớ ấy đã chảy vào từng nhịp sống, trong cả tiềm thức là những giấc mộng đêm về. Sóng khao khát tới bờ, còn em thì khao khát đến với anh. Tình yêu của người con gái lúc thiết tha, mãnh liệt nhưng vô cùng nữ tính, ý nhị và sâu xa, chân thành.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Trải qua bao trắc trở gian lao, bao biến cố ngược xuôi, khó khăn gian khổ, dù không gian địa lí cách trở, thời gian xa xôi nhưng lòng người con gái vẫn “hướng về anh – một phương”, không bao giờ thay đổi. Điều đó thể hiện được sự chân thành, chung thủy trong tình yêu của người phụ nữ, luôn gửi tình yêu của mình đến một người, chỉ một người thôi nhưng đầy ăm ắp. Những con sóng đại dương dù bão tố vùi dập nhưng vẫn trở về với bờ, hòa nhập vào miền cát ấm nóng. Và ở đây, cô cũng tự dặn lòng mình, hứa với tình yêu của mình sẽ đến với bờ bến hạnh phúc dẫu xa xôi, dù muôn vàn cách trở

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Khát vọng mãnh liệt, tình yêu chân thành sâu sắc nhưng trong trái tim trẻ kia vẫn ý thức được rằng đó là thứ mong manh khó giữ, có thể trơn tuột khỏi tay:

“Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn
Hôm nay yêu mai có thể xa rồi”

(Nói cùng anh)

Trăn trở, băn khoăn liệu tình yêu ấy có vượt qua được bể lớn của cuộc đời, liệu có thoát khỏi quy luật cuộc sống, những đổi thay không ai nói trước được. Cuộc đời dài đấy, năm tháng dẫu đi qua, mây vẫn bay, biển vẫn rộng, sóng vẫn vỗ bờ nhưng rồi tất cả sẽ vào cõi xa xăm vô định. bể lớn cuộc đời, bể lớn tình yêu là vô hạn nhưng cuộc đời con người là hữu hạn, làm sao có thể vượt thoát ra khỏi giới hạn ấy? Xuân Quỳnh đã đặt nỗi trăn trở ấy trải dài theo những con sóng tình cảm lo âu, để rồi nó trở nên thôi thúc, bùng lên thành khát vọng được trở thành những con sóng mãi trường tồn, mãi dâng lên và tìm đến bờ:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Những con sóng dạt dào đã khép lại, nhưng những con sóng tình yêu trong lòng mãi dâng lên và cồn cào, khắc khoải trong biển khơi, trong lòng mỗi chúng ta – những người vừa chớm mười bảy….

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 12

Xuân Quỳnh là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ thời kì chống Mỹ cứu nước. Thơ của nữ thi sĩ dễ đi vào lòng người đọc với vẻ đẹp giản dị mà đằm thắm. Đó là những tâm tình, suy tư của người phụ nữ luôn khao khát được yêu thương. Trong đó, “Sóng” là một thi phẩm nổi bật của thơ Xuân Quỳnh. Đặc biệt là những dòng thơ đầu : “Dữ dội và dịu êm…Khi nào ta yêu nhau”.

Xuyên suốt trung tâm của bài thơ là hình tượng sóng và hình tượng em. Sống là một hiện tượng của thiên nhiên. Nhưng ẩn sâu trong đó là sóng tình yêu, sóng lòng trong tâm hồn của người phụ nữ. Hình tượng em là sự hóa thân của nhà thơ Xuân Quỳnh. Nữ sĩ trải lòng mình trên những trang thơ, mượn hình ảnh sóng để nói lên những nỗi lòng.

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”

Trong hai câu thơ trên, tác giả nêu lên những trạng thái đối lập của sóng: lúc thì mạnh mẽ, dữ dội, lúc lại trôi lững lờ. Đó cũng là đặc điểm của tâm trạng người con gái khi yêu. Có lúc cuồng nhiệt, đắm say, có lúc lại dè dặt e ấp. Những trạng thái tuy đối lập nhưng lại thống nhất với nhau. Hai câu thơ đầu được tổ chức theo phép đối, tạo nên cấu trúc hài hòa, cân xứng. Tác giả đặt những tính từ như “dịu êm”, “lặng lẽ” ở dưới mỗi câu thơ cũng cho thấy được sự nữ tính của con sóng.

“Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Phép nhân hóa đã thổi hồn vào sóng để biến nó trở thành một con người. Sóng không chấp nhận giới hạn chật chội, khi không được sóng hiểu, khi không tìm thấy được sự đồng điệu, nó vươn ra tìm đến với đại dương mênh mông. Cũng giống như trong tình yêu, người phụ nữ không chấp nhận những gì tầm thường, chật hẹp mà luôn hướng tới những điều cao cả, lớn lao.

Ở đoạn thơ tiếp theo, tác giả viết:

“Ôi con sóng ngày xưa…
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Con sóng đã vỗ bờ từ ngàn xưa, cho đến bây giờ và mãi mãi sau này. Đó là quy luật bất biến của tự nhiên. Trong tình yêu, cũng có sự tương đồng khi mà tình yêu, nỗi khao khát luôn thường trực trước đây, ngày nay và mãi cả về sau. Chừng nào con người còn tồn tại thì tình yêu cũng như một món quà diệu kì mà thượng đế ban tặng cho nhân loại. Khát vọng tình yêu là khát vọng bất diệt của con người, đặc biệt là những con người trẻ tuổi.

Nhân vật trữ tình đứng trước biển khơi với những suy nghĩ sâu lắng:

“Trước muôn trùng sóng bể
…
Từ nơi nào sóng lên”

Người con gái đang yêu nghĩ về bản thân mình, nghĩ về người thương và cũng suy tư về sóng biển. Nhân vật trữ tình đang ở trong niềm khao khát lí giải nguồn gốc của sóng cũng như nguồn gốc của tình yêu.

“Sóng bắt đầu từ gió
…
Khi nào ta yêu nhau”

“Em” đã không đi truy tìm được căn nguyên của sóng, cũng như tình yêu. Tình yêu diệu kì nhưng cũng thật bí ẩn như thế giới tự nhiên. Nó là những rung động của con tim, có những khi lí trí không thể chiến thắng được con tim mách bảo. Tình yêu vẫn luôn là câu hỏi không khó nhưng cũng chẳng dễ dàng nào có thể lí giải được căn nguyên, cội nguồn. Nhân vật trữ tình cũng phải bộc lộ rằng “em cũng không biết nữa/khi nào ta yêu nhau”. Chính ái không biết đấy của em lại là minh chứng chân thành nhất cho tình yêu sâu đậm, không toan tính. Đó chính là tiếng lòng của người phụ nữ đang yêu.

Có thể thấy rằng, đoạn thơ mở đầu khắc họa được trọn vẹn hình tượng sóng và hình tượng em. Sóng là em và em cũng là sóng. Sóng mang ý nghĩ biểu trưng cho những trạng thái cảm xúc của người phụ nữ đang yêu.

Qua hình tượng sóng để tác giả cũng nói lên quy luật bất diệt của tình yêu. Các câu thơ mặc dù ngắn về số lượng từ nhưng lại có sức cô đọng và giàu giá trị gợi hình gợi tả. Để rồi, người đọc cũng cảm thấy những con sóng đang gối thúc vào lòng mình.

Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 13

Tình yêu là đề tài muôn thuở của văn học, nghệ thuật; là nguồn cảm hứng bất tận của người nghệ sĩ thiết tha với đời, với người. Có thể nói rằng từ khi có con người thì đã có tình yêu và con người còn tồn tại thì tình yêu còn bất diệt. Lịch sử thơ ca nhân loại từ xưa đến nay đã có biết bao bài thơ tình nổi tiếng khắp Đông, Tây ca ngợi tình yêu của con người và đã từng làm xúc động biết bao trái tim của nhiều thế hệ. Ở Việt Nam chúng ta, những năm tháng chống Mỹ cứu nước, tuy phạm vi thơ ca chủ yếu mở rộng về phía tình cảm lớn như tình yêu Tổ quốc, đất nước, nhân dân, cách mạng nhưng thơ ca vẫn dành một khoảng nhất định cho tình cảm riêng tư. Nhiều bài thơ ca ngợi tình yêu nam nữ ra đời trong thời kỳ này còn mãi làm xúc động trái tin bao thế hệ sau này. “Sóng” của Xuân Quỳnh – một nhà thơ nữ tài hoa – là một bài thơ như thế.

Bài thơ là bản tình ca tuyệt đẹp. Cảm xúc chủ đạo của toàn bài là một nỗi niềm yêu thương tha thiết, là những đợt sóng tình cảm xôn xao, trào dâng mãnh liệt như chính nhan đề của bài thơ. Sóng là một hình tượng ẩn dụ giàu sức gợi tả và biểu cảm. Xuân Quỳnh đã tìm gặp ở hình ảnh Sóng một biểu tượng để diễn đạt những cảm xúc phong phú, đa dạng của tình yêu. Đó là những cảm xúc nhiều cung bậc, nhiều sắc thái vừa đối lập vừa thống nhất, hài hòa:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Tình yêu có những niềm bí ẩn, khó hiểu luôn luôn thúc giục con người khám phá. Vì vậy tình yêu trong Xuân Quỳnh là một niềm khát vọng vươn tới khôn cùng:

“Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Tâm hồn nhà thơ có lúc bâng khuâng, xao xuyến:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào trong yêu nhau”

Những câu hỏi rất vu vơ đã diễn tả rất chính xác tâm trạng của người đang yêu. Tác giả đã thể hiện rất tài tình, nắm bắt được một trạng thái tâm hồn, chân thực và điển hình cho tâm trạng của những người yêu nhau. Đó là một tâm trạng rất khó diễn đạt: một nỗi niềm bâng khuâng, xao xuyến rất nhẹ, rất mơ hồ trong trái tim. “Em cũng không biết nữa. Khi nào ta yêu nhau”. Lời tự bạch chân tình, vừa tự nhiên vừa bất ngờ. Lời thơ chuyển từ ý nói về thiên nhiên (sóng, gió) đến ý thổ lộ tình người khá bất ngờ mà vẫn rất tự nhiên.

Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh gắn liền với nỗi nhớ; niềm thương sâu sắc, cồn cào, mãnh liệt:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”

Sự tài tình của nhà thơ là đã tìm được một ẩn dụ rất khéo léo, phù hợp với tâm trạng, diễn tả chính xác nỗi nhớ cồn cào da diết. Đó là nỗi nhớ mênh mông trải rộng trong không gian, trải dài theo thời gian. Từ hình ảnh ẩn dụ (sóng), lời thơ chuyển mạch rất tự nhiên để bộc lộ tâm trạng con người:

Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức.

Thật là một tâm hồn sôi nổi, nồng nàn, một nỗi nhớ da diết, không một phút nào dừng, không một lúc nào nguôi. Khổ thơ với hai câu đứng độc lập trong toàn bài chính là một cách kết cấu đầy dụng ý các tác giả nhằm làm nổi bật tình yêu mãnh liệt của mình. Những cặp từ sóng đôi, tương ứng bên nhau: Sóng-bờ, ngày-đêm, trên-dưới, mơ – ngủ, em – anh, tạo một âm hưởng hài hòa, một nhịp điệu đong đưa như sóng. Nỗi nhớ trở thành một tình cảm thường trực trong tâm hồn nhà thơ.

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Chừng như nhà thơ có cảm tưởng không thể nào nói hết tâm tình của mình nên cứ láy đi láy lại điệp khúc: “Dẫu xuôi về… Dẫu ngược về…” như một sự khẳng định, một lời thề chung thủy, ghi lòng tạc dạ.

Tình yêu trong Sóng là một tình yêu mãnh liệt, là động lực thúc đẩy con người đủ sức vươn lên, vượt qua những trắc trở, những gian nguy:

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Tình yêu quả là một sức mạnh vô hình dám thách thức với tất cả mọi ngăn cách của cuộc đời, những bất hạnh của số phận. Ý thức được sự hữu hạn của đời người, của tuổi xuân, Xuân Quỳnh khao khát mãnh liệt của một tình yêu vĩnh hằng:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.”

“Làm sao được tan ra”, lời thơ chứa đựng một niềm ao ước cháy bỏng, da diết. Một khát vọng mãnh liệt thốt lên thành lời vừa đằm thắm vừa sôi nổi. Hình ảnh trong thơ đầy sáng tạo. Tình yêu được ví như biển lớn mênh mông. Tâm hồn xao động mãnh liệt thành trăm con sóng cảm xúc vỗ miên man, bất tận.

Những từ “biển lớn”, “ngàn năm” diễn tả những khái niệm không gian, thời gian rộng lớn, vô cùng đã thể hiện khát vọng vừa nồng nàn, thiết tha vừa cao cả, thiết tha. Sự chuyển hóa liên tục giữa hai hình tượng: “Sóng” và “em” làm cho mạch cảm xúc càng thêm trữ tình.

Tình yêu trong Sóng của Xuân Quỳnh khác với tình yêu trong Biển của Xuân Diệu. Xuân Diệu cũng dùng hình tượng sóng làm ẩn dụ để diễn tả tình yêu. Nhưng sóng – tình yêu trong thơ Xuân Diệu quá vồ vập “Đến tan cả đất trời. Anh mới thôi dào dạt”. Hoặc “Cũng có khi ào ạt, Như nghiến nát bờ em”. Ngược lại sống – tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh tuy cũng không kém phần sôi nổi, mãnh liệt nhưng vẫn đằm thắm, nhân hậu.

Xuân Quỳnh đã tìm được một cách nói riêng để bộc lộ tình yêu, những dung động của lòng mình với một giọng thơ kể lể, tâm tình vừa êm ái, nhẹ nhàng vừa thiết tha. Âm hưởng, nhịp điệu bài thơ ngân nga do sự phối âm, phối vần tài tình như những con sóng cứ nối nhau không dứt. Sự hiệp vần – cước vận và yêu vận xen kẽ nhau – tạo ra bài thơ giàu nhạc tình. (vần xen kẽ giữa các câu: lẽ – bể – thế – trẻ…, vần liền nhau: trẻ – bể, phương – dương, bờ – trở). Sự hiệp vần và phối thanh nhịp nhàng, hài hòa này nhằm diễn tả những cơn sóng của thiên nhiên và lòng người cứ trải dài triền miên, vô tận. Bài thơ vì thế có cả âm vang của sóng, gió thiên nhiên và sóng của tâm hồn. Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh là một bài thơ hay, mãi mãi còn âm vang trong lòng người đọc.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 14

Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ nổi tiếng của nền văn học hiện đại nước ta. Tuy bà hưởng thọ không nhiều do tai nạn quá đột ngột nhưng những tác phẩm bà để lại vẫn để lại những tiếng vang lớn, có sức lay động lòng người.

Trong thơ Xuân Quỳnh đề tài tình yêu luôn chiếm đa số. Tình yêu trong thơ của thi sĩ Xuân Quỳnh mang nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, khi thì dịu dàng, e ấp, nhưng có lúc lại vô cùng mãnh liệt, dữ dội. Khi thì thật gần nhưng nhiều lúc cũng thật xa xôi, mang tới cho người đọc nhiều tâm trạng bồi hồi xao xuyến khác nhau.

Bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh là một bài thơ vô cùng độc đáo thể hiện tâm trạng của một người con gái đang yêu. Những hờn giận vu vơ, tủi hờn, ghen tuông rất phụ nữ, được tác giả Xuân Quỳnh gửi hồn trong thơ khiến khiến người đọc, người nghe thổn thức theo từng câu thơ của bà.

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Người con gái khi yêu thường có nhiều tâm trạng cảm xúc khác nhau, lúc nắng, lúc mưa vô cùng thất thường như thời tiết vậy. Có thể đang vui, đang tràn đầy yêu thương, nhưng lúc sau lại sầu muộn, ưu phiền vu vơ như trời đang nắng bỗng nổi cơn mưa bóng mây.

Chính vì sự bất chợt vui, bất chợt buồn đó, cũng giống như những con sóng kia , khi thì “dữ dội” muốn cuốn trôi mọi thứ ra biển cả mênh mông, muốn nhấn chìm tất cả, khi thì “dịu êm” hiền hòa như lòng mẹ, e ấp như những bông hoa chớm nở, những con sóng hiền lành khẽ ru mình theo từng làn gió đùa mơn man.

Với những câu thơ tự nhiên giản dị nhưng nhiều lôi cuốn, sức hút với người đọc bởi nó đánh đúng vào tâm trạng của một người con gái đang yêu, trái tim đang vui buồn theo những cảm xúc của người mình yêu.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Khi yêu con người thường gắn liền với nỗi nhớ nhung, nỗi nhớ trong tình dường như dài hơn, sâu hơn nỗi nhớ thường trực trong lòng người con gái. Tác giả đã vô cùng tinh tế khi sử dụng hình ảnh con sóng giữa đại dương mênh mông, bao la để miêu tả sự nhớ nhung khắc khoải của người con gái khi xa cách người mình yêu.

Tình yêu làm con người có những trạng thái tâm lý bất thường, không thể giải thích, bởi tình yêu là thứ vô hình khó định tính, định vị lý giải. Luôn ẩn chứa những câu hỏi mà không ai có thể giải thích, trả lời cho thật rõ ràng. Trong tình yêu người đang yêu thương hay có tâm trạng bất an, hoài nghi về người mình yêu. Tác giả Xuân Quỳnh cũng cũng thế, tác giả không thể biết tường tận ngọn nguồn của tình yêu, bởi nó không hề tuân thủ theo một quy luật tự nhiên nào cả. Nó phát triển theo bản năng của mỗi con người.

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Trong tình yêu nỗi nhớ nhung, sự hoài nghi luôn tồn tại đan xen nhau, càng yêu thì người ta lại càng hoài nghi về mọi việc và có cảm giác sợ mất mát, sợ đánh mất đi người mình yêu. Chính sự lo lắng bất an này làm cho trái tim người đang yêu trở nên loạn nhịp, không tuân theo một quy tắc nào cả, là cho cuộc sống của người đang yêu trở nên khác thường, làm nhiều việc khác người không giống ai.

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Tình yêu là điều duy nhất tồn tại trong tâm hồn người con gái đang yêu. Dù người con gái đó có đi đâu, ở đâu trái tim họ vẫn luôn chỉ hướng về người đàn ông mà họ yêu. Nó thể hiện sự mãnh liệt, tha thiết nhưng cũng thể hiện sự thủy chung, giản dị , trong sáng của người con gái dành cho người đàn ông của mình

Dù cuộc sống có nhiều khó khăn, cách trở nhưng Xuân Quỳnh luôn hướng tới tình yêu, khát khao đến bến bờ của tình yêu, muốn được ở bên người mình yêu. Tình yêu của Xuân Quỳnh

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Trong cuộc đời dài rộng này, tương lai làm một điều mà con người không thể nào tiên đoán được. Nhưng, tác giả Xuân Quỳnh vẫn luôn có niềm tin vào tình yêu của mình, vào sự lựa chọn con đường mà mình đang đi và sẽ đi.

Hình ảnh con sóng là hình ảnh ẩn dụ vô cùng tinh tế và độc đáo khiến cho người đọc có nhiều liên tưởng chân thực, nhưng rất sâu sắc về người con gái đang yêu nhưng nhớ mong, chờ đợi những hờn ghen, giận dỗi trong lòng người con gái được người đọc cảm nhận và thấu hiểu.

Tác giả Xuân Quỳnh đã thổi và tâm hồn người đọc những cảm xúc thật giản dị, nhưng cũng vô cùng mãnh liệt về tình yêu của mình. Bài thơ “Sóng” đã trở thành một tuyệt phẩm vô cùng hay của tác giả về đề tài tình yêu. Nó trở thành dấu ấn riêng khó phai khi nhớ về thơ của Xuân Quỳnh.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 15

Trong số các nhà thơ thuộc “thế hệ chống Mĩ”, Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ viết nhiều và rất hay về tình yêu. Thơ tình của chị đậm nét tự truyện. Vẫn là những chuyện muôn thuở của tình yêu nhưng bao giờ chúng cũng có vẻ như là chuyện riêng của Xuân Quỳnh, không quá thật thà nhưng xa lạ với những xốn xang, những sự “réo rắt” quá độ. Sóng là một bài thơ hay của chị, in trong tập Hoa dọc chiến hào (1968). Ở đây, khát vọng tình yêu, dù hình tượng mà Xuân Quỳnh mượn làm ẩn dụ vốn chẳng xa lạ gì với các nhà thơ viết về tình yêu kim cổ.

Trước Xuân Quỳnh đã có biết bao nhà thơ thiên tài viết về tình yêu. Xuân Quỳnh như không có ý đua tranh với họ. Chị “khiêm tốn” chỉ đem chuyện riêng kể không giảng giải cho ai, không xây dựng lí thuyết, không nói điều vượt quá nhận thức và trải nghiệm của chính mình. Khi chị nói:

“Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Trước hết ta nên hiểu là chị đang nói về mình, đang thú nhận nỗi “bồi hồi” của mình cùng với sự tự biết rằng mình còn rất trẻ. Nếu mấy câu ấy ứng hợp với nhiều người thì lại là chuyện khác. Cái nhìn của Xuân Quỳnh xuất phát từ bên trong. Nó không giống sự suy đoán tuy già dặn, đúng đắn nhưng lại đi từ ngoài vào của các nhà nghiên cứu tâm lí tình yêu. Cũng thế, khi nói về nơi bắt đầu của tình yêu, Xuân Quỳnh thực sự đứng giữa cái phân vân của chính mình:

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Người ta thường hay đối chiếu hai câu thơ “Em cũng không biết nữa, Khi nào ta yêu nhau” của Xuân Quỳnh với câu “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?” trong bài Vì sao của Xuân Diệu. Đúng là giữa chúng có sự tương đồng nhưng cái khác vẫn rõ. Mặc dù tỏ ra ngẩn ngơ nhưng Xuân Diệu vẫn cắt nghĩa và sự cắt nghĩa của ông khá rạch ròi. Xuân Quỳnh không hẳn giống thế, chị không ham lí giải, phân tích, dù trong lòng có bao mối bức xúc đòi “tìm ra tận bể” để “hiểu”, để “nghĩ. Chị vẫn giữ nguyên vẹn tâm lí phụ nữ của mình với cái “lắc đầu”thật dễ “động lòng”: “Em cũng không biết nữa”. Nhu cầu tìm hiểu ở đây là nhu cầu tình cảm hơn là nhu cầu của trí tuệ. Nó cũng như con sóng, được đẩy tới rồi thoái lui và tan trong mỗi ngọt ngào được che chở, vỗ về. Biết ta đang yêu nhau thế là đã đủ. Thắc mắc một tí chỉ là để yên tâm hơn với hạnh phúc hiện có. Tuy nhiên, như chị đã viết trong một bài thơ khác (Thuyền và biển): “…tình yêu muôn thuở, có bao giờ đứng yên dù không có gì thật gay cấn thì tinh yêu vẫn sống động, vẫn muốn vỗ suốt cả hai chiều không gian và thời gian:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Là con người của thời hiện đại dám sống với toàn bộ những gì mình có, Xuân Quỳnh không ngại nói thẳng ra nỗi đau đau của mình. Trong tâm thức con người ấy chỉ có “anh” là đáng kể mà thôi. Chị rất kiên định trên “lập trường tình yêu” và đề cao tuyệt đối lòng chung thuỷ:

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Những lời khẳng định ấy thật da diết, riết róng và cũng chứa đựng thật nhiều thách thức, thách thức với hoàn cảnh và thách thức với cả tình “anh” nữa! Những ai hay do dự và có thói quen “vọng ngoại” trong tình yêu hẳn sẽ có cảm giác “chợn” trước sự tỏ bày dứt khoát ấy. Bình thường người ta vẫn nói ngược về phương Bắc, xuôi về phương Nam nhưng Xuân Quỳnh thì đã nói ngược lại. Đối với chị, dù có xáo trộn một tí thì điều đó cũng không có gì là quan trọng. Quan trọng nhất chỉ là “phương anh”, dù ở đâu em cũng “hướng về”. Nếu nói đến sự quyết liệt của tình yêu Xuân Quỳnh thi khổ thơ này là dẫn chứng thuộc loại tiêu biểu nhất.

Như nhan đề bài thơ đã nói rõ, hình tượng trung tâm ở đây là hình tượng sóng. Mới nhìn qua, cách biểu đạt khát vọng tình yêu bằng ẩn dụ kia chưa phải đã thật độc đáo. Dù vậy, Xuân Quỳnh đã hoàn toàn đúng khi chọn đối tượng để hoá thân. Sóng – Xuân Quỳnh – nhân vật trữ tình tuy là ba nhưng cũng gần như một. Ở Xuân Quỳnh cũng có nhiều nét đối cực như sóng, cũng không bao giờ chịu yên bề như sóng và cũng như sóng, luôn muốn “tìm ra” với biển lớn của tình yêu, của cuộc đời:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Căn cứ vào âm điệu dồi dào, nhiều biến đổi và thường là cuộn trào sôi nổi của bài thơ, có thể thấy sóng là một hình tượng sống thực chứ không hề là hình ảnh minh hoạ (hình ảnh minh hoạ chỉ là vỏ ngoài của ý tưởng, nó sẽ chết khi ý tưởng đã được người đọc lĩnh hội hết). Xuân Quỳnh đã phả vào hình tượng ” sóng” vốn khá quen thuộc hơi thở yêu đương nồng nàn của mình, và do vây tái tạo nó, khiến nó như mới được sinh ra lần đầu với tình yêu của chị. Đôi khi sự hoá thân của chị vào “sóng” sâu sắc đến mức “sóng” cũng thành ra có dáng… vất vả, lo toan, tất bật ngược xuôi. Khổ thơ có mấy câu “Dẫu xuôi…” “Dẫu ngược”.(đã trích) cùng khổ tiếp theo cho ta thấy điều đó rất rõ:

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Xem thêm : Nitrogen có hai đồng vị bền là $_{7}^{14}\textrm{N}$ và $_{7}^{15}\textrm{N}$. Oxygen có ba đồng vị bền là $_{8}^{16}\textrm{O}$, $_{8}^{17}\textrm{O}$ và $_{8}^{18}\textrm{O}$. Số hợp chất NO2 tạo bởi các đồng vị trên là | SBT Hoá học 10 Kết nối tri thức

Khi ẩn mình trong “sóng”, khi đứng hẳn ra xưng “em”, một mà hại, hai mà một cái “tôi” Xuân Quỳnh luôn thao thức, trăn trở. Vừa bộc lộ gián tiếp lại vừa bày tỏ trực tiếp, khi ẩn, khi hiện, đấy mới là “nhịp sóng” ngầm của bài thơ,quy định những xao động bề mặt, biểu hiện qua câu chữ và âm điệu, nhịp điệu tương đối dễ thấy. Ẩn dụ “sóng” tuy có lúc bị phá vỡ, nhưng đấy chỉ là sự phá vỡ bề ngoài. Điều đó tạo điều kiện cho ta hiểu sâu hơn tầng “ẩn dụ” của cả bài hiểu sâu hơn những âu lo khắc khoải, những hi vọng, khát vọng, những gắng sức kiếm tìm và hành động tất yếu phải có ở một tình yêu chân chính một tình yêu như tình yêu của Xuân Quỳnh khi đối diện với cuộc đời rộng lớn, với thời gian trôi chảy không ngừng:

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ.”

Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh có một cách thể hiện riêng về khát vọng tình yêu. Bao trùm lên là sự chân thực trong tình cảm, dường như chỉ nói những điều mà nhà thơ đã thể nghiệm sâu sắc. Cách nói ở đây táo bạo, nhiều khi quyết liệt chứ không dè dặt, sẽ sàng. Hình tượng “sóng” được xây dựng sinh động, hàm chứa nhiều ý nghĩa phong phú, tuy nhiên nó thường bị giải thích bằng những lời thổ lộ tình cảm trực tiếp của nhân vật trữ tình. Với một vẻ đẹp khá độc đáo, khá riêng đó, bài thơ đã giành được cảm tình tốt đẹp của rất nhiều người đọc trong những năm qua. Như mong ước của Xuân Quỳnh, “giữa biển lớn tình yêu”, con sóng thơ được chị hóa thân vẫn còn dào dạt vỗ.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 16

Nhà thơ Xuân Diệu đã từng ví von “Yêu là chết trong lòng một tí”, Đỗ Trung Quân cũng từng thốt lên rằng “Anh đã thấy một điều mong manh nhất – Là tình yêu, là tình yêu ngát hương” và cũng không quên nhắc đến “Sóng” của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh. “Sóng” là nơi gửi gắm những tâm tư sâu kín, những trạng thái phức tạp tinh vi của tâm hồn người thiếu nữ khi nói về tình yêu trẻ trung, nồng nhiệt gắn với khát vọng hạnh phúc muôn thuở của con người.

Xuyên suốt bài thơ là hình ảnh sóng. Đó là một hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu, là sự phân thân của cái tôi trữ tình Xuân Quỳnh. Cùng với hình tượng sóng, bài thơ còn có hình tượng Em. Hai nhân vật trữ tình này có lúc phân đôi ra để soi chiếu vào nhau làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hòa nhập vào nhau tạo nên một âm vang. Xuân Quỳnh thật tài tình khi sáng tạo hình tượng sóng giàu giá trị thẩm mĩ để diễn tả tâm trạng, tình cảm với nhiều cung bậc sắc thái của một trái tim phụ nữ khao khát tình yêu và hạnh phúc.

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Bắt đầu bài thơ là hình ảnh sóng nước. Đó là con sóng lúc thì dữ dội, ồn ào có thể phá tan tất cả trong những trận cuồng phong, nhưng lúc trời yên gió lặng thì sóng lại dịu êm, lặng lẽ. Sóng là vậy đấy, dữ đấy rồi êm đấy, chợt ồn rồi chợt lặng, sóng luôn biến đổi muôn hình vạn trạng. Nhưng có ai đã từng hỏi vì sao sóng lại thế? Vô ích thôi, đến ngay sóng cũng chẳng hiểu nổi mình, chỉ biết đó là những tâm trạng thường có. Sóng bối rối, trăn trở, sóng muốn hiểu được mình nên đã tìm ra tận bể, tìm ra tận nơi mênh mông rộng lớn, sâu thẳm vô cùng. Sóng nghĩ ở nơi như thế may ra sóng mới có thể hiểu mình.

Sóng nước mà cũng có những tâm trạng như con người vậy sao? Phải chăng mượn sóng là để làm biểu tượng cho người con gái? Miêu tả sóng với những đặc điểm kì lạ cũng là để nói tới cái đa dạng phức tạp, khó giải thích của người con gái mà đúng hơn là của tình yêu. Thế là sóng nước đã dần chuyển thành sóng tình. Giống như sóng, tình yêu là một khái niệm khó giải thích cho minh bạch. Tình yêu là vậy và khát vọng tình yêu của con người thì muôn đời không thay đổi

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Sóng ngày xưa thế nào thì sóng ngày nay vẫn thế. Sóng nước là thế và sóng tình cũng chẳng khác gì. Tình yêu từ ngàn đời nay chẳng hề bất di bất dịch, đó là một quy luật của tự nhiên. Tình yêu không bó hẹp trong một phạm vi lứa tuổi nhưng tình yêu thường đi đôi với tuổi trẻ. Ở lứa tuổi mùa xuân của đời người, tình yêu phát triển mạnh mẽ nhất và mang đầy đủ ý nghĩa nhất. Tình yêu tràn đầy sức sống, làm bồi hồi trái tim trong ngực trẻ khiến trái tim lúc nào cũng thổn thức nhớ mong.

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”

Sóng tìm ra tận bể để hiểu mình thì em đây cũng tìm đến tình yêu anh để hiểu sâu hơn về con người của em. Trước không gian bao la là biển cả, làm sao em không trăn trở với những câu hỏi có từ ngàn xưa, những câu hỏi vượt qua bao không gian thời gian, những câu hỏi giản dị, tự nhiên nhưng khó lí giải. Tất cả chúng như quấn lấy tâm hồn em làm cho em thao thức khôn nguôi. Em tự hỏi, giữa đại dương mênh mông ấy nơi nào là nơi bắt đầu của sóng? Khó mà trả lời cho chính xác nhưng vẫn có thể trả lời rằng “Sóng bắt đầu từ gió”. Vâng, không thể phủ định được điều đó, có gió mới có sóng thế nhưng “Gió bắt đầu từ đâu?” Lúc này thì khó mà trả lời được. Thế là ra tới tận bể rồi ấy vậy mà sóng cũng vẫn chưa hiểu nổi mình. Cũng như sóng, em đã hòa nhập vào biển lớn của tình yêu anh mà em nào đã hiểu được em. Em yêu anh từ đâu? Khi nào? Từ cái gì? Ánh mắt, nụ cười hay giọng nói? “Em cũng không biết nữa”. Mà biết để làm gì bởi anh và em chỉ cần hiểu rằng ta yêu nhau là đủ.

Trong tình yêu, ta vẫn thường thấy hai mặt yêu và nhớ, yêu say đắm thì nhớ thiết tha. “Con sóng dưới lòng sâu – Con sóng trên mặt nước” là những cung bậc khác nhau của nỗi nhớ anh. Dù trên mặt nước hay dưới lòng sâu thì con sóng vẫn đều có bờ. Bờ là nơi đến của sóng, là đối tượng để sóng vuốt ve, vỗ về, là cái đích để đi đâu về đâu sóng lúc nào cũng nhớ đến, cũng không quên, ngay cả đó là ngày hay đêm: “Ôi con sóng nhớ bờ – Ngày đêm không ngủ được”. Nỗi nhớ có cái biểu hiện ra bên ngoài có cái ẩn chứa tự sâu trong đáy lòng. Vắng anh, em nhớ, khi thức, em nhớ đến anh. Đó là biểu hiện bình thường. Nhưng ở đây, trong mơ em vẫn nhớ. Đó là nỗi nhớ mới da diết, khắc khoải, thổn thức cứ trằn trọc không yên: “Lòng em nhớ đến anh – Cả trong mơ còn thức”. Tình yêu là vậy đấy!

Xưa nay, nỗi nhớ luôn gắn liền với khái niệm thời gian vô tận và không gian vô cùng. Với thời gian, nó không có ngày đêm; với không gian, nó không có phương hướng. Không gian có bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc nhưng tình yêu thì chỉ có một phương và đó chính là anh. Trong đời, em quen biết nhiều người, họ có thể hơn hẳn anh thế nhưng em lại chọn anh, yêu anh và chỉ biết có anh. Chỉ riêng anh là khiến em luôn nghĩ tới và hướng về: “Nơi nào em cũng nghĩ – Hướng về anh một phương”. Những người đang yêu bao giờ cũng hướng về nhau, họ là mặt trời suốt đời soi sáng và sưởi ấm cho nhau.

Tình yêu đẹp là vậy, trong sáng là vậy, mãnh liệt bay bổng là vậy nhưng nó không tránh khỏi những dâu bể của đời thường. Chính vì thế những người đang yêu ngoài sự say mê còn phải có đủ nghị lực và lí trí để vượt qua mọi thử thách, giông bão của cuộc đời với niềm tin sẽ tới đích.

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Những con sóng ở đại dương dù gió xô bão táp tới phương nào đi chăng nữa thì cuối cùng sóng vẫn trở về với bờ. Em cũng như sóng, cho dù gặp bao khó khăn em cũng sẽ vượt qua hết để đến với anh, bởi tình yêu anh đã cho em sức mạnh như ông bà xưa có câu:

“Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo
Ngũ lục sông cũng lội, thất bát cửu thập đèo cũng qua.”

Đẹp là thế, thiêng liêng là thế nhưng tình yêu cũng lại là thứ ngắn ngủi, mong manh và khó giữ.

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Bởi thế khi yêu con người luôn khắc khoải, trăn trở. Nỗi trăn trở đã thành bức bách, thôi thúc: Làm sao được tan ra, thành trăm con sóng nhỏ trong đại dương bao la, vô tận kia để được tồn tại mãi, sống mãi và yêu mãi. Tình yêu bùng lên thành khát vọng. Khát vọng sôi sục mà vẫn khiêm nhường, đầy nữ tính.

Thơ Xuân Quỳnh là tiếng thơ vừa dịu dàng vừa sâu lắng vừa dữ dội lại vừa thiết tha. Nhớ tới chị chúng ta càng thêm trân trọng những thi phẩm đặc sắc của chị. Cùng với “Thuyền và biến”, “Sóng” là những bài ca không thể nào quên của tuổi trẻ và tình yêu. Xin cảm ơn nữ thi sĩ đã hiến dâng cho đời những vần thơ đẹp về tình yêu con người và cuộc sống.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 17

Đọc thơ của Xuân Quỳnh lúc nào cũng thấy tình yêu của nữ sĩ mãnh liệt đậm sâu lắm. Có lúc như thuyền với biển chẳng chia lìa, đôi khi lại nhẹ nhàng man mác trong cái gió lạnh mùa thu. Sóng cũng vậy, cả bài thơ là thứ tình yêu mãnh liệt sâu sắc, đọc bài ta như chìm trong những cơn sóng tình yêu dạt dào, đôi lúc lại ngơ ngác, hồn nhiên, như tấm lòng người con gái trẻ tràn đầy hi vọng về một tình yêu vĩnh cửu, ngọt ngào.

Hình tượng sóng và “em” là một phép ẩn dụ tuyệt vời, em như con sóng xô bờ, nhào vào lòng anh với tình yêu cháy bỏng, nồng nàn. Tâm trạng khi yêu và được yêu của người con gái nó lạ lùng lắm, lúc thì ồn ào, nhiệt tình, cứ níu lấy tay người thương mà thủ thỉ, chuyện trò. Nhưng có những ngày lại thấy chàng trai gãi đầu gãi tai, tự hỏi : “Mình đã làm gì sai?”, nguyên nhân chỉ vì bỗng thấy em dịu dàng, lặng lẽ quá, chẳng giống em chút nào. Như cơn sóng lúc này lúc kia “Ồn ào và lặng lẽ/Dữ dội và dịu êm”. Chẳng ai cắt nghĩa nổi, cái tâm sự, tiếng lòng của phụ nữ đặc biệt trong tình yêu lại càng phức tạp, rối rắm, nhiều người cứ cười nghĩ, ôi tâm sự phụ nữ khác nào nắm tơ vò!

Tư tưởng về tình yêu của Xuân Quỳnh tiến bộ và cởi mở như con sóng vậy, “Sông không hiểu nổi mình/ Sóng tìm ra tận bể”, bà nghĩ tình yêu nếu giấu giếm e ngại thì tình yêu còn đâu là thăng hoa là hạnh phúc, quyết không để như thế được, bà đem thứ tình yêu ấy giãi bày vào thơ văn, những vần thơ dạt dào cảm xúc, thế giới văn chương chính là biển của bà, nơi ấy chẳng phải giấu điều gì, tình yêu cũng vậy. Những câu thơ như động lực, lời khuyên cho thế hệ phụ nữ thời bấy giờ, đừng khư khư ôm lấy tình yêu mãi thế, mở lòng và bày tỏ đi, các cô gái ạ, ai cũng có quyền mưu cầu hạnh phúc, sao chúng ta lại không? Cái tôi trong tình yêu của nữ sĩ được thể hiện rất tinh tế và sâu sắc, vừa mềm mại uyển chuyển vừa là sức sống niềm tin yêu mạnh mẽ của người con gái.

Xuân Quỳnh khát vọng tình yêu lắm, với bà tình yêu là lẽ sống, nhưng bà không vội vàng, vồ vập như Xuân Diệu. Tình yêu của bà cứ chầm chậm, lúc cuồng nhiệt lúc êm đềm như làn sóng. Đặc biệt là cái đức tính cao đẹp của người phụ nữ Việt Nam ta từ xưa đến nay vẫn thế, được tác giả khẳng định trong hai câu thơ “Ôi con sóng ngày xưa/Và ngày sau vẫn thế”. Sự thủy chung, sắt son một lòng trong tình yêu thật đáng quý, đáng yêu quá, dù năm tháng đổi thay, dòng đời xô đẩy con sóng ấy vẫn như hôm nào trở về vỗ vào bờ cát. Như tình yêu của người phụ nữ, vốn chịu nhiều thiệt thòi, nhưng chưa bao giờ có thể thay đổi được cái “Nỗi khát vọng tình yêu/Bồi hồi trong ngực trẻ”, khao khát được yêu, được sống trong tình yêu nồng nàn, vẫn luôn bồi hồi trong trái tim ấm nóng, theo dòng máu đỏ lan tràn khắp cơ thể, rạo rực, đầy nhiệt huyết tuổi trẻ.

Tác giả từng đứng trước biển lớn và suy nghĩ về mối quan hệ giữa “anh” và “em”, về sóng và biển, nỗi băn khoăn trong tình yêu của người phụ nữ. Hầu như khi yêu người con gái nào cũng hỏi người mình yêu một câu tương tự như này: “Vì sao anh yêu em?” Rồi lại tự hỏi mình: “Ôi, sao xưa kia bao người tốt hơn giỏi hơn mình không chọn lại chọn anh ấy?”, nhưng liệu có ai trả lời được không? Tình yêu mà, làm gì có lý do, ta sẽ yêu nhau trong một khoảnh khắc nào đó, chỉ là cái liếc mắt đa tình của chàng trai hay nụ cười hé môi của cô gái, cũng đủ khiến đối phương chìm trong men say tình ái. Xuân Quỳnh trả lời được sóng bắt đầu từ gió, nhưng gió bắt đầu từ đâu thì nữ sĩ cũng chịu bó tay. Cũng như trong tình yêu, nữ sĩ ngẩn ngơ mà viết rằng: “Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau?”. Cái suy tư ấy vừa lãng mạn vừa là sự rối bời trong tình yêu của cô gái, cô ấy cần một câu trả lời, một câu trả lời đủ để có được cảm giác an toàn từ chàng trai. Khi “em” sống với tình yêu khắc khoải, hàng loạt nghĩ suy như ngàn con sóng dù ở lòng sâu hay mặt nước thì cũng chỉ nhớ tới một mình bờ cát, cũng như em chỉ có một mình anh mà thôi. Nỗi khổ tương tư chỉ những ai đã yêu mới thấu hiểu, nhớ đến “Ngày đêm không ngủ được”, nhớ đến “Cả trong mơ còn thức”. Tình yêu ấy to lớn, nỗi khát khao của cô gái trẻ chẳng biết đến bậc nào mà giấc mơ vẫn “còn thức”.

Nỗi yêu thương nhung nhớ, xuôi Bắc ngược Nam cũng chẳng chút nào vơi bớt, lòng “em” luôn “Hướng về anh một phương”, thủy chung tận cùng. Xuân Quỳnh so sánh tình yêu với trăm nghìn con sóng nước, sóng nào chẳng đổ về bờ, tình yêu cũng vậy nếu thật lòng thương yêu, chẳng khó khăn nào có thể chia lìa đôi lứa, người có lòng ắt sẽ gặp lại nhau bằng một cách thức nào đó, gọi là duyên phận chăng? Tác giả lại lấy cuộc đời đối với biển rộng, đời có dài mấy rồi năm tháng cũng trôi qua, tuổi xuân cũng chẳng còn, biển dẫu lớn nhưng mây vẫn bay về phương xa, đi khỏi tầm mắt biển.

Xuân Quỳnh có ý thức rất lớn về tuổi thanh xuân, về cuộc đời, về tình yêu, bà sống với tình yêu, với cái ước muốn dung dị đời thường. Bà có ước muốn lạ “Làm sao được tan ra/Thành trăm con sóng nhỏ”, Xuân Quỳnh “tham” lắm, một con sóng chẳng khiến bà thỏa mãn, chỉ muốn sao càng nhiều con sóng càng tốt, thế mới thỏa chí vẫy vùng với biển cả tình yêu, để tình yêu lưu lại muôn đời, để có tình yêu đậm sâu, vĩnh cửu.Trong hoàn cảnh đất nước vào giai đoạn năm 1967-1968, chiến tranh miền Bắc ác liệt vô cùng, hàng vạn nam thanh nữ tú hăng hái ra chiến trường, những cuộc chia li vội vã, tiếc nuối, người đi kẻ ở, nửa buồn nửa vui. Nghe bài hát có câu thế này: “Sầu mà chi em? Lúc non sông cần trai hùng. Buồn mà chi em? Mai em về trong nắng êm.”. Gieo rắc vào lòng người con gái bao hi vọng đẹp đẽ, và thế là người con gái ôm tình yêu đắm say, chờ bóng người lính chiến quay về, tấm lòng trung trinh, kiên cường của người phụ nữ quả thật đáng quý biết bao. Xuân Quỳnh viết bài thơ Sóng có lẽ cũng ảnh hưởng ít nhiều từ những cuộc chia ly ấy, đâu phải chỉ riêng cảm xúc tình yêu của riêng mình bà.

Đọc thơ của Xuân Quỳnh thích lắm, thích vì cái hồn nhiên, yêu đời, thích vì cái mong ước về tình yêu lứa đôi thật dung dị, nhưng tràn đầy cảm hứng lãng mạn, bay bổng. Dù trong độ tuổi nào, nhưng ta có thể thấy rằng thơ Xuân Quỳnh viết về tình yêu vẫn vậy, vẫn tràn ngập hy vọng đẹp đẽ, thể hiện cái tôi của người phụ nữ Việt Nam trong tình yêu, cuộc sống. Nỗi khao khát yêu và được yêu lúc nào cũng mãnh liệt, trực chờ tuôn trào mạnh mẽ. Thơ của bà cũng ca ngợi những đức tính tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam, thủy chung, son sắt, một lòng một dạ, hy sinh vì tình yêu. Tác giả sử dụng tài tình hình ảnh con sóng để nói thay cho tâm trạng người phụ nữ khi yêu, một hình ảnh vừa giản dị, dễ hình dung lại mang tính biểu tượng cao, đem lại cho bài thơ hiệu quả nghệ thuật và mạch cảm xúc dạt dào, việc thể hiện tâm tư của Xuân Quỳnh được trọn vẹn. Sóng – Bài thơ cho tình yêu của phụ nữ.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 18

Từ xưa đến nay tình yêu đôi lứa luôn là nguồn thơ không bao giờ vơi cạn cho các thi sĩ thăng hoa cảm xúc viết nên bao vần thơ tình ngọt ngào, sâu lắng rung động lòng người như Puskin(Nga), Tago( Ấn Độ), Xuân Diệu(Việt Nam). Nhưng có lẽ đến những năm tháng chiến tranh chống Mỹ khốc liệt tuổi trẻ Việt Nam mới ngỡ ngàng khi được cảm nhận những bài thơ tình vừa hồn hậu chân thành vừa tươi tắn đắm say. Tiêu biểu nhất là bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh.

Hình tượng sóng vừa gợi nghĩa thực là hiện tượng sóng dào dạt vô hồi mênh mông trên biển cả, vừa gợi nghĩa ẩn dụ diễn đạt nhịp sóng xao xuyến, bồi hồi trong trái tim tình yêu của nhân vật “em”:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể

Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Mở đầu bài thơ là sự đối lập rồi lại đối lập giữa hai thái cực của cùng một hiện tượng là sóng. Phức tạp ở hình thức và khó hiểu ở bản chất. Tiếp theo là một câu cắt nghĩa mà không cắt nghĩa được càng làm tăng thêm sự kì lạ của sóng. Mượn sóng là để làm biểu tượng cho tình yêu, miêu tả sóng với những đặc điểm kì lạ cũng là nói đến cái đa dạng, phức tạp, khó giải thích của tình yêu. Sóng nước đã chuyển sang sóng tình, sóng nước sóng tình đan xen vào nhau bổ sung cho nhau. Tình yêu là như vậy, là một hiện tượng khó lý giải cho minh bạch, nhưng khát vọng tình yêu của con người thì muôn đời không đổi. Con sóng ngày xưa như nào thì ngày nay vẫn vậy. Đó là sự bất di bất dịch của những quy luật tự nhiên, đây là quy luật của tình yêu.

Tình yêu cũng không bó hẹp trong một phạm vi lứa tuổi nào, nhưng tình yêu thường đi đôi với tuổi trẻ. Tình yêu tràn đầy cơ sở thanh xuân, làm bồi hồi khiến trái tim lúc nào cũng thổn thức nhớ mong. Cũng như Xuân Diệu nói:

“Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo
Hãy để tuổi trẻ nói hộ tình yêu”

Bởi chỉ có tuổi trẻ mới có sức mạnh để đẩy ước vọng tình yêu lên thành khát vọng để tình yêu trở thành hiện thực không còn xa vời lý thuyết nữa mà hạnh phúc đắm say trong tầm tay và trái tim.

Sóng với gió còn tương đồng ở sự bí ẩn:

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Câu thơ thật hồn hậu chân thành vẽ ra trước mắt người đọc hình ảnh nhân vật “em” đang đứng trước muôn trùng sóng bể và trái tim đang suy tư, trăn trở thể hiện qua điệp ngữ “em nghĩ” để nói về tình yêu của anh, em và của sóng trên biển lớn. Cả hai đều giống nhau về sự bí ẩn và khó lí giải dù có khát khao truy tìm tận cội nguồn của nó qua những câu hỏi tu từ liên tiếp “từ nơi nào sóng lên”, “khi nào ta yêu nhau”. Câu hỏi không có câu trả lời rõ ràng chứng tỏ sóng mãi là bí ẩn và tình yêu của con người cũng vậy. Tình yêu của con người như một thứ ánh sáng, như khí trời để thở cũng như Xuân Diệu viết:

“Làm sao sống được mà không yêu
Không nhớ không thương một kẻ nào”

Thế nhưng tình yêu cũng không phải là công thức định lý cứng nhắc nên không ai biết trước được tình yêu của mình, không ai biết được mình yêu từ bao giờ. Có lẽ Xuân Quỳnh quan niệm tình yêu không cần truy cứu đến cội nguồn tình yêu bởi khi yêu nhau đôi lứa chỉ cần hai trái tim hòa cùng nhịp đập, hai tâm hồn giao hòa giao cảm là đủ. Vì thế tình yêu muôn đời mãi là điều bí ẩn và phải chăng chính sự bí ẩn ấy lại làm nên sự quyến rũ mê hồn của tuổi trẻ từ xưa đến nay và mãi mãi về sau.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Con sóng dưới lòng sâu và trên mặt nước là những cung bậc khác nhau của nỗi em nhớ anh. Sóng trên mặt nước dù có lớn cũng còn có thể lựa chiều mà vượt chứ sóng dưới lòng sâu mới thật dữ dội và nguy hiểm. Nhưng dù trên mặt hay sâu thì con sóng đều có bờ, là nơi đến của sóng , là cái đích để đi đâu cũng thấy nhớ dù ngày hay đêm. Nỗi nhớ còn được gắn với khái niệm thời gian vô tận và không gian vô cùng. Với thời gian nó không có ngày đêm, với không gian nó không có phương hướng.

Tình yêu dù trong sáng, mãnh liệt đến đâu, lãng mạn bay bổng đến đâu thì vẫn gắn với đời thường. Vì thế những người đang yêu ngoài sự say mê còn phải có đủ nghị lực và lí trí để vượt qua mọi thử thách, giông bão của cuộc đời, với niềm tin sẽ tới đích:

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Niềm tin và nghị lực, em tìm thấy ở thiên nhiên và chính mình. Khi đã yêu thật lòng, dù muôn vời cách trở chúng mình cũng vẫn đến được với nhau.

Đẹp là thế, thiêng liêng là thế nhưng tình yêu cũng lại là thứ ngắn ngủi mong manh và khó giữ:

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Tuy không hiện lên thành chữ, thành lời trong đoạn thơ nhưng ẩn hiện đâu đây một thoáng lo âu rất chính đáng về tình yêu. Liệu nó có thể vượt qua quy luật của cuộc đời không? Vì vậy trong khi say đắm nhất nhà thơ cũng không thoát ly khỏi hiện tại, trong cái nồng nhiệt vẫn có những cái dự cảm lo âu. Tình yêu bao giờ cũng gắn liền với một con người cụ thể, gắn liền với cái hữu hạn của đời người, muốn vượt ra khỏi giới hạn đó chỉ có một cách là hòa tan tình yêu vào thiên nhiên vĩnh cửu. Nỗi trăn trở đã trở thành sự bức bách, thôi thúc: “Làm sao được tan ra/Thành trăm con sóng nhỏ” trong đại dương bao la kia để được tồn tại mãi. Tình yêu bùng lên thành khát vọng, khát vọng sôi sục mà vẫn khiêm nhường đầy nữ tính. Mỗi chữ mỗi câu trong đoạn đều được chọn lựa khéo léo nên có giá trị biểu cảm cao.

Xuân Quỳnh đã thăng hoa tình yêu trong trái tim mình để thành một tác phẩm tuyệt tác. Nổi bật lên trong bài thơ tâm trạng khi đang yêu của nhân vật “em” với nhiều cung bậc cảm xúc. Bài thơ sẽ sống mãi trong lòng những ai đã, đang và sẽ đến với tình yêu.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 19

Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ tiêu biểu nhất của thơ ca Việt Nam hiện đại. Người yêu thơ mệnh danh chị là “Nữ hoàng của thi ca tình yêu”. Thơ của chị là tiếng nói nhân hậu, thủy chung, giàu trực cảm và da diết khát vọng hạnh phúc đời thường. Sóng là bài thơ được làm năm 1967 nhân chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền. Bài thơ sau đó được in trong tập Hoa dọc chiến hào. Sóng là bài thơ tiêu biểu nhất cho phong cách thơ tình yêu của Xuân Quỳnh.

Sóng là một hình tượng động, bất biến cũng như “tình yêu muôn thuở/Có bao giờ đứng yên”. Vì vậy cho nên sóng được các nhà thơ chọn làm thi liệu để biểu tượng cho tình yêu. Nếu Xuân Diệu mượn sóng để biểu tượng cho tình yêu của anh “Anh xin làm sóng biếc/Hôn mãi cát vàng em/ Hôn thật khẽ thật êm/Hôn êm đềm mãi mãi/ Đã hôn rồi hôn lại/ Cho đến nát cả trời/ Anh mới thôi dào dạt”. Thì Xuân Quỳnh lại mượn sóng là biểu tượng cho những cung bậc tình cảm của người phụ nữ trong tình yêu nhiều khao khát và biến động. Hai hình tượng sóng và em luôn đi đôi sánh cặp với nhau. Sóng là em mà em cũng là sóng. Sóng và em hòa quyện vào nhau, có lúc khiến ta không nhận ra đâu là em đâu là sóng nhưng có lúc lại tách ra, soi chiếu vào nhau, tôn lên những vẻ đẹp vừa đa dạng lại vừa phong phú.

Hình tượng sóng trước hết được gợi ra từ âm hưởng dào dạt, nhịp nhàng của bài thơ. Thể thơ năm chữ có tác dụng tạo ra những nhịp điệu của sóng. Cả bài thơ là một đại dương, mỗi khổ thơ là một con sóng lớn, mỗi câu thơ là một con sóng nhỏ. Tất cả đã tạo nên một âm hưởng mênh mang, dào dạt của những con sóng lòng nhiều cung bậc:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Hai câu thơ đầu với nghệ thuật đối: Dữ dội – dịu êm; Ồn ào – lặng lẽ đã làm hiện lên vẻ đẹp của những con sóng biển ngàn đời đối cực. Những lúc biển động, bão tố phong ba thì biển dữ dội ồn ào còn những giây phút sóng gió đi qua biển lại hiền hòa trở về dịu êm lặng lẽ. Xuân Quỳnh đã mượn nhịp sóng để thể hiện nhịp lòng của chính mình trong một tâm trạng bùng cháy ngọn lửa mãnh liệt của tình yêu, không chịu yên định mà đầy biến động, khao khát “Vì tình yêu muôn thuở/ Có bao giờ đứng yên”. Đúng như vậy, tình yêu của người con gái nào bao giờ yên định bởi có lúc họ yêu rất dữ dội, yêu mãnh liệt hết mình với những nhớ nhung “cả trong mơ còn thức”, đôi khi ghen tuông giận hờn vô cớ:

“Nếu phải cách xa nhau
Biển chỉ còn sóng gió
Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố”

(Thuyền và biển)

Nhưng cũng có lúc người con gái lại thu mình trở về với chất nữ tính đáng yêu, họ lặng lẽ, dịu êm ngắm soi mình và lặng im chiêm nghiệm:

“Có những tình yêu không thể nói bằng lời
Chỉ hiểu nhau qua từng ánh mắt
Nhưng đó là tình yêu bền vững nhất
Bởi thứ ồn ào là thứ dễ lãng quên”

(Đinh Thu Hiền)

Sóng của Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn thiếu nữ đang trong độ tuổi hai mươi, tiếng nói của một trái tim chân thành và đam mê, luôn rực cháy chất trẻ trung mãnh liệt, khao khát được sống hết mình và yêu hết mình. Vì thế cho nên:

“Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Ba hình ảnh sông, sóng, bể như là những chi tiết bổ sung cho nhau: sông và bể làm nên đời sóng, sóng chỉ thực sự có đời sống riêng khi ra với biển khơi mênh mang thăm thẳm. Mạch sóng mạnh mẽ như bứt phá không gian chật hẹp để khát khao một không gian lớn lao. Hành trình tìm ra tận bể chất chứa sức sống tiềm tàng, bền bỉ để vươn tới giá trị tuyệt đích của chính mình. Sóng không cam chịu một cuộc sống đời sống chật hẹp, tù túng nên nó làm cuộc hành trình ra biển khơi bao la để thỏa sức vẫy vùng. Tình yêu của Xuân Quỳnh cũng vậy, tình yêu của người phụ nữ cũng không thể đứng yên trong một tình yêu nhỏ hẹp mà phải vươn lên trên tất cả mọi sự nhỏ hẹp tầm thường để được sống với những tình yêu cao cả, rộng lớn, bao dung. Đây là một quan niệm tình yêu tiến bộ và mạnh mẽ của người phụ nữ thời đại. Có thấy ngày xưa quan niệm tình yêu cổ hủ “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó” để rồi bao cô gái đã phải cất lên lời than van ai oán:

“Thân em như giếng giữa đàng
Người khôn rửa mặt người phàm rửa chân”

Hoặc:

“Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai”

Từ đó ta mới thấy hết được cái mới mẻ trong quan niệm tình yêu của Xuân Quỳnh: Người phụ nữ chủ động tìm đến với tình yêu để được sống với chính mình.

Tình yêu mãi mãi là khát vọng của tuổi trẻ, nó làm bồi hồi, xao xuyến rung động trái tim của lứa đôi, của con trai con gái, của em và anh.

“Ôi con sóng ngày xưa
…
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Từ “Ôi!” cảm thán như tiếng lòng thốt lên từ nỗi thổn thức của trái tim yêu. Nghệ thuật đối lập “ngày xưa” – “ngày sau” càng làm tôn thêm nét đáng yêu của sóng. Sóng là thế muôn đời vẫn thế vẫn dữ dội ồn ào vẫn dịu êm lặng lẽ như tình yêu tuổi trẻ có bao giờ đứng yên. Bởi tình yêu tuổi trẻ luôn khát vọng luôn khát khao và mơ ước. Nó làm ta bồi hồi khát khao và nhung nhớ bởi “Làm sao sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một kẻ nào” hay “Bắt chim bướm thả vào vườn tình ái” (Xuân Diệu). Tình yêu làm điên đảo tuổi trẻ với những nhớ nhung giận hờn, những cồn cào da diết như lời thơ Xuân Quỳnh đã từng viết “Những ngày không gặp nhau/Lòng thuyền đau rạn vỡ/ Những ngày không gặp nhau/ Biển bạc đầu mong nhớ”. Có yêu nhau mới thấy được cồn cào của vị nhớ, mùi ái ân, mới thấy được thế nào là bồi hồi ngực trẻ.

Tình yêu là sóng, là gió. Và qua sóng, gió ấy, nhà thơ đã nói lên thật dễ thương cái nhu cầu tự nhận thức, tự phân tích, lí giải, nhưng lại không thể cắt nghĩa nổi của tình yêu. Tình yêu cũng như sóng biển, gió trời vậy thôi, nó tự nhiên, hồn nhiên như thiên nhiên và cũng khó hiểu, nhiều bất ngờ như thiên nhiên :

“Trước muôn trùng sóng bể

…
Khi nào ta yêu nhau”

Những tâm hồn bí mật ấy luôn khao khát giao hòa, khao khát khám phá nhưng lại không lý giải nổi tình yêu. Bởi tình yêu là bài toán chưa có lời giải đáp, tình yêu như bài thơ chưa có hồi kết. Vì thế tình yêu luôn đẹp, luôn mới và hấp dẫn. Có lẽ vì thế mà thi sĩ đã lắc đầu “Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau”

Tình yêu gắn liền với nỗi nhớ – một trong những gam màu chủ đạo của tình yêu. Bao kẻ nhớ người mình yêu mà đảo điên:

“Trời còn có bữa sao quên mọc
Anh chẳng đêm nào chẳng nhớ em”

(Xuân Diệu)

“Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa như ngồi đống than”

(Ca dao)

Còn Xuân Quỳnh thì:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Những con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Hòa cùng những con sóng: sóng thơ, sóng lòng, ta tìm về cõi sâu kín của tâm hồn thi sĩ và cũng là của muôn kiếp “má hồng”. Bài thơ “Sóng” ra đời khi những con sóng lòng dâng lên dữ dội, những con sóng nhớ thương, thao thức của một tâm hồn đang yêu. Cả bài thơ là những đợt sóng nối nhau vỗ vào tâm hồn người đọc. Sóng và nhân vật em đan quyện vào nhau để thì thầm những nỗi niềm, những tâm tư. Đây là một khổ thơ vô cùng đặc biệt bởi trong bài thơ chỉ duy nó có sáu câu. Sáu câu thơ trải dài như nỗi thao thức, băn khoăn của tâm hồn thi sĩ trong đêm.

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước”

Hai câu thơ với hình thức lặp cấu trúc quyện hòa cùng nghệ thuật đối “dưới lòng sâu – trên mặt nước” tạo nên sự điệp trùng của những con sóng với nhiều dạng thức khác nhau. Có con sóng gầm gào trên mặt đại dương nhưng cũng có con sóng cuộn trào trong lòng biển cả. Con sóng ngầm còn mãnh liệt hơn cả con sóng trên mặt nước. Cả hai kết hợp với nhau làm nên sự đa dạng của sóng biển. Sóng là em, em là sóng. Cũng như sóng kia, tâm hồn em cũng vô vàn những phức tạp khó hiểu. Lúc lặng lẽ, êm đềm khi nồng nàn dữ dội, nhưng thế nào đi nữa, em vẫn mãi là em, vẫn mãi ôm trong lòng một nỗi nhớ thương không dứt. Cũng như sóng kia thôi, dù dịu êm hay dữ dội thì:

“Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”

Xuân Quỳnh vô cùng tinh tế khi mượn một hình tượng rất động để diễn tả nỗi niềm của người phụ nữ khi yêu. Sóng muôn đời vẫn thế, có bao giờ thôi vỗ sóng, có khi nào chẳng cồn cào, có khi nào thôi ngừng hành trình đến với bờ dù muôn vời cách trở. Sóng chẳng còn là sóng nếu tĩnh yên, lặng lẽ. Vì vậy mà sóng đã được Xuân Quỳnh diễn tả bằng một từ ngữ rất sáng tạo “không ngủ được”. Sóng là vậy, dù lặng yên dưới lòng biển hay dữ dội trên mặt đại dương thì ngàn đời vẫn khát khao tìm về bến bờ tĩnh tại. Chưa đến được bờ thì nhớ thương, thương nhớ, thì thao thức một nỗi niềm. Vì nhớ bờ “bởi hôn mãi ngàn năm không thỏa/ Bởi yêu bờ lắm lắm em ơi”. Nên con sóng đã hành trình vượt qua không gian bao la và thời gian xa thẳm. Nó bất chấp cả thời gian “ngày đêm không ngủ được” để quyết tâm hướng vào bờ cho thỏa nỗi niềm mong nhớ.

Và nếu sóng nhớ bờ thì em nhớ anh. Đó âu cũng là quy luật của tình yêu.

“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Xuân Quỳnh dùng chữ “lòng” rất tinh tế. Lòng là nơi sâu kín nhất của tâm hồn con người. Nơi bí mật thẳm sâu của tình yêu và nỗi nhớ. Khi Xuân Quỳnh nói “lòng em nhớ” nghĩa là chị đã phơi bày tất cả gan ruột của mình để dốc hết yêu thương mà gửi về người mình yêu. Nỗi nhớ không chỉ có mặt trong thời gian được ý thức mà còn gắn với tiềm thức – thời gian trong mơ. Vị ngọt ngào mê đắm của tình yêu lan tỏa trong cách nói nghịch lý “cả trong mơ còn thức”.

Câu thơ “cả trong mơ còn thức” lóe lên điểm sáng của nghệ thuật. Nó làm đảo lộn nhịp sống bởi “tình yêu luôn làm cho con người khó thức ngủ theo giấc giờ điều độ”. Nỗi nhớ không chỉ làm lòng em “bổi hổi bồi hồi, như đứng đống lửa như ngồi trong than” nó còn làm cho em nhớ nhung, thao thức ngay cả trong giấc ngủ. Có thể nói, với câu thơ ấy, Xuân Quỳnh đã có thể được xem là thi sĩ tài năng bật nhất của thi ca hiện đại Việt Nam.

Sóng và em đan quyện vào nhau. Em lặng đi để sóng trào lên. Nhưng sóng cũng là em, sóng trào lên mang theo lớp lớp tâm tình của em:

“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam”

Thế giới của Anh và Em không giới hạn chiều dài Bắc – Nam, không khoanh vùng địa bàn mà nơi nào cũng có nỗi nhớ thường trực của tình yêu vĩnh viễn. Xuân Quỳnh đã tiếp nhận nỗi nhớ ấy bằng tất cả sự nhạy cảm của lứa tuổi đôi mươi và khẳng định cho một cái tôi của con người luôn vững tin ở tình yêu. Từ xưa đến nay người ta vẫn thường nói “Xuôi Nam, ngược Bắc” giờ đây Xuân Quỳnh lại nói “Xuôi Bắc, ngược Nam” là cách nói ngược. Phải chăng tình yêu đã làm cho con người bị đảo lộn phương hướng ? Nhưng có một phương mà em không thể nào lẫn lộn, không thể nào nguôi nhớ đó là phương anh:

“Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”

Xuân Quỳnh buộc chặt bao “sợi nhớ, sợi thương” về phương anh:

“Chỉ riêng điều được sống cùng anh
Niềm mơ ước trong em là lớn nhất
Trái tim nhỏ nằm trong lồng ngực
Giây phút nào tim đập chẳng vì anh”

Thế mới biết tình yêu của chị nồng nàn, mãnh liệt thế nào. Hướng về anh thì có thể thay đổi nhưng với lời khẳng định chắc nịch “một phương” thì nơi em hướng về là bất di bất dịch. Anh đã là “hệ quy chiếu” của đời em. Từ đó nhà thơ đã nói đến nỗi nhớ bất chấp vạn vật, khoảng cách, tình yêu là sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn không có giới hạn. Cảm thông cho cuộc đời Xuân Quỳnh, ta càng hiểu thêm tình cảm của chị:

“Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt, đời thường ai chẳng có
Vẫn ngừng đập lúc cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi”

Nếu như những khổ thơ trước nhà thơ nói về niềm vui sướng dào dạt, những nhung nhớ giận hờn thì đoạn thơ này nhà thơ lại thể hiện những băn khoăn, lo lắng. Đó cũng là trực cảm của tình yêu.

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Ba từ “Ở ngoài kia” như cánh tay Xuân Quỳnh mềm mại đang chỉ tay về khơi xa nơi trăm ngàn con sóng ngày đêm không không biết mỏi đang vượt qua giới hạn không gian thăm thẳm muôn vời cách trở để hướng vào bờ ôm ấp nỗi yêu thương. Cũng như “em” muốn được gần bên anh, được hòa nhịp vào trong tình yêu với anh. Tình yêu của người con gái thật mãnh liệt, nồng nàn. Sóng xa vời cách trở vẫn tìm được tới bờ như tìm về nguồn cội yêu thương, cũng như anh và em sẽ vượt qua mọi khó khăn để đến với nhau, để sống trong hạnh phúc trọn vẹn của lứa đôi.

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Xuân Quỳnh qua khổ thơ trên đã phần nào cho người đọc nhận thức rõ về những dự cảm và nỗi băn khoăn của chị. Những từ “tuy dài thế – vẫn đi qua – dẫu rộng” như chứa đựng ở trong nó ít nhiều nỗi âu lo. Tuy thế nhà thơ vẫn tin tưởng, tin tưởng ở tấm lòng nhân hậu và tình yêu chân thành của mình sẽ vượt qua tất cả như áng mây kia như năm tháng kia. Có thể nói Xuân Quỳnh yêu thương tha thiết, mãnh liệt nhưng cũng tỉnh táo nhận thức dự cảm những trắc trở, thử thách trong tình yêu; đồng thời cũng tin tưởng vào sức mạnh tình yêu sẽ giúp người phụ nữ vượt qua thử thách đến với bến bờ hạnh phúc. Cho nên, sóng sẽ đến bờ, năm tháng sẽ đi qua thời gian dài đằng đẵng và đám mây nhỏ bé sẽ vượt qua biển rộng để bay về xa. Một loạt hình ảnh thơ ẩn dụ được bố trí thành một hệ thống tương phản, đối lập để nói lên dự cảm tỉnh táo, đúng đắn và niềm tin mãnh liệt của nhà thơ vào sức mạnh của tình yêu.

Yêu thương mãnh liệt nhưng cao thượng, vị tha. Nhân vật trữ tình khao khát hòa tình yêu con sóng nhỏ của mình vào biển lớn tình yêu – tình yêu bao la, rộng lớn – để sống hết mình trong tình yêu, để tình yêu riêng hoá thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Cuộc đời là biển lớn tình yêu, kết tinh vị mặn ân tình, được tạo nên và hòa lẫn cùng trăm con sóng nhỏ. Trong quan niệm của nhà thơ, số phận cá nhân không thể tách khỏi cộng đồng. Sóng không phải là biểu tượng của một cái tôi ngạo nghễ và cô đơn như thơ lãng mạn. Khát vọng lớn nhưng trong cách nói Xuân Quỳnh lại rất khiêm nhường : trăm con sóng nhỏ như là sự tổng hòa những vẻ đẹp khác nhau để tạo thành biển lớn. Nhà thơ đã thể hiện một khát vọng mãnh liệt muốn làm trăm con sóng để hòa mình vào đại dương bao la, hòa mình vào biển lớn tình yêu để một đời vỗ muôn điệu yêu thương “Người yêu người, sống để yêu nhau” (Tố Hữu).. Phải chăng đó là khát vọng muốn bất tử hóa tình yêu của nữ sĩ Xuân Quỳnh ? Vâng! Đó không chỉ là tinh thần của con người thời đại chống Mỹ mà còn là âm vang của một tấm lòng luôn tha thiết với sự sống, với tình yêu.

Xuân Quỳnh viết bài thơ này vào những năm 1967, khi cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam ở vào giai đoạn ác liệt, khi thanh niên trai gái ào ào ra trận “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, khi sân ga, bến nước, gốc đa, sân trường diễn ra những cuộc chia ly màu đỏ. Cho nên có đặt bài thơ vào trong hoàn cảnh ấy ta mới càng thấy rõ nỗi khát khao của người con gái trong tình yêu.

Tóm lại, bài thơ Sóng là bài thơ giàu giá trị nội dung và nghệ thuật. Thành công của bài thơ là nhờ vào thủ pháp nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, so sánh, đối lập nhất là thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu. Nhịp điệu của sóng, nhịp điệu của tâm hồn. Tất cả đã làm hiện lên vẻ đẹp rất Xuân Quỳnh giàu trắc ẩn suy tư và khát vọng trong tình yêu. Đọc xong bài thơ “Sóng” ta càng ngưỡng mộ hơn những con người phụ nữ Việt Nam, những con người luôn thuỷ chung, luôn sống hết mình vì một tình yêu. Xuân Quỳnh xứng đáng là một nhà thơ nữ của tình yêu lứa đôi, chị đã làm phong phú hơn cho nền thơ ca nước nhà.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 20

Nếu như Xuân Diệu đã từng thổn thức vì tình yêu, dâng hiến trọn đời cho tình yêu, chạy vội với thời gian để được yêu thì Xuân Quỳnh cũng thế, cũng từng thấp thỏm, lo âu, đau khổ vì yêu. Nhưng dù sao đi nữa, là phận nữ nhi nên người rất ít tỏ ra táo bạo, quá mạnh dạn như Xuân Diệu. Đọc thơ Xuân Quỳnh, ta thường bắt gặp hình ảnh con sóng, chiếc thuyền nói hộ tình yêu… Cũng vì lẽ ấy, suy cho cùng đây chỉ là những chất liệu dung dị, bình thường nhất trong cuộc sống song lại chứa đựng biết bao là ẩn ý, biết bao là ẩn tình mà Xuân Quỳnh muốn bày tỏ. Chúng ta đã đến với Sóng của Xuân Quỳnh để thưởng thức từng vị thương, vị nhớ của một người phụ nữ đang yêu. Người ta thường ví rằng tình yêu là một bông hoa kì diệu! Vâng! Quả đúng như thế, tình yêu chưa bao giờ đi theo một hướng xác định. Cũng có lúc, người ta nhìn nhận tình yêu là cây đàn muôn điệu gảy lên muôn bản nhạc tình, có khi trầm bổng thiết tha, có khi nghẹn ngào đau đớn, cũng có khi e ấp, nũng nịu, dễ thương. Thì đây, trong bài thơ này, tình cảm của nhân vật “Em” cũng biến thiên như thế!

“Sóng” là thơ ngũ ngôn, một thể thơ rất phù hợp để kể về một huyền thoại tình yêu đầy ăm ắp những tâm trạng khắc khoải, những cung bậc tình cảm và vì thế bài thơ dễ dàng được phổ nhạc. Sóng! – là một hình tượng ẩn dụ, là phương tiện bộc lộ tình cảm của nhân vật “Em”:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sóng không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Bồi hồi trong ngực trẻ”.

Một câu chuyện cổ tích về tình yêu được nhà thơ Xuân Quỳnh kể lại. Câu chuyện bắt đầu từ một con sóng nhỏ chẳng biết xuất phát từ đâu, sóng hiện ra như một con người có nội tâm nhiều biến động. Hai trạng thái tâm hồn đối lập nhau, giằng xé nhau, buồn vui lẫn lộn. Sóng chẳng hiểu tại sao mình lại cứ “dữ dội” rồi “dịu êm”, “ồn ào” rồi “lặng lẽ”.

Phải chăng sóng đang yêu, yêu âm thầm, lặng lẽ? Vâng! Một tình cảm đang rạo rực trong trái tim người con gái, làm sao ai có thể “định nghĩa được tình yêu”. Một buổi chiều mộng? Một lần gặp gỡ? Một phút xao động trong tâm hồn? Người con gái hay chính nhân vật “Em” trong bài đang cố tìm câu giải đáp cho tình yêu, cho sự bâng khuâng, đối lập của lòng mình. Và rồi chỉ còn một lối thoát: con sóng phải tìm ra tận bể cũng như “Em” đi tìm nguồn gốc của tình yêu.

Tâm hồn con người là một cõi mênh mông vô tận. Làm sao ta có thể đi xuyên suốt hết cái cõi vô tận ấy. Và ngay chính trong lúc cõi lòng đang bùng lên ngọn lửa yêu thương thì cô gái trẻ lại càng trăn trở, bâng khuâng, khắc khoải, dằn vặt với chính lòng mình. Phải vượt khỏi cái giới hạn chật hẹp này, phải lao mình vào chân trời bao la, những miền vô tận để hiểu rõ lòng mình. Con sóng đã rời bờ ra đi, đi thật xa, cố tìm hiểu và soi mình với những con sóng khác để biết được sự huyền diệu của tình yêu, mà hiện tại đối với sóng vẫn còn là một bí mật. Tình yêu là gì ư? Một nhà thơ Pháp đã từng khẳng định: “tình yêu là điều mà con người không thể hiểu nổi”. Và thế rồi con sóng vẫn đi tìm mãi, tìm mãi:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”.

Tình yêu cũng như con sóng, vẫn vĩnh hằng với thời gian và tuổi trẻ. Xuân Diệu đã từng nói:

“Hãy để trẻ con nói cái ngon của kẹo
Hãy để tuổi trẻ nói hộ tình yêu”.

Tình yêu gắn liền với tuổi trẻ. Tuổi trẻ là trái tim dào dạt, đa cảm và rạo rực niềm yêu thương chất sống. Chính vì thế, mà cái khát vọng tình yêu cứ bồi hồi trong ngực trẻ, nó cứ thúc đẩy tuổi trẻ đi tìm chân lý yêu đương, cũng như con sóng “ngày xưa và ngày sau vẫn thế”. Tuy nhiên, câu thơ “bồi hồi trong ngực trẻ” là một câu thơ chưa chín. Thật ra ngực trẻ hay ngực già… đều nồng nàn và bồi hồi trước tình yêu. Song, sóng và em cứ tìm mãi mà chẳng hiểu mình, chẳng thể hiểu được tình yêu. Sóng chính là điển hình của sự nhận thức về cái “quy luật” không thể cắt nghĩa được tình yêu:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”.

Sóng bắt đầu từ gió – Vâng! Gió bắt đầu từ đâu? Tình yêu bắt đầu từ đâu? –”Em” cũng không biết nữa. Đọc những câu thơ này, ta chợt hình dung cái lắc đầu nhè nhẹ như một sự bất lực của cô gái. Trong khi người con gái cố đi tìm cội nguồn tình yêu thì tình yêu trở thành trò chơi ú tim, không tài nào nắm bắt được. Và thế là, muôn đời tình yêu vẫn là sự bí hiểm. Tình yêu của “Em” giờ đây trở thành nỗi nhớ da diết, giày vò. Nó choáng đầy cả không gian, nó chiếm cả tầng sâu và bề rộng, nó trải dài trong mọi thời gian. Phạm Đình An đã nhận xét: “Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không dừng lại ở mức độ yêu buổi đầu giản đơn hò hẹn, non nớt, ngọt ngào, mà là tình yêu hạnh phúc, tình yêu gắn bó với cuộc sống chung với nhiều đòi hỏi ở chiều sâu tình cảm, với nhiều chứng minh của thử thách, mang đậm dấu ấn trách nhiệm”. Chính vì thế mà tình yêu của người “Em”. Ở đây có thể nói không còn bồng bột mà khá chín chắn, có sự can thiệp của lý trí, có ý thức về mặt tình cảm. Ấy thế mà trong lòng người con gái vẫn trỗi dậy mãnh liệt một nỗi nhớ muôn hình, muôn sắc:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”.

Nỗi nhớ của “Em”, của tình yêu dữ dội được khởi đầu từ những cái cao cả lớn lao, không tủn ngủn và tầm thường chút nào! Nỗi nhớ ấy da diết, cuốn lấy tâm hồn người con gái! Với Xuân Quỳnh là thế: mọi con sóng đều có bờ, mục đích là vỗ vào bờ, nên khi sóng xa bờ thì phải nhớ bờ, ngày đêm không ngủ được. Cũng như sóng, nỗi nhớ về “Anh” vẫn dào lên mãnh liệt:

“Lòng em nhớ đến – Anh
Cả trong mơ còn thức”.

Tình yêu đến, tình yêu mang theo một nỗi nhớ vô bờ đến với “Em”, choáng ngợp tâm hồn “Em”. Tình yêu đã trở nên đậm đà đến thế, và nỗi nhớ lại càng da diết miên man. “Có không gian nào dài hơn chiều dài nỗi nhớ, có một khoảng mênh mông nào sâu thẳm hơn tình yêu…”. Vâng! Làm sao đo được nỗi nhớ, làm sao đo được tình yêu! “Em” vẫn nhớ đến “Anh”, chỉ nhớ về phương anh mà thôi:

“Dẫu xuôi về phương
Bắc Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”.

Tình yêu thật huyền diệu! Điều đáng nói là “Em” biết chủ động, biết gửi trao nỗi nhớ về hướng xác định: Phương anh! – Phương của tình yêu: “rợp trời thương ấy mấy màu xanh suốt, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh, mà em nghiêng hết ấy mấy về phương anh…”. Tình yêu của người phụ nữ thật mãnh liệt nhưng cũng thật trong sáng, dung dị, một tình yêu thủy chung và trọn vẹn. Song, để toàn vẹn mối tình ấy, con sóng phải vượt qua muôn ngàn cách trở:

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”.

Con sóng muốn tới bờ, phải vượt qua bao giông tố, bão bùng. Em muốn hướng về anh, phải vượt qua bao cạm bẫy cuộc đời. Suy cho cùng, tình yêu phải cần thử thách tôi luyện mới thấy rõ giá trị thực sự của nó. Tình yêu muốn tồn tại cũng phải có sự ra đi và trở lại, phải có sự dồi lên, lắng xuống để cuối cùng trở về với tình yêu hồn nhiên thuở đầu.

Chính tình yêu của anh đã giúp cho em vượt qua tất cả, đón nhận một tình yêu vĩnh cửu – tình yêu lớn lao và cao thượng, không mang màu sắc vị kỉ, riêng rẽ mà là hoà trong cái chung và ở trong cái chung mênh mông ấy, cái riêng sẽ tồn tại mãi mãi:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”.

Tình yêu sẽ trưởng thành đằm thắm hơn và sẽ vĩnh hằng trong cái đẹp của tạo hoá. Bài thơ kết thúc rồi mà nhịp điệu êm ái, nhẹ nhàng của tình yêu vẫn còn vương đọng đâu đây. Bài thơ thành công không chỉ trong việc miêu tả hình tượng “Sóng” mà còn bộc lộ một tình yêu thật sôi nổi, nỗi khao khát tình yêu của một nhà thơ nữ. Đây chính là nét mới mẻ trong thơ ca hiện đại Việt nam.

Trong rất nhiều loài hoa thì bông hoa Xuân Quỳnh tỏa ra một hương thơm riêng, một cách cảm nhận riêng về sóng – biển trong tình yêu. Tình yêu như con sóng mênh mang, vô tận, song cái đích cuối cùng cũng là một tình yêu thứ nhất, vĩnh hằng mãi mãi.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 21

Đã có bao nhiêu người đã yêu, bao nhiêu người đang yêu và bao nhiêu thơ tình yêu trên thế gian này! Vậy mà mỗi ngày lại mới. Tình yêu không có tuổi thơ tình lại càng không có tuổi bao giờ. Trên thế giới có biết bao nhà thơ nổi tiếng: Rimbô, Véclen rồi Puskin, Bairơn… và mỗi người một vẻ một sắc thái. Từ thuở thơ Đường thơ Tống, từ thuở Nguyễn Du rồi Thế Lữ, Xuân Diệu và đến chúng ta ngày nay…, tình yêu vẫn là cái gì khiến người ta đam mê, khao khát. Xuân Quỳnh – nhà thơ của nỗi niềm yêu thương với bài Sóng đã thể hiện được nhiều cung bậc tình yêu. Bìa thơ của Xuân Quỳnh cháy lên tình yêu nồng nàn của tuổi trẻ và khát vọng của con người đến với tình yêu. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh không còn dừng lại ở tình yêu buổi đầu giản đơn, hò hẹn non nớt, ngọt ngào mà là tình yêu hạnh phúc gắn với cuộc sống chung.

Trong những đoạn đầu của bài thơ, nhà thơ miêu tả sóng với những sắc thái, những cung bậc khác nhau để rồi từ đó nói tới quy luật của tình yêu. Tình yêu là sự dung hoà những sắc thái tình cảm tưởng chừng như đối lập. Tình yêu có qui luật tự nhiên của nó mà lí trí không giải thích được. Người ta tìm đến với tình yêu, soi mìn vào tình yêu để tự nhận ra chính bản thân mình:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Bốn câu thơ mở đầu tình yêu chẳng câu nào dính dáng đến tình yêu, nhưng đọc khổ thơ lên thì bao trùm tất cả lại là cảm xúc yêu đương. Dường như tình yêu ẩn dấu đằng sau câu chứ ấy. Có gì thật là xôn xao nhiệt thành mà thật là trầm lắng. “Dữ dội”, “ồn ào” để rồi “dịu êm”, “lặng lẽ”-tình yêu là ở đấy và tình yêu là như thế. Tưởng như đối lập tưởng như mâu thuẫn mà lại thống nhất trong tâm trạng yêu đương. Đâu chỉ là sóng là nước-hồn người đang yêu đó… và tình yêu thì mãi là cái gì người ta không hiểu nổi:

“Sóng không hiểu nỗi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Rõ ràng đó không phải là tình yêu buổi đầu giản đơn, hò hẹn non nớt, ngọt ngào nữa. Đấy là con đường tất yếu trong thiên nhiên, sóng phải tìm ra bể, nhưng đó cũng là quy luật tất yếu của tình cảm: con người đi tìm “cái nửa” lớn lao để hoàn thiện mình. Đến khổ thơ sau ý tứ rõ ràng hơn:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Khổ thơ này là sự khai triển tứ thơ trước. Bao nhiêu thế hệ đã qua, những cuộc hành trình đau khổ, vui sướng, những niềm xót xa cùng hạnh phúc ngập tràn – tất cả đều vì khát vọng tình yêu. Thuở Ađam-Eva, thuở con người mông muội và hiện đại…, tình yêu là điểm sáng vĩnh cửu cho con người hướng tới mà sống, chiến đấu lao động. Có gì trên cõi đời này thay thế được trái tim cũng như tình yêu có bao giờ không còn nữa!

Ta bắt gặp trong bài thơ một tình yêu khoẻ khoắn, hồn nhiên. Tình yêu của tuổi trẻ ngập tràn sức sống vô bờ bến. Không phải là tình yêu nông nổi non nớt của buổi đầu giản đơn hẹn hò, không phải là thứ tình yêu bi luỵ thê lương “yêu là chết ở trong lòng một ít” như trong thơ Xuân Diệu trước Cách Mạng, mà đây là một tình yêu dám sống dám yêu, tình yêu chan chứa ngọn lửa nhiệt thành. Chẳng phải vô cớ khi Xuân Quỳnh lấy hình tượng “sóng” để tượng trưng cho tình yêu của mình:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Đây là thơ tình của người đang yêu chứ không phải là thơ tình của người nhìn người khác yêu, bởi chỉ có người đang yêu mới diễn tả những xúc cảm tình yêu đúng như vậy. Nỗi nhớ nhung, rồi nơi tình yêu đến… có ai biết được yêu khi nào và có ai biết được sóng từ đâu đến! Xuân Quỳnh nói họ tâm trạng đang yêu của bao người:

“Ôi con sóng nhớ bờ,
Ngày đêm không ngủ được”

Hình ảnh sóng tượng trưng rất độc đáo mà vô cùng sâu lắng. Chỉ có con sóng mới đêm ngày trào dâng, trái tim yêu đêm ngày cũng vậy. Cái hồn hậu, cái đắm say, cái tình tha thiết nhất được biểu hiện bằng hình tượng thể này. Lấy sóng để nói nỗi nhớ, nói tình yêu thì không hẳn chỉ có Xuân Quỳnh, nhưng quả là đến Xuân Quỳnh thì hình tượng thơ này trở nên mới mẻ bao nhiêu. Con sóng ấy có tình yêu có niềm nhớ nhung nhưng lại mang thêm sự nhân hậu, dịu dàng của người phụ nữ và đấy là bản sắc riêng của thơ Xuân Quỳnh. Nỗi nhớ nhung của con sóng cũng là nỗi nhớ nhung của bao người khác nhớ người mình yêu. Tâm trạng nhớ nhung của Xuân Quỳnh cũng là tâm trạng của bao người đang yêu:

“Lòng em đến anh,
Cả trong mơ còn thức”

Cuộc sống của Xuân Quỳnh cũng giống cuộc sống của bao người khác, hạnh phúc của Xuân Quỳnh cũng là hạnh phúc của bao người khác.

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Đọc khổ thơ chốt làm ta nghĩ về những câu thơ khác của Xuân Quỳnh

“Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai chẳng có
Biết ngừng đập lúc cuộc đời không nữa
Nhưng biết yêu anh cả khi chết đi rồi”

(Tự Hát)

Có gì rất gần gũi giữa những câu thơ ấy vì cả hai khổ thơ tuy không cùng bài- nhưng là tự khẳng định tình yêu. Một tình yêu đẹp thì bao giờ cũng là một tình yêu biết vượt qua những khó khăn thử thách, biết đấu tranh để bảo vệ những ước mơ, nhưng khát vọng chân chính, biết tin tưởng vào tương lai của cuộc sống, tin tưởng vào hạnh phúc của mình và của mọi người. Và một tình yêu thuỷ chung son sắc thì bao giờ nỗi nhớ cũng có một điểm dừng- đó là người mình yêu.

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở

Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Xuân Quỳnh ý thức được những vất vả nhọc nhằn trong cuộc hành trình đến với hạnh phúc, nhưng là người có trái tim, Xuân Quỳnh lại có niềm tin mãnh liệt vào tình yêu. Đấy là sức mạnh tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh, cái sức mạnh mà chẳng phải tình yêu nào cũng có được sức mạnh của niềm tin. Tình yêu rồi không phải hết ước mơ, dẫu tận cùng còn đường kia là hạnh phúc, và Xuân Quỳnh đã đi hết con đường đó thì chị vẫn ước mơ. Niềm tin trong thơ chị lớn lao thì ước mơ cũng lớn lao bấy nhiêu:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Mơ ước tình yêu là vĩnh cửu, đến mơ ước cũng mang hình bóng của người tình nhân đắm say. Ở đây, Xuân Quỳnh có gì rất gần với “Biển” của Xuân Diệu. Chất đam mê mãnh liệt toát ra từ từng câu chữ khi Xuân Diệu viết:

“Đã hôn rồi hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt”

Nhưng Xuân Diệu thì còn có một ngày sẽ “thôi dào dạt” còn Xuân Quỳnh thì “ngàn năm còn vỗ”. Vân cái chất đam mê mãnh liệt ấy nhưng thêm vào đó là sự lắng đọng suy tư. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh có thêm chiều sâu của sự hoà nhập tuyệt đối. Như vậy, ai dám bảo tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh non nớt, giản đơn, ngọt ngào? Tình yêu trong thơ chỉ là nỗi khát khao, là sự kiếm tìm đến cái thánh thiện của mình. Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh chất chứa chiều sâu tâm hồn, là tình yêu hạnh phúc với cuộc sống chung. Tình yêu của Xuân Quỳnh cũng là tình yêu sâu lắng của bao người khác đã yêu, đang yêu và sắp yêu.

Đầy đủ sắc thái tâm trạng của người đang yêu: nỗi khát khao niềm đam mê bất tận nỗi nhớ nhung cùng sự sôi nổi và suy tư lắng đọng…rồi cả ước mơ, Xuân Quỳnh đã diễn tả thật tinh tế và tài hoa trong bài thơ “Sóng”. Sau này, ta sẽ còn bắt gặt một Xuân Quỳnh tha thiết, một Xuân Quỳnh nồng nàn, một Xuân Quỳnh nhân hậu trong nhiều bài thơ tình nữa, nhưng rõ ràng, ở bài “Sóng”, Xuân Quỳnh đã bộc lộ khá đầy đủ phong cách thơ của mình. Giữa những năm chiến tranh đầy máu lửa, thơ tình Xuân Quỳnh đã làm người ta tin vào sự sống, tin vào con người hơn nữa. Thơ tình Xuân Quỳnh mang lại khoảng bình yên cho tâm hồn người đọc, mang lại tình yêu cho đôi lứa đang yêu…

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 22

Xuân Quỳnh là nhà thơ của hạnh phúc đời thường. Thơ bà là tiếng lòng của một tâm hồn luôn luôn khao khát tình yêu, gắn bó hết mình với cuộc sống hàng ngày, trân trọng, nâng niu và chăm chút cho hạnh phúc đời thường. Trong các nhà thơ nữ Việt Nam, Xuân Quỳnh xứng đáng được gọi là nhà thơ của tình yêu. Bà viết nhiều, viết hay về tình yêu nhưng có lẽ Sóng là bài thơ đặc sắc hơn cả. Bởi nó nói lên được một tâm hồn khao khát yêu đương, một tình yêu vừa hồn nhiên chân thật, vừa mãnh liệt, sôi nổi của một trái tim phụ nữ.

Tình yêu là đề tài muôn thuở của thi ca. Nhiều nhà thơ nổi tiếng đã viết về tình yêu với tất cả sự nồng nhiệt của một trái tim tuổi trẻ. Ta bắt gặp một Xuân Diệu nồng nàn, đắm say và khát khao dâng hiến cho tình yêu, một Nguyễn Bính mơ màng tìm về tình yêu đồng nội, một Anh Thơ tha thiết nhưng thẹn thùng cái duyên con gái… nhưng chỉ đến Xuân Quỳnh, cái khát vọng rất đỗi đời thường của con người đó mới được bộc bạch , mà bộc bạch một cách chân thành như chính cuộc đời nhà thơ vậy: một thứ tình yêu vừa phong phú, phức tạp, vừa thiết tha sôi nổi của một trái tim phụ nữ đang rạo rực, đang khao khát yêu đương.

Sóng trong tác phẩm cùng tên của nhà thơ mang hình ảnh ẩn dụ. Nó là sự hóa thân của cái tôi trữ tình đầy mơ mộng của thi nhân. Sóng và em tuy hai mà một, có lúc phân đôi để soi chiếu vào nhau làm nổi bật sự tương đồng, có lúc lại hòa nhập để tạo nên âm vang cộng hưởng. Và có thể nói qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã bày tỏ một tình yêu dạt dào, mênh mông và một khát vọng vĩnh hằng về tình yêu đôi lứa.

Mở đầu bài thơ là trạng thái tâm lý đặc biệt của một tâm hồn đang khao khát yêu đương, đang tìm đến một tình yêu rộng lớn hơn. Xuân Quỳnh diễn tả thật cụ thể cái trạng thái khác thường, vừa phong phú vừa phức tạp trong một trái tim cồn cào khao khát tình yêu. Tính khí của người con gái đang yêu, cũng như sóng vậy thôi, vốn mang trong nó nhiều trạng thái đối cực: “Dữ dội và dịu êm, Ồn ào và lặng lẽ”… Và cũng như sóng, trái tim người con gái đang yêu không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp, luôn vươn tới cái lớn lao để có thể đồng cảm, đồng điệu với mình “Sông không hiểu nổi mình, Sóng tìm ra tận bể”. Có thể thấy, ngay trong khổ thơ đầu tiên này một nét mới mẻ trong quan niệm về tình yêu. Người con gái khao khát yêu đương nhưng không còn nhẫn nhục, cam chịu nữa. Nếu “Sông không hiểu nổi mình” thì sóng sóng dứt khoát từ bỏ nơi chật hẹp đó “Tìm ra tận bể”, đến với cái cao rộng, bao dung. Thật là minh bạch và cũng thật là quyết liệt !

Nỗi khát vọng tình yêu xôn xao, rạo rực trong trái tim con người, trong quan niệm của Xuân Quỳnh, là khát vọng muôn đời của nhân loại mà mãnh liệt nhất là của tuổi trẻ. Nó cũng như sóng, mãi mãi trường tồn , vĩnh hằng với thời gian. Từ ngàn xưa, con người đã đến với tình yêu và mãi mãi cứ đến với tình yêu. Với con người, tình yêu bao giờ cũng là một khát vọng bồi hồi:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Khi tình yêu đến, như một tâm lý tự nhiên và thường tình, người ta luôn có nhu cầu tự tìm hiểu và phân tích. Nhưng tình yêu là một hiện tượng tâm lý khác thường, đầy bí ẩn, không thể giải quyết được bằng lý lẽ thông thường, làm sao có thể giải đáp được câu hỏi về khởi nguồn của tình yêu, về thời điểm bắt đầu của một tình yêu. Cái điều mà trước đó đã từng là Xuân Diêu băn khoăn “Làm sao cặt được nghĩa tình yêu? ” thì nay một lần nữa Xuân Quỳnh bộc bạch một cách hồn nhiên, thật dễ thương. Tình yêu cũng như sóng biển, như gió trời vậy thôi, làm sao có thể hiểu hết được. Nó cũng tự nhiên, hồn nhiên như thiên nhiên, và cũng khó hiểu, nhiều bất ngờ như tự nhiên vậy :

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Tình yêu thường cũng gắn liền với nỗi nhớ khi xa cách. Nỗi nhớ của một trái tim đang yêu được Xuân Quỳnh diễn tả thật mãnh liệt. Một nỗi nhớ thường trực cả khi thức, cả khi ngủ, bao trùm lên cả không gian. Một nỗi nhớ cồn cào, da diết, không thể nào yên, không thể nào nguôi. Nó cuồn cuộn, dào dạt như những đợt sóng biển triền miên, vô hồi, vô hạn. Nhịp thơ trong suốt bài thơ này là nhịp sóng, nhưng rõ nhất, dào dạt, hăm hở, náo nức nhất , mãnh liệt nhất là ở đoạn thơ này :

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Và, như trên đã nói, vẫn là hình tượng song hành của sóng và em bổ sung đắp đổi cho nhau nhằm diễn tả sâu sắc hơn, ám ảnh hơn tình yêu và nỗi nhớ cùng với lòng thủy chung vô hạn của một trái tim đang rạo rực yêu thương. Nỗi nhớ được diễn tả qua hình tượng con sóng nhớ bờ ” Ngày đêm không ngủ được” vẫn chưa đủ, chưa thỏa, lại được thể hiện một lần nữa qua nỗi nhớ của nhà thơ : ” Lòng em nhớ đến anh, Cả trong mơ còn thức”. Nỗi nhớ tràn đầy lòng yêu của thi sĩ. Nỗi nhớ thường trực trong mọi không gian và thời gian, không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn len lỏi trong ý thức, xâm nhập vào cả trong giấc mơ. Những đòi hỏi, khao khát yêu đương của người con gái được bộc lộ thật mãnh liệt nhưng cũng thật giản dị: sóng chỉ khao khát tới bờ cũng như em khao khát có anh! Tình yêu của người con gái ở đây vừa thiết tha, mãnh liệt, vừa trong sáng, giản dị, vừa thủy chung duy nhất. Qua hình tượng sóng và em. Xuân Quỳnh đã nói lên thật chân thành, táo bạo , không hề giấu giếm cái khát vọng tình yêu sôi nổi, mãnh liệt của mình, một phụ nữ, một điều hiếm thấy trong văn học Việt Nam.

Xuân Quỳnh viết bài thơ Sóng năm 1967, khi mà nhà thơ đã từng nếm trải sự đổ vỡ trong tình yêu. Song, người phụ nữ hồn nhiên tha thiết yêu đời này vẫn còn ấp ủ biết bao hi vọng, vẫn phơi phới một niềm tin vào hạnh phúc trong trương lai. Vừa tự động viên, an ủi mình, tác giả vừa tin vào cái đích cuối cùng của một tình yêu lớn như con sóng nhất định sẽ “tới bờ”, “dù muôn vời cách trở”. Tương lai hạnh phúc như đang còn ở phía trước. Và vì thế, ý thức về thời gian chưa làm nhà thơ lo âu mà chỉ làm tăng thêm niềm tin tưởng:

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Xuân Quỳnh vừa thổ lộ trực tiếp, vừa mượn hình tượng sóng để nói và suy nghĩ về tình yêu. Những ý nghĩ này có vẻ tự do, tản mạn, nhưng từ trong chiều sâu của thi tứ vẫn còn sự vận động nhất quán. Đó là cuộc hành trình khởi đầu là sự từ bỏ cái chật chội, nhỏ hẹp để tìm đến một tình yêu bao la, rộng lớn, cuối cùng là khát vọng được sống hết mình trong tình yêu, muốn hóa thân vĩnh viễn thành tình yêu muôn thuở:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Người con gái mong muốn hòa mình vào bể đời rộng lớn, bứt mình ra khỏi những lo toan tính toán , để ngập chìm trong bể lớn tình yêu. Phải có một tình yêu như thế nào thì mới có được một mong muốn cao cả đến chừng ấy. Khát vọng tình yêu cũng là khát vọng sống mãnh liệt đủ đầy. Cuộc đời còn tình yêu thì cuộc đời còn tươi đẹp và đáng sống và sống trong tình yêu là một điều hạnh phúc. Xuân Quỳnh mong ước được sống mãi trong tình yêu, bất tử với tình yêu.

Sóng là một bài thơ tình yêu rất tiêu biểu cho tư tưởng và phong cách thơ Xuân Quỳnh ở giai đoạn đầu. Một bài thơ vừa xinh xắn, duyên dáng, vừa mãnh liệt, sôi nổi, vừa hồn nhiên, trong sáng, vừa ý nhị sâu xa. Sau này khi đã nếm trải nhiều cay đắng trong tình yêu, giọng thơ Xuân Quỳnh không còn phơi phới bốc men say nữa, nhưng cái khát vọng tình yêu vẫn tồn tại mãi mãi trong trái tim tràn ngập yêu thương của nhà thơ.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 23

Trong nền văn học Việt Nam, thật khó có nữ thi sĩ nào có một tâm hồn nữ tính, dịu dàng và đằm thắm như nhà thơ Xuân Quỳnh. Bà viết những bài thơ như là những lời tự bạch, tự tình của chính mình chứ không phải là một công việc sáng tác. Tiếng thơ Xuân Quỳnh luôn mãnh liệt, tràn đầy cảm xúc với những tâm tư, tình cảm sâu sắc của một người phụ nữ, nhất là bài thơ Sóng. Bài thơ là những tâm trạng của người con gái khi yêu, từ đó khái quát lên quy luật của tình yêu trong cuộc đời. Đọc bài thơ, ta thấy thêm yêu những vần thơ ngọt ngào và đi vào lòng người của nữ thi sĩ.

Bài thơ Sóng được sáng tác năm 1967, trong chuyến đi công tác của Xuân Quỳnh ở vùng biển Diêm Điền. Sau này, tác phẩm được in trong tập “Hoa dọc chiến hào” năm 1968. Cả bài thơ khiến cho người đọc hiểu được những tâm tư, tình cảm của người con gái trong tình yêu, cùng với nỗi khát vọng to lớn của họ đối với tình yêu của cuộc đời.

Mở đầu bài thơ là hình ảnh sóng mộc mạc và giản dị:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Nhà thơ đã rất khéo léo khi sử dụng hai trạng thái đối lập của sóng trong hai câu thơ liên tiếp: “Dữ dội – dịu êm”, “ồn ào – lặng lẽ”. Những trạng thái khác nhau của sóng cũng giống như những cung bậc cảm xúc của người con gái khi yêu. Có khi họ mãnh liệt, cháy bỏng, có khi lại trầm lắng, suy tư. Người con gái sống trong những trạng thái cảm xúc khác nhau của tình yêu, khiến cho họ cũng chẳng thể hiểu được lòng mình nữa: “Sông không hiểu nổi mình”. Hình tượng “sông” và “bể gợi nhiều liên tưởng sâu xa. Sông là cái nhỏ bé, chật hẹp. Còn bể là biển lớn, bao la và mênh mông. Từ hai hình tượng này, Xuân Quỳnh muốn khái quát lên quy luật của tình yêu, đó là khao khát mãnh liệt, cháy bỏng của con người muốn thoát ra khỏi cuộc sống tầm thường để vươn đến với tình yêu, vươn đến với hạnh phúc.

Từ quy luật của tình yêu, Xuân Quỳnh đi đến khẳng định nó là bất diệt, mãi mãi:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Nếu như con sóng ngoài biển khơi vẫn ngày đêm vỗ vào bờ thì khao khát tình yêu trong em cũng trường tồn, bất diệt như sự tồn tại của sóng trong tự nhiên. Những con sóng của ngày hôm qua với hôm nay vẫn như thế, vẫn không hề đổi thay trước những xoay chuyển của cuộc đời. Khát vọng tuổi trẻ trong em có lẽ không bao giờ cạn, chỉ đến khi trái tim này thôi ngừng đập thì có lẽ nó mới ngừng dâng lên. Nhà thơ thể hiện nỗi lòng của mình thật tự nhiên mà cũng rất sâu sắc, khiến cho người đọc cảm nhận được khao khát mạnh mẽ của người phụ nữ trong tình yêu.

Trước sự bất diệt, trường tồn của tình yêu, Xuân Quỳnh có những suy nghĩ, những trăn trở về tình yêu của mình:

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”

Cho đến khổ thơ thứ ba, người đọc có thể thấy được hình tượng “Sóng” và hình tượng “em” luôn song hành cùng nhau, bởi những trạng thái của sóng cũng giống như những cảm xúc mà em trải qua trong tình yêu. Đúng như vậy, khi con người đã đã đắm say vào trong tình yêu hay đắm say bất cứ một thứ gì thì họ luôn muốn tìm hiểu cội nguồn của những thứ tình cảm đẹp đẽ ấy. Ta có thể hiểu được tâm trạng của Xuân Quỳnh bởi nhà thơ Xuân Diệu cũng đã từng đặt câu hỏi cho cội nguồn của tình yêu:

“Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu”

Khi đặt câu hỏi cho tình yêu, nhà thơ Xuân Diệu cũng không thể lí giải được cội nguồn của nó. Nhà thơ như muốn “Hỏi thế gian tình là gì?”, nhưng thế gian chỉ để lại cho ông một dấu chấm hỏi lơ lửng. Rằng tình yêu làm sao có thể lí giải được, làm sao có thể cắt nghĩa được. Ta không thể nắm bắt được tình yêu, cũng như không thể nhìn thấy nó mà chỉ có thể cảm nhận được bằng cả tâm hồn. Cũng như Xuân Diệu, nữ thi sĩ Xuân Quỳnh chẳng thể nào tìm được lí do cho tình yêu của cuộc đời:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Ban đầu, nhà thơ tìm hiểu được rằng sóng bắt đầu từ gió, nhưng gió bắt đầu từ đâu thì lại không thể trả lời. Cũng giống như tình yêu mà em dành cho anh, nó cứ thế mà đến, một cách tự nhiên, không ai có thể biết trước được. Lời thơ tình tứ, chân thật chứa đựng biết bao tâm tình của người con gái khiến cho ta thấy một tâm hồn đầy nữ tính của tác giả. Và khi đã yêu rồi, thì người con gái lúc nào cũng mang trong mình nỗi nhớ người yêu thường trực:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Những con sóng ngoài biển khơi dữ dội kia, dù là ở dưới lòng sâu, dù là trên mặt nước thì nó vẫn cứ dạt vào bờ. Hình tượng sóng hướng về bờ biểu tượng cho em hướng về anh, hướng về tình yêu mãnh liệt và đẹp đẽ của chúng mình. Từ cảm thán “ôi” cho thấy cảm xúc tràn trề, những con sóng lòng là nỗi nhớ người yêu đang dâng lên từng đợt trong tâm hồn người nữ thi sĩ mộng mơ. Hai câu thơ cuối của khổ thơ gợi liên tưởng thật đẹp. Trạng thái “trong mơ còn thức” diễn tả một nỗi nhớ thường trực, chưa bao giờ nguôi ngoai của người con gái. Rằng một khi đã yêu thì họ sẽ dành cả tâm hồn mình cho người mình yêu, không lúc nào là không nhớ đến họ.

Hai khổ thơ tiếp theo cho thấy sự chung thủy của người con gái đối với tình yêu của mình:

“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương

Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Xuân Quỳnh khẳng định rằng dù ở nơi phương nào thì em cũng vẫn một lòng một dạ, hướng về một phương duy nhất, đó là phương anh. Tình cảm thủy chung, son sắt với người mình yêu của người con gái khiến cho ta không khỏi xúc động. Hình ảnh những con sóng ở ngoài đại dương, dù có gặp muôn vàn trắc trở nhưng vẫn tới được bến bờ cho thấy cái kết thật đẹp của một tình yêu. Dù có khó khăn như thế nào thì chỉ cần hướng về nhau, đôi ta sẽ có thể vượt qua được hết. Em cũng như vậy, trước bao sóng gió của cuộc đời, em không vấp ngã được đâu, vì em còn phải tìm đến anh, đến bến bờ hạnh phúc của đôi ta.

Trước cuộc đời bao la, rộng lớn, Xuân Quỳnh muốn được tan ra, được hòa bình vào với tình yêu của cuộc đời:

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Hai khổ thơ cuối là sự trăn trở của nhà thơ trước cái hữu hạn của cuộc đời. Xuân Quỳnh lo lắng rằng cuộc đời này trôi qua nhanh quá, làm sao trường tồn, vĩnh cửu được như tình yêu, cho nên nhà thơ muốn được tan ra thành trăm con sóng nhỏ, để hòa mình vào với biển lớn. Trạng thái “tan ra” cho thấy khao khát cháy bỏng, mãnh liệt của Xuân Quỳnh. Ta thấy được những tâm tư, tình cảm chân thật nhất của nữ thi sĩ, rằng Xuân Quỳnh muốn đem tình yêu của mình vào tình yêu lớn của đất nước, để có thể cống hiến những điều đẹp đẽ nhất, thiêng liêng nhất.

Kết thúc bài thơ Sóng, ta có thể hiểu được những tâm trạng của người con gái khi yêu cùng với khao khát mãnh liệt của nữ thi sĩ trong tình yêu. Xuân Quỳnh qua bài thơ Sóng như mở ra cho ta một khía cạnh mới khi tiếp cận tình yêu thông qua một hình ảnh thiên nhiên thật giản dị “sóng”. Hình tượng này có lẽ sẽ mãi là một hình tượng đẹp trong nền văn học Việt Nam khi nói lên đầy đủ các tầng ý nghĩa trong tình yêu của cuộc đời.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 24

Tình yêu là một đề tài quen thuộc của thi ca nhân loại. Mỗi thi nhân khi cầm bút, có lẽ không thể không viết những vần thơ tình đằm thắm của riêng chính con tim mình. Ta đã từng biết đến những vần thơ tình của Puskin, Xuân Diệu thì không thể không đắm mình trước giọng thơ đầy nữ tính của Xuân Quỳnh với bài thơ “Sóng” một thi phẩm tình yêu rất đặc sắc của thơ ca Việt Nam.

Trong khổ một, hình tượng “Sóng” được diễn tả bởi một loạt những từ ngữ tương phản, đối lập:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”

Đó là trạng thái thực của “sóng”- một hiện tượng tự nhiên phong phú, phức tạp, chứa đầy bí ẩn: khi biển lặng thì sóng êm đềm, dịu nhẹ; khi biển động thì sóng cuồn cuộn gầm gào. Nhưng quan hệ từ “và” được lặp lại giữa hai vế của hai câu thơ cho ta thấy những trạng thái đối ngược đó luôn tồn tại song hành, thống nhất, hòa hợp của hình tượng sóng.

Hai câu tiếp diễn tả tâm trạng của sóng luôn muốn từ sông tìm ra biển lớn:

“Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận biển”

Dường như sóng tự cảm nhận được những trạng thái phức tạp, những biến động khác thường của mình nên luôn khao khát, chủ động từ bỏ không gian nhỏ hẹp, chật chội của dòng sông để tìm ra biển cả bao la. Và có lẽ chỉ khi nào được hòa mình trong biển lớn, những con sóng mới hiểu rõ mình hơn.

Những trạng thái đó của sóng cũng chính là ẩn dụ về những trạng thái tâm lí phong phú, phức tạp, đầy biến động của nhân vật trữ tình em. Người con gái khi yêu khi thì sôi nổi, nồng nàn, lúc suy tư trầm lắng. Và cũng giống như sóng, trái tim người con gái khi yêu không chấp nhận sự tầm thường, nhỏ hẹp trong khoảng trời của cái tôi cá thể, luôn khao khát tìm đến một miền tình cảm lớn lao hơn, bao dung hơn đó chính là tình yêu. Đó cũng là một thái độ tích cực, thể hiện sự chủ động mạnh mẽ, dứt khoát trong cuộc hành trình dài rộng đi tìm tình yêu và hạnh phúc lứa đôi.

Từ những trạng thái cụ thể của sóng và em trong khổ thơ đầu, đến khổ thơ thứ hai, Xuân Quỳnh đã đi tới một nhận xét mang tính khái quát, vừa giàu suy tư, vừa chan chứa cảm xúc về quy luật muôn đời, trước hết là của thiên nhiên:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế”

Ngày xưa là quá khứ, ngày sau là tương lai. Hai từ vẫn thế khẳng định sự lặp lại, sự vĩnh hằng của những con sóng của tự nhiên muôn đời từ sông tìm ra biển lớn.

Và đó cũng chính là quy luật muôn thuở của con người, của trái tim tuổi trẻ.

“Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Tình yêu vốn là tình cảm thiêng liêng, cao đẹp nhất, là khao khát muôn đời của nhân loại “Có ai sống được mà không yêu/ Không nhớ không thương một kẻ nào”. Nhưng trong trái tim tuổi trẻ, tình yêu bao giờ cũng nồng nàn, thiết tha, cháy bỏng.

Suy ngẫm về quy luật muôn thuở của thiên nhiên, của trái tim tuổi trẻ đó cũng chính là cách để Xuân Quỳnh giãi bày những khao khát mãnh liệt của trái tim mình- một trái tim luôn cồn cào, da diết yêu thương. Điều đáng nói, đáng trân trọng hơn cả là niềm khao khát ấy đã được chị bộc bạch một cách chân thành, thẳng thắn, không e dè, giấu diếm.

Hai khổ thơ tiếp là những khao khát trong sóng và em với nhu cầu lí giải tình yêu.

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Sau khi tình yêu đến người ta thường có nhu cầu tìm tòi, lý giải và khám phá. Đó là một tâm lý tự nhiên và tất yếu. Bởi trái tim của con người với tình yêu bí ẩn và không dễ dàng nắm bắt. Sự khám phá đó không chỉ là một nhu cầu của tâm lý mà còn là hành trình tìm đến sự hòa hợp của hai tâm hồn. Đó là biểu hiện của một tình yêu đích thực và chân chính.

Ở khổ thơ này, nhân vật trữ tình em có điều kiện lên tiếng trực tiếp. Người con gái đang đối diện với đại dương bao la vô tận, trước biển lớn tình yêu. Điệp ngữ em nghĩ được lặp lại hai lần, gợi lên nhiều suy tư, trăn trở của em về sóng, về tình yêu đôi lứa.

Người con gái cất lên băn khoăn, những khao khát kiếm tìm của người con gái về cội nguồn của sóng cũng chính là cội nguồn của tình yêu lứa đôi. Nếu như:

“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?”

Câu câu hỏi đó vẫn còn để ngỏ. Tình yêu cũng vậy. Nó được bắt đầu từ khi nào, từ nơi đâu. Những câu hỏi đã từng làm tan chảy bao trái tim thi sĩ. Đố ai định nghĩa được tình yêu. Nhưng dường như vẫn chưa có câu trả lời nào thỏa đáng. Xuân Quỳnh cũng vậy. Khi chị đã thú nhận sự bất lực của lòng mình một cách chân thành, đầy ý nhị, duyên dáng và đáng yêu:

“Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Câu hỏi tình yêu trong trái tim em cũng giống như sóng biển luôn diệu kỳ và bí ẩn. Trái tim tình yêu cũng có những quy luật riêng của nó, nhiều khi không thể điều khiển tại bằng những lí trí thông thường. Nhưng chính điều đó càng chứng tỏ tình yêu trong tâm hồn người con gái rất đẹp và chân thành.

Sóng và em gắn với nỗi nhớ tình yêu thủy chung. Tình yêu được gắn liền với nỗi nhớ. Yêu thương sâu sắc bao nhiêu thì nỗi nhớ càng da diết mãnh liệt bấy nhiêu. Nhất là những người xa nhau thì nỗi nhớ càng nhân lên gấp bội phần. Và đến cả những vần thơ tài hoa trí tuệ của Chế Lan Viên trong văn học hiện đại:

“Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét”

Xuân Quỳnh cũng có cách giải bài nỗi nhớ tình yêu của riêng mình mà trước hết là qua hiện tượng sóng:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước”

Trạng thái của sóng được gợi lên qua bao nhiêu tầng bậc không gian. Con sóng dưới lòng sâu là con sóng âm thầm mãnh liệt. Con sóng trên mặt nước thì luôn sôi nổi ồn ào. Vì thế mà đại dương bao la vô tận không bao giờ bình lặng. Những con sóng luôn cồn cào, trăn trở trong lòng biển cả. Xuân Quỳnh đã phát hiện ra một lí do giản dị đến bất ngờ:

“Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”

Chính vì nhớ bờ mà mà con sóng đã cồn cào trong mọi thời gian và không gian. Soi chiếu với nhân vật trữ tình em, Xuân Quỳnh đã bộc lộ nỗi nhớ với anh chân thành cảm động

“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Cũng cồn cào da diết là nỗi nhớ bờ của sóng nhưng nỗi nhớ anh của em còn mãnh liệt, cháy bỏng hơn nhiều. Bởi sóng chỉ nhớ mà trong cõi thực còn em nhớ anh trong cả cõi mộng. Chứng tỏ hình ảnh của anh luôn khắc sâu trong tâm trí. Nỗi nhớ anh luôn trong cõi lòng cho nên nỗi nhớ ấy không chỉ diễn ra trong khi tỉnh mà còn theo vào trong cả giấc chiêm bao. Và phải chăng chỉ có con tim yêu hết mình, nồng nàn tha thiết thì nỗi nhớ mới ngự trị cả không gian thời gian, cả ý thức lẫn tiềm thức, cả cõi thực và cõi mơ.

Không chỉ giãi bày nỗi nhớ, nhân vật trữ tình em còn khẳng định tình yêu thủy chung, son sắt:

“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam”

Các cụm từ phương bắc, phương nam cùng với cách kết hợp từ chỉ hướng xuôi, ngược trái với quy luật diễn tả thông thường là xuôi nam ngược bắc đã gợi ra một không gian rộng lớn chứa đầy khó khăn cách trở. Đó còn là ẩn dụ về cuộc đời nhiều phương, nhiều ngã rẽ với những dự cảm về bao điều bất trắc có thể xảy ra. Nhưng với quan hệ từ dẫu được lập lại ở đầu hai câu thơ đã nhấn mạnh về ý nghĩa đối lập. khó khăn trở ngại của cuộc đời dường như trở nên vô nghĩa bởi:

“Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”

Đó là lời tự bạch chân thành trong tâm hồn người con gái: dù cuộc đời có nhiều phương, nhiều ngã, trở ngại khó khăn nhưng lòng em dù ở bất cứ nơi nào cũng chỉ hướng về một phương duy nhất đó là phương anh. Với lời thơ giản dị, ngôn ngữ mộc mạc, âm điệu thơ mạnh, dứt khoát, Xuân Quỳnh đã khẳng định sự thủy chung vượt lên mọi thử thách khó khăn, dẫu cho bất biến của con người trước vạn biến của đời người.

Khổ thơ 7 soi chiếu với người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh và càng thấy được sự tương đồng giữa sóng và em.

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Muôn vàn con sóng ngoài đại dương mênh mông luôn vượt qua mọi cách trở của không gian biển cả để tìm đến được với bờ đó là hiện thực và cũng trở thành huyền thoại trong truyền thuyết về tình yêu. Cũng chính là địa phương của niềm tin. Nhân vật trữ tình em càng thêm vững tin vào tình yêu thủy chung của mình, luôn vượt qua mọi trở ngại để đến được bến bờ hạnh phúc.

Hai khổ thơ kết à sóng và em với ước nguyện về tình yêu vĩnh hằng bất tử:

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa

Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Khao khát mãnh liệt trong tình yêu và hạnh phúc nhưng khi trở về với thực tại, người phụ nữ không thoát khỏi trăn trở, lo âu:

“Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn đi qua”

Xuân Quỳnh viết bài thơ này thì chị mới vừa tròn hai mươi lăm tuổi. Hạnh phúc và tương lai đang đón chờ ở phía trước. Nhưng là một tâm hồn yêu đời, khao khát tình yêu, chị rất nhạy cảm với thời gian. Cuộc đời con người dài thật nhưng đặt trong dòng chảy vô tận của thời gian thì quả là ngắn ngủi. Và trước không gian vũ trụ bao la vô cùng thì kiếp người trở nên nhỏ bé:

“Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa”

Nhiều suy tư với sự đổ vỡ của tình yêu đã khiến Xuân Quỳnh luôn lo âu về sự hữu hạn của đời người trước sự vô hạn của thời gian và không gian. Cuộc sống con người không thể tồn tại mãi mãi. Cả anh và em lúc nào đó rồi cũng phải ra đi. Tình yêu hạnh phúc vì thế mà trở nên mong manh khó bền chặt. Vậy làm thế nào để tình yêu vượt qua mọi trở ngại, khó khăn thời gian không gian và hữu hạn của đời người khi người con gái ấy nguyện chân thành tha thiết:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ

Hai chữ tan ra không có nghĩa là sự mất đi mà chính là sự hóa thân để tồn tại. Người con gái ấy muốn hóa tâm hồn mình vào tình yêu mãnh liệt nồng nàn. Nếu như sóng của ông hoàng thơ tình Xuân Diệu là sự hưởng thụ thì trăm con sóng nhỏ của Xuân Quỳnh là khát khao được dâng hiến, sống hết mình, yêu trọn vẹn trong tình yêu. Hơn nữa, người con gái ấy còn khao khát hòa nhập tình yêu riêng mình với tình yêu lớn của cuộc đời:

Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”

Chỉ có như vậy tình yêu và hạnh phúc của chị sẽ tồn tại vĩnh hằng bất tử.

Với kết cấu hình tượng độc đáo, đặc biệt là hình tượng sóng trên cơ sở khám phá tương đồng giữa sóng và em. Giọng điệu sôi nổi, nồng nàn, ngôn ngữ, hình ảnh giản dị, tinh tế, giàu sắc thái biểu cảm. Bài thơ là lời tự bạch tâm hồn của người phụ nữ trong tình yêu, thể hiện niềm khao khát tình yêu mãnh liệt: một tình yêu thủy chung và luôn hướng tới bến bờ hạnh phúc, một tình yêu vĩnh hằng, bất tử vượt lên trên mọi khó khăn, trở ngại của cuộc đời hữu hạn, của đời người. Cái đáng quý nhất là tình yêu trong thơ của Xuân Quỳnh luôn hướng tới hòa nhập với tình yêu trong cuộc đời và tình yêu lớn của nhân loại.

Khát khao tình yêu luôn là niềm trăn trở trong tim mỗi người. Tình yêu mà người nữ nghệ sĩ ấy gửi tới chúng ta qua bản hòa ca Sóng thật chân thành, giản dị. Mấy ai trong tình yêu có thể đắm say, trọn vẹn và dâng hiến hết mình. Sẽ không ngoa khi nói những vần thơ Xuân Quỳnh ý nghĩa và tha thiết. Mỗi người độc giả hôm nay, bạn và tôi. Tất cả chúng ta đều chiêm nghiệm được cho mình một dòng chảy yêu ngọt ngào trong lời ca Sóng.

Phân tích Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 25

Xuân Quỳnh được mệnh danh là nữ hoàng thơ tình yêu Việt Nam. Thơ của chị thường bộc lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành, tha thiết và đằm thắm. Một trong những bài thơ hay nhất của Xuân Quỳnh là Sóng.

Sóng được sáng tác năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình). Đây là bài thơ rất tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh. Mở đầu bài thơ, Xuân Quỳnh đã qua hình ảnh của sóng để diễn tả đầy đủ những cung bậc trong tình yêu với những điểm đối lập:

“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ”

Cũng giống như con sóng ngoài đại dương, người con gái trong tình yêu cũng có những cung bậc cảm xúc thật đa dạng. Khi thì dữ dội, ồn ào đấy mà cũng có lúc lại thật êm đềm, lặng lẽ. Tình yêu dường như luôn có quy luật mà lý trí chẳng thể giải thích được. Để rồi, người con gái khi yêu đã có suy nghĩ:

“Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”

Cái mở mẻ của Xuân Quỳnh ở đây chính là sự chủ động của người con gái trong tình yêu. Nếu như “sông” không thể hiểu nổi mình, “sóng” sẵn sàng tìm ra biển lớn – tìm đến với tình yêu đích thực của đời mình.

Tiếp đến khổ thơ thứ hai, nhà thơ đã khẳng định một chân lý, nếu sóng tồn tại bất diệt với đại dương thì tình yêu tồn tại bất diệt với con người:

“Ôi con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ”

Sóng vốn là hình ảnh thiên nhiên, và khi nào vũ trụ này vẫn còn tồn tại có nghĩa là sóng vẫn sẽ tồn tại. Nếu con sóng tồn tại bất diệt với thời gian dù là “ngày xưa” hay “ngày sau” thì “vẫn thế” – không thay đổi. Thì tình yêu cũng vậy, nó luôn tồn tại vĩnh cửu vượt qua mọi thời gian, không gian. Nhưng đặc biệt nhất là ở “ngực trẻ”. Bởi có lứa tuổi nào mà tràn đầy rạo rực yêu đương như ở tuổi trẻ? Chính tình yêu mang đến cho tuổi trẻ những nhịp đập rung động khác thường, sự tươi sáng vui tươi, lặng lẽ viết lên những trang nhật ký thanh xuân đầy đẹp đẽ.

Để rồi những câu thơ tiếp theo tiếp tục lí giải về nguồn gốc của tình yêu:

“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?

Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”

Người phụ nữ trong tình yêu luôn trăn trở, suy nghĩ. Điệp từ “em nghĩ” đã cho thấy điều đó. “Em” khi đứng trước đại dương mênh mông, em nghĩ đến anh đầu tiên rồi mới nghĩ về biển lớn. Và em cũng tự hỏi lòng mình rằng sóng bắt nguồn từ nơi nào. Câu hỏi được đặt ra đã tự có được câu trả lời cho riêng mình: sóng bắt đầu từ những cơn gió – một cách lý giải rất thực tế. Nhưng nỗi băn khoăn vẫn không dừng lại: “Gió bắt đầu từ đâu?” thì lại không có câu trả lời. Cũng giống giống như thật khó để biết được từ khi nào tình yêu bắt đầu. Ông hoàng thơ tình Xuân Diệu đã từng bộc lộ:

“Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu”

(Vì sao?)

Dường như khi đọc đến đây, ta có thể hình dung được cái lắc đầu đầy nũng nịu của em khi trả lời câu hỏi về nguồn gốc của tình yêu. Thế mới thấy trong tình yêu, người con gái trở nên dịu dàng và đáng yêu biết chừng nào.

Và trong tình yêu, thứ gia vị đặc biệt nhất chính là nỗi nhớ:

“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”

Cũng như các nhà thơ khác, Xuân Quỳnh cũng nói về nỗi nhớ nhưng với cách rất riêng của chị. Hình ảnh “sóng” xuất hiện đối lập giữa không gian “dưới lòng sâu” và “trên mặt nước” và thời gian “ngày” và “đêm”. Nhưng dù có ở nơi đâu, tại thời điểm nào, con sóng vẫn cồn cào nhớ đến bờ. Em cũng vậy, cũng nhớ đến “anh” mà ngay “cả trong mơ còn thức” – kì lạ thay sao trong giấc mơ lại vẫn có thể thức? Phải chăng nỗi nhớ xâm chiếm lấy tâm hồn người con gái để rồi ngay cả trong giấc ngủ, hình bóng của người yêu vẫn còn đó. Cũng giống như những lời thơ mà ông hoàng thơ tình Xuân Diệu từng bộc lộ:

“Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!
Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi,
Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời.
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm!”

Người con gái trong thơ Xuân Quỳnh dù có hiện đại đến đâu, thì vẫn giữ được những vẻ đẹp truyền thống, đó là tấm lòng thủy chung, son sắc. Cũng giống như mọi con sóng, dù muôn vời cách trở xa xôi, đến cuối cùng vẫn tìm tới được bờ. Thì lòng em cũng như vậy:

“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”

Cuộc đời luôn ẩn chứa nhiều biến động, không ai có thể biết trước được những điều sẽ xảy ra trong tương lai. Nhưng dù có “xuôi về phương Bắc” hay “ngược về phương Nam” thì tấm lòng của em vẫn không thay đổi. Ở đây, nếu theo quy luật thông thường người ta sẽ nói “xuôi Nam, ngược Bắc”, nhưng Xuân Quỳnh lại chọn cách nói như trên để cho thấy rằng tình yêu không theo bất cứ một quy luật tự nhiên nào. Dẫu vậy, ở nơi nào, em cũng hướng đến một phương duy nhất, đó chính là “phương anh”. Trái tim thủy chung của em vẫn dành cho duy nhất một người – đó là anh.

Và nhờ có tấm lòng chung thủy đã giúp người con gái có được một niềm tin sâu sắc mãnh liệt cho tình yêu:

“Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở”

Giữa đại dương mênh mông vô tận, có hàng trăm hàng nghìn con sóng vỗ dào dạt. Và dẫu có muôn vời cách trở – dẫu biển có động, trời có làm giông bão thì đến cuối cùng con sóng vẫn vượt qua để tìm được đến bờ của bình yên. Cũng như “em” và “anh” vậy. Cuộc sống luôn thay đổi không ngừng, “Hôm nay yêu, mai có thể xa rồi” (Nói cùng anh, Xuân Quỳnh). Dẫu vậy, “em” vẫn một lòng tin tưởng vào tình yêu đó. Nó giống như nguồn sức mạnh giúp em vượt qua mọi khó khăn để tìm đến bên anh, tìm đến với hạnh phúc. Nhưng dù vậy, em vẫn cảm thấy cô đơn nhỏ bé trước cuộc đời, nỗi lo âu về sự hữu hạn của tình yêu trước thời gian vô tận. Cũng là cảm giác bất an trước cái dễ đổi thay của lòng người giữa “muôn vời cách trở”. Cuối cùng, người con gái trong “Sóng” còn sẵn sàng dâng hiến, hy sinh cho tình yêu:

“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàm năm còn vỗ”

Câu hỏi tu từ “Làm sao” mở đầu khổ thơ như một lời tự vấn. Làm thế nào để có thể sống trọn vẹn với tình yêu? Người phụ nữ khi yêu cũng vô cùng mãnh liệt, họ ước mong được sống trọn vẹn với từng khoảnh khắc trong tình yêu.

Bài thơ “Sóng” là những trạng thái, cung bậc cảm xúc đầy sinh động của tâm hồn người con gái khi yêu. Xuân Quỳnh đã thành công khi sáng tác Sóng – một bài thơ giàu ý nghĩa.

Phân tích bài Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 26

Nếu hỏi đề tài nào được quan tâm nhiều nhất, được viết nhiều nhất, tôi sẽ không ngần ngại mà trả lời rằng: ấy là tình yêu. Tình yêu một thứ tình cảm quyến luyến đến lạ lùng, khiến người ta luôn nhớ nhung và khoắc khoải. Ở bất cứ một trạng thái, một khoảng khắc nào nó vẫn luôn ngự trị trong trái tim ta.

Xuân Quỳnh – một người phụ nữ đa cảm, giàu tình yêu thương cũng có những cung bậc cảm xúc mãnh liệt như vậy khi yêu. Khi mới yêu, tình yêu khi có gia đình, mỗi thời đoạn lại có cung bậc khác nhau, nhưng tựu lại đều là tình yêu tha thiết, cháy bỏng. Sóng là một trong những bài thơ như vậy.

Viết về tình yêu, tình cảm đôi lứa, ta đâu chỉ biết đến một mình Xuân Quỳnh, mà còn có Xuân Diệu, Lưu Trọng Lư, hay một Hàn Mạc Tử đầy khác lạ,… Nhưng những vần thơ viết về tình yêu của Xuân Quỳnh vẫn mang một dư âm riêng, rất lạ, rất bình dị, và đẹp đẽ. Chị nói về tình yêu của mình cũng vô cùng dung dị, cũng có cái phân vân, lo lắng:

Trước muôn trùng sóng bể

Em nghĩ về anh em

Em nghĩ về biển lớn

Từ nơi nào song lên?

Sóng bắt đầu từ gió

Gió bắt đầu từ đâu

Em cũng không biết nữa

Khi nào ta yêu nhau?

Trong tình yêu, có lẽ người ta vẫn thường tự hỏi nhau rằng, khi nào anh yêu em, khi nào anh nhớ em? Nhưng đã có mấy ai thực sự trả lời được câu hỏi đó. Tình yêu là một thứ xúc cảm nhẹ nhàng, sâu lắng, nó bất chợt đến cuộc sống của chúng ta mà không ai hay biết, là một buổi sáng mùa thu đẹp đẽ hay là một chiều đông giá rét. Chẳng ai có thể định rõ thời gian khi con tim rung đông. Ấy chính là tình yêu. Và Xuân Quỳnh cũng vậy, chị tự hỏi, tự truy vấn chình mình và cũng tự nhận ra rằng “Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau?”. Tình yêu đâu đong đếm bằng thời gian, mà chỉ đo lường bằng tình cảm, cảm xúc mãnh liệt trong tâm hồn mỗi con người.

Dẫu rằng luôn băn khoăn, luôn khắc khoải bởi câu hỏi khi nào anh yêu em, nhưng đó có lẽ dường như cũng chỉ là lời hỏi muốn khẳng định tình yêu của đối phương. Còn trong lòng người con gái ấy, vốn tình yêu đong đầy với chàng trai là không gì có thể xóa nhòa nổi:

Con sóng dưới lòng sâu

Con sóng trên mặt nước

Ôi con sóng nhớ bờ

Ngày đêm không ngủ được

Lòng em nhớ đến anh

Cả trong mơ còn thức

Xuân Quỳnh mượn hình ảnh của những con sóng vô hạn, nối tiếp nhau xô vào bờ để diễn tả tâm trạng, cảm xúc của người con gái khi yêu. Tình cảm chân thành, mãnh liệt ấy được diễn tả ở cả hai không gian “lòng sâu” “mặt nước” ở tất cả mọi thời gian “ngày đêm” tình yêu dường như mãnh liệt đến độ chẳng thể đong đếm, chẳng thể nói hết bằng lời. Và càng mãnh liệt, tinh tế hơn khi nỗi nhớ ấy “cả trong mơ còn thức” tình yêu trong cõi vô thức vẫn choán ngợp, cồn cào mãnh liệt trong lòng. Người con gái trong tình yêu đương bùng cháy không hề giấu giếm, không hề ngại ngàn nói ra những cảm xúc, tình cảm cả mình. Nhưng để rồi ngay sau đó lại trở nên thâm trầm, sâu lắng hơn:

Dẫu xuôi về phương Bắc

Dẫu ngược về phương Nam

Nơi nào em cũng nghĩ

Hướng về anh một phương

Tình yêu cần nhất chính là sự chân thành, chung thủy, dẫu đi ngược về xuôi vẫn luôn dõi mắt hướng về người mình yêu thường. Đó chính là minh chứng của tình yêu chân thành, bên vững, luôn luôn hướng về nhau. Cách diễn tả của chị trong câu thơ cũng thật đặc biệt xuôi về Bắc, ngược về Nam, tưởng chừng là nhầm lẫn nhưng kì thực cách diễn đạt như vậy lại càng làm sáng tỏ hơn trái tim yêu chân thành mà chị dành cho người mình yêu thương.

Những khổ thơ cuối cùng là những suy nghĩ, chiêm nghiệm của chị về tình yêu, về cuộc đời. Cuộc đời tuy dài rộng, tuy nhiều gian nan trắc trở những vẫn sẽ đi qua, cũng như tình yêu của em và anh cuối cùng cũng sẽ đi đến bến bờ hạnh phúc. Khổ thơ cuối là nguyện ước chân thành của Xuân Quỳnh:

Làm sao được tan ra

Làm trăm con sóng nhỏ

Trong biển lớn tình yêu

Để ngàn năm còn vỗ.

Tình yêu đối với Xuân Quỳnh không chỉ đơn thuần là những câu nói, mà đó còn là mong ước tận hiến, được tan ra, được sống trọn vẹn trong tình yêu của nhau. Đó mới là đích đến, là điều mà Xuân Quỳnh hằng hướng đến.

Với thể thơ năm chữ giàu nhịp điệu, ngôn từ dung dị, dễ hiểu Xuân Quỳnh đã đem đến cho người đọc những tình cảm, những cảm xúc mới mẻ trong tình yêu của một người con gái. Đồng thời còn thể hiện những quan niệm hết sức mới mẻ, nhân văn trong tình yêu của mình.

Phân tích bài Sóng của Xuân Quỳnh – Mẫu 27

Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh được viết trước 1975, sau một mối tình không thành. Mốc thời gian sáng tác của bài thơ Sóng cho thấy khát vọng yêu đương trong hoàn cảnh chiến tranh, khao khát cuộc sống bình yên. Xuân Quỳnh là người biết yêu thương vô cùng nhưng cũng biết căm thù cháy bỏng.

Hình tượng cơ bản của bài thơ là hình tượng sóng và hình tượng em.

Hình tượng sóng là một tìm tòi nghệ thuật độc đáo của Xuân Quỳnh. Điều đó thể hiện qua sóng là hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu, sóng là sự hoá thân của hình tượng em chủ thể trữ tình, sóng là sự phân thân của chủ thể trữ tình em để tạo ra sự nhập vai vừa kể vừa đối đáp.

Mối quan hệ giữa hai hình tượng sóng và em được thể hiện trong bài thơ vừa được tách ra để tạo hiệu quả chiếu ứng, đối sánh, vừa được kết hợp với nhau để tạo ra sự cộng hưởng, lan toả. Tính đặc sắc và độc đáo của hình tượng sóng mà Xuân Quỳnh và nhiều nhà thơ khác lựa chọn là bởi sóng là một hiện tượng thiên nhiên hùng vĩ mang tính vĩnh cửu, bởi sóng có những cách thức biểu hiện khác thường, lúc dữ dội, lúc yên bình, phù hợp để diễn tả tâm trạng con người đang yêu, bởi sóng có âm vang như là tiếng nói của tạo hoá với con người. Trong văn chương những từ ghép có sự kết hợp giữa từ sóng với các từ khác để chỉ tâm trạng, tình cảm như sóng tình, sóng thu ba, sóng lòng của con người cũng thường được nhiều nhà văn nhà thơ sử dụng.

Hình tượng sóng cùng với nhịp điệu của bài thơ là những nét đặc sắc của bài thơ này. Nhịp điệu của bài thơ được thể hiện ở âm hưởng dạt dào, nhịp nhàng, ở nhịp điệu mô phỏng nhịp sóng biển triền miên, vô tận. Nhịp điệu của bài thơ được tái hiện qua thể thơ năm chữ với cách ngắt nhịp linh hoạt, phóng túng, cách phối âm từ sự kêt hợp đa dạng của các vần bằng – trắc nhằm thể hiện âm điệu của sóng biển.

Âm điệu chung của bài thơ là âm điệu của những con sóng biển đêm ngày xôn xao trên biển rộng, trong gió lộng, là âm điệu của nỗi lòng người con gái đang ngập tràn khao khát yêu đương, là sự kết hợp của sự rung động giữa tình và cảnh, giữa sóng lòng và sóng biển… tạo ra sự hoà hợp thể hiện khát vọng tình yêu vĩnh hằng của con người.

Khổ thơ mở đầu bài Sóng cho thấy trạng thái tâm lí đặc biệt của một tâm hồn khao khát yêu đương không thoả mãn với cái tầm thường nhỏ hẹp, đồng thời cũng cho thấy các trạng thái khác thường, vừa đối lập vừa khẳng định của tâm hồn người con gái đang yêu, khao khát yêu đương nhưng chủ động trong tình yêu chứ không thụ động hay nhẫn nhục chịu đựng.

Trong khổ thơ “Ôi con sóng ngày xưa / Và ngày sau vẫn thế / Nỗi khát vọng tình yêu! Bồi hồi trong ngực trẻ”, tác giả đã đưa ra một sự so sánh giữa sóng biển của đất trời và tình yêu của con người. Điểm chung giữa sóng biển và tình yêu là những hiện tượng vĩnh hằng muôn thuở, là những hiện tượng tự nhiên, hồn nhiên song rất khó giải thích, đầy những bất ngờ, khó hiểu. Tình yêu cũng tựa hồ như sóng biển, đến / đi, ồn ào / lặng lẽ, dịu êm / dữ dội, vừa hiện rõ trước mắt vừa bí ẩn khác thường.

Khổ thơ “Sóng bắt đầu từ gió / Gió bắt đầu từ đâu? Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau” như là cách thức lí giải tình yêu của Xuân Quỳnh. Qua cách lí giải thông minh và đầy nữ tính đó tình yêu hiện ra tự nhiên và vô tư. Tình yêu là quá trình chuyển hoá tình cảm giữa người con trai và người con gái, là sự tự nguyện và không đơn phương.

Một biểu hiện quan trọng thể hiện tình yêu, thể hiện phẩm chất yêu, đó là sự nhớ nhung khi xa cách. Nỗi nhớ ấy được tác giả thể hiện trong khổ thơ sau đây: “Con sóng dưới lòng sâu / Con sóng trên mặt nước/ Ôi con sóng nhớ bờ/ Ngày đêm không ngủ được” là nỗi nhớ trong tình yêu khi xa cách, nỗi nhớ dai dẳng, thường xuyên, thường trực. Nỗi nhớ đó thể hiện cả trong không gian lẫn trong thời gian, cả khi thức lẫn khi ngủ, cồn cào, không quên, không yên. Nỗi nhớ ấy giông như những con sóng triền miên, lúc ở ngầm dưới sâu, lúc nổi trên mặt nước, nhưng lúc nào cũng dạt dào vô tận.

Khổ thơ “Sóng bắt đầu từ gió/ Gió bắt đầu từ đâu?/ Em củng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau” cho thấy trong tình yêu, luôn có một vấn đề được đặt ra, đó là giải thích thế nào là tình yêu song là một câu hỏi có muôn vàn đáp số mà mỗi cặp tình nhân, mỗi người yêu nhau đều cố gắng giải đáp, trước hết là cho mình và cho người mình yêu. Với khổ thơ trên đây Xuân Quỳnh cũng đưa ra một cách giải thích, một cách cắt nghĩa tình yêu theo cách riêng của mình. Đó là cách cắt nghĩa mang tính trực cảm, rất nữ tính và cũng rất Xuân Quỳnh. Cách giải thích bắt đầu đi từ sóng mà cội nguồn của sóng theo Xuân Quỳnh là bắt đầu từ gió. Nhưng khi phải trả lời tiếp Gió bắt đầu từ đâu, thì thật khó đưa ra được lời giải đáp. Xuân Quỳnh tìm lời giải đáp ấy từ chính tình yêu, từ chính logic của trái tim và đấy cũng là cách suy luận tràn đầy nữ tính. Bởi lẽ, nguồn gốc của sóng, của gió cũng giông như nguồn gôc của tỉnh yêu vừa là cái rất cụ thể nhưng lại cũng rất trừu tượng, bởi tình yêu bí ẩn và thiêng liêng, kì lạ vô cùng và càng bí ẩn càng thiêng liêng thì nó càng kì lạ, càng cao quý, càng hiện ra vẻ đẹp vô ngần của nó.

Cách cắt nghĩa của Xuân Quỳnh cho thấy một quy luật phổ biến trong tình yêu nam nữ, đó là từ trực cảm đến lí trí. Người ta yêu nhau trước hết nhờ sự cảm nhận bằng trực giác, bằng linh tính, bằng một sự cảm nhận đặc biệt về nhau mà thiếu đi sự cảm nhận trực giác ấy, tình yêu chỉ còn là sự tính toán hơn thua, được mất. Trong tình yêu người ta đến với nhau tự nguyện, không ai bắt buộc ai, người ta chiếm lĩnh tâm hồn và tình cảm của nhau bằng một điểm gì đấy không thể nói ra được, bằng một sự rung động sâu lắng nào đấy trong tâm can không diễn tả thành lời được, bởi khi đã nói ra được bằng lời, nghĩa là bằng sự sắp xếp ngôn từ theo tư duy lí tính thì tình yêu mất đi vẻ đẹp thiêng liêng bí ẩn của nó. Sự quyến rũ của tình yêu chính là ở sự rung động bí ẩn, là sự cảm nhận trực giác vừa nhạy bén vừa mong manh này. Vì thế không ít người đã coi tình yêu mang tính chất “thiên định”, là sự sắp xếp của tạo hoá.

Qua khổ thơ trên của bài Sóng, Xuân Quỳnh đã cho thấy những vẻ đẹp mới của tình yêu nam nữ, trong đó nổi bật lên khát vọng được yêu được sống trọn vẹn trong hạnh phúc tình yêu.

Hình tượng sóng và em song hành với nhau tạo nên một hiệu quả nghệ thuật giúp cho bài thơ có thêm chiều sâu suy tư. Điều đó được thể hiện qua cả hai hình tượng bổ sung cho nhau, nhằm diễn tả sâu sắc hơn sự ám ảnh của tình yêu kèm theo nỗi nhớ khôn nguôi của người tình thuỷ chung đang ngày đêm mong ngóng, rạo rực đợi chờ. Nỗi nhớ người yêu cũng giông như con sóng nhớ bờ, song không chỉ dừng ở đấy, người con gái còn nhớ tới người mình yêu ngay cả trong trạng thái giác mơ, cả trong mộng mị. Cả hai hình tượng sóng và em kết hợp với nhau để cùng diễn tả khát vọng tình yêu sôi nổi, tiếng lòng mãnh liệt của người con gái đang yêu, tạo ra tính chất táo bạo khác thường cho thấy tình cảm thiết tha hướng tới một hạnh phúc giản dị song vô cùng cao quý, đó là được có anh, được ở bên anh, cũng như con sóng cần có bờ để tìm về như một chỗ dựa thì em luôn cần có anh như một điểm tựa tinh thần cho mọi hoàn cảnh, cho mọi ước mơ.

Hình tượng sóng vừa được khắc hoạ cụ thể vừa mang tính biểu tượng. Sóng được miêu tả cụ thể qua các trạng thái mâu thuẫn trái ngược nhau, như bản thân hiện tượng sóng biển trong tự nhiên. Hình tượng sóng dường như được nhàn hoá trở thành biểu tượng với cảm xúc mang tính người, biết nói, biết giãi bày. Sóng như có tính cách riêng với những trạng thái bên trong phong phú trở thành hình thức diễn tả sự biến đổi nội tâm của người con gái trong trạng thái say đắm với tình yêu. Tính cụ thể và tính biểu tượng hoà quyện vào nhau, bổ sung cho nhau, góp phần khám phá chiều sâu nội tâm của chủ thể trữ tình.

Hình tượng sóng được miêu tả khác nhau qua các khổ thơ khác nhau và liên tục của bài thơ. Sóng được thể hiện qua những nét phát hiện, tạo nên tính chất đa dạng khác thường. Qua đó sự liên tưởng cũng như khả năng gợi mở suy tư về biển, về sóng, về gió; về tình người và tình đời được mở ra và liên kết lại, ở những cấp độ nhất định tạo ra sức hấp dẫn của hình tượng, qua khả năng liên kết các khổ thơ, tạo ra mạch thơ quán xuyến của hình tượng sóng.

Sóng là hình ảnh biểu tượng cho tâm hồn người con gái, em là cái tôi trữ tình của nhà thơ. Sóng và em tạo ra kết cấu song hành cho bài thơ. Kết cấu đó tạo ra sự tương đồng, hoà quyện giữa hai hình tượng trữ tình. Sóng và em tuy hai mà một, có lúc phân chia, có lúc hoà nhập để tái hiện các phương diện khác nhau có thể mâu thuẫn trong tâm hồn người con gái đang cháy bỏng khát vọng yêu thương, tạo ra chiều sâu nhận thức cho bài thơ.

Trong bài Sóng, Xuân Quỳnh vừa thổ lộ trực tiếp vừa mượn hình tượng sóng để nói về tình yêu, vừa tự hỏi tự chất vấn mình, vừa tự mình giải đáp những vấn đề đặt ra và cảm nhận được từ tình yêu ấy. Điều mong muôn và cảm nhận sâu sắc nhất của nhà thơ là mọi con sóng đều đến được với bến bờ của nó. Dù muôn vời cách trở cũng như tình yêu của người con gái sẽ có ngày kết quả. Đồng thời bài thơ cũng gợi lên sự hữu hạn của kiếp người trong vô hạn của đất trời, nghĩa là mọi sự nỗ lực sớm hay muộn cũng dẫn tới những kết quả nhất định.

Qua khổ thơ cuối cùng của bài thơ: “Làm sao tan dược ra/ Thành trăm con sóng sóng nhỏ/ Giữa biển lớn tình yêu / Để ngàn năm còn vỗ”, Xuân Quỳnh muốn gửi gắm khát vọng được sống hết mình trong tình yêu đôi lứa, muôn được mãi mãi sông trong tình yêu trẻ trung vĩnh viễn, ở đó tất cả đều chân thành, hồn nhiên và thấm đẫm men say, muốn từ chân trời nhỏ hẹp vươn tới tình yêu bao la rộng lớn, theo hành trình luôn rộng mở, hành trình không giới hạn và không bị khép kín.

Sóng và em là hai hình tượng trữ tình cặp đôi song hành tạo nên vẻ đẹp kết cấu bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh.

Vẻ đẹp về mặt kết cấu của bài thơ là sự song hành, tương đồng giữa sóng và em, hai hình tượng trữ tình của bài thơ. Hiểu rộng ra có thể coi sóng mà ở đây là sóng nước, là sóng biển và em là một dạng sóng: sóng lòng, cả hai đều có đặc điểm chung là không bao giờ tĩnh tại, bao giờ cũng chuyển động và đặc biệt là sóng lòng thường chuyển động mãnh liệt theo quy luật tình yêu. Hai hình tượng tôn tạo cho nhau, bổ sung cho nhau. Sóng nước giúp sóng lòng vượt ra ngoài khuôn khổ của cái tôi bình thường, cái tôi mà ai cũng có thể nhận biết bằng vẻ ngoài để bước vào một thế giới mới xa lạ, bí ẩn và thiêng liêng của tình yêu, cũng giống như người con gái đang bước vào thời yêu đương, bao giờ cũng thấy xốn xang, xôn xao trong lòng, tựa hồ như sóng biển triền miên vỗ nhịp trên biển rộng vô bờ. Sự đồng cảm của người con gái đang yêu và những con sóng triền miên đang vỗ vào bờ ấy là điều dễ nhận thấy và đều có giá trị biểu cảm như nhau.

Xuân Quỳnh qua các khổ thơ lại cho thấy một diện mạo mới của sóng biển, tạo ra sự biến ảo kì lạ của muôn vàn con sóng đế từ đó dùng hình tượng sóng biển diễn tả sóng lòng. Sóng biển được nhân hoá, dường như cũng có tâm trạng khát khao, mong mỏi một tình yêu, giống như người con gái đang đối lòng mình với biển. Sóng và em soi chiếu cho nhau, qua sóng biển, em lại hiện hình với bao nỗi khát khao mong đợi.

Cũng như người con gái đang yêu, sóng cũng có tính cách riêng, không hài lòng, không thoả mãn, như tình yêu là sự vượt trội, là sự bứt phá khỏi những điều ràng buộc nhiều khi chỉ tự chính mình. Các trạng thái khác nhau của sóng nước diễn tả rất thành công các biểu hiện qua những sắc thái khác nhau của tình yêu đôi lứa. Các trạng thái đó thể hiện sự tinh nhạy của người phụ nữ, cho thấy các dạng thức khác nhau của khát vọng tình yêu mà cơ bản và trước hết, tình yêu là sự nhận thức mới về bản thân, là khát vọng vươn lên, vươn cao và vươn xa.

Tình yêu bao giờ cũng rất rõ ràng song cũng cực kì khó hiểu, nó vừa thiêng liêng vừa bí ẩn, và chính sự thiêng liêng bí ẩn đó lại là sức mạnh lôi cuốn con người, đòi hỏi em phải luôn luôn trăn trở, luôn tự vấn bản thân, đế mong muốn khám phá sâu hơn về điều bí ẩn thiêng liêng đã tạo ra tình yêu đôi lứa, tình yêu của sự đồng cảm, của sự cảm nhận trực giác kì lạ. Cả em và sóng đều tuân thủ quy luật muôn đời của tình yêu ấy, và sóng cũng như em đều xao xuyến, bồi hồi, đều cảm thấy hạnh phúc vì được yêu, được sống, nhưng không bao giờ đạt tới mức độ cao nhất, bởi vì trong quy luật chung khi đạt tới đỉnh cao thì bên kia đỉnh cao bao giờ cũng là vực thẳm. Em muốn vươn tới cùng cũng như sóng muôn vỗ bờ nhưng tất cả chỉ là khát vọng.

Tình yêu bao giờ cũng đi liền với nỗi nhớ, nhớ mông lung, nhớ mơ hồ, nhưng rất da diết, cồn cào. Yêu nhau là phải nhớ nhau, cũng như con sóng nhớ bờ muốn lao vào bờ, muốn chạm vào bờ. Em, hoá thân của cái tôi, cũng có khát khao như vậy, mang trong mình nỗi nhớ triền miên, như con sóng đi tìm bờ vậy. Sự nhận thức của cái tôi ở đây rất rõ ràng và hoàn toàn chủ động, và đó chính là cuộc hành trình vô tận của con người đi tìm hạnh phúc. Đi tìm tình yêu tức là đặt chân lên con đường tìm kiếm hạnh phúc, cũng như con sóng xô bờ để tự kết thúc cuộc hành trình miên man trên bể rộng của mình. Hai hình tượng gắn kết với nhau, qua đó tạo nên sức mạnh thể hiện khát vọng cho nhau. Cả hai hoà quyện vào nhau, tuy là hai nhưng thực chất chỉ là một, tuy là một nhưng phân thân thành hai. Hành trình của tình yêu là như vậy.

Cả hai hình tượng sóng và em tạo nên kết cấu song hành, tạo nên mốì quan hệ tương đồng, góp phần thể hiện sâu sắc cảm xúc yêu đương của người con gái. Qua đó, thấy được tình, cảm mãnh liệt của người con gái và vẻ đẹp đáng trân trọng của con người đi tìm khát vọng hạnh phúc.

******************

Trên đây là 27 bài văn mẫu Phân tích bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh lớp 12 hay nhất. Hy vọng sẽ là tài liệu để các em tham khảo trong quá trình học tập. Từ đó làm tốt bài tập làm văn theo phong cách riêng của mình.

Đăng bởi: thcs Hồng Thái

Chuyên mục: Giáo dục

Bản quyền bài viết thuộc Trường THCS Hồng Thái Hải Phòng. Mọi hành vi sao chép đều là gian lận!

Nguồn chia sẻ: Trường thcs Hồng Thái (thcshongthaiad.edu.vn)